Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, Τον έσω άνθρωπο, «τον καινόν, τον κατά Θεόν κτιζόμενον», κυοφορεί αυτός ο κόσμος!

Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Νικολάου Καβάσιλα
«Περί της εν Χριστώ Ζωής»

Η εν Χριστώ ζωή πραγματοποιείται με τα ιερά Μυστήρια του Βαπτίσματος, του Χρίσματος και της θείας Κοινωνίας

Η εν Χριστώ ζωή γεννιέται σ’ αυτή τη ζωή και αρχίζει από δω. Ολοκληρώνεται όμως στη μέλλουσα, όταν φθάσουμε σ’ εκείνη την ημέρα.

Αλλά ούτε αυτή η ζωή μπορεί να την τελειοποιήση στις ψυχές των ανθρώπων ούτε η μέλλουσα, αν δεν ξεκινήση από εδώ.

Γιατί την παρούσα ζωή σκοτίζει η σάρκα και η προκαλούμενη από αυτή νέφωση και φθορά, που δεν μπορεί να κληρονομήση την αφθαρσία.

Γι’ αυτό ο Παύλος θεώρησε ότι το να πεθάνη συντελεί πολύ στο να ζήση με τον Χριστό. «Αναλύσαι», λέει, «και συν Χριστώ είναι, πολλώ μάλλον κρείσσον». Και η μέλλουσα ζωή, όσους δεχθή χωρίς τις δυνάμεις και τις αισθήσεις που είναι απαραίτητες γι’ αυτή, δεν θα τους βοηθήση καθόλου στη μακαριότητα, αλλά νεκροί και άθλιοι θα κατοικήσουν στο μακάριο και αθάνατο εκείνον κόσμο.

Και ο λόγος είναι αυτός: Το φως ανατέλλει και ο ήλιος στέλνει καθαρές τις ακτίνες του, αλλά δεν είναι δυνατό να πλασθούν τότε μάτια. Η ευωδία του Πνεύματος χύνεται άφθονη και γεμίζει τα πάντα, αλλά κανείς δεν μπορεί ν’ αποκτήση τότε όσφρηση, αν δεν έχη.

Οι φίλοι του Θεού μπορούν να μετάσχουν με τον Υιό του Θεού στα Μυστήρια εκείνη την ημέρα και να μάθουν από Αυτόν όσα άκουσε από τον Πατέρα. Είναι όμως ανάγκη να φθάσουν ως φίλοι Του και να έχουν αυτιά πνευματικά. Εκεί δεν είναι δυνατό να δημιουργηθή φιλία, ν’ ανοίξουν αυτιά, να γίνη νυφικό ένδυμα και να ετοιμασθούν όσα χρειάζονται για το νυμφώνα εκείνον.

Εργαστήριο για όλα αυτά είναι τούτη η ζωή.

Όσοι δεν τ’ απέκτησαν πριν φύγουν από την παρούσα ζωή, δεν έχουν τίποτε κοινό με τη μέλλουσα. Και το μαρτυρούν οι πέντε παρθένες και ο καλεσμένος στο γάμο, που δεν μπόρεσαν ν’ αποκτήσουν εκεί ούτε λάδι ούτε ένδυμα, γιατί έφθασαν χωρίς αυτά.

Γενικά, τον έσω άνθρωπο, «τον καινόν, τον κατά Θεόν κτιζόμενον», κυοφορεί αυτός ο κόσμος. Και όταν πλασθή και λάβη μορφή εδώ, έτσι τέλειος γεννιέται στον τέλειο εκείνον και αγέραστο κόσμο. Όπως το έμβρυο, όσο βρίσκεται στο σκοτεινό και υγρό χώρο της μητρικής νηδύος, το προετοιμάζει η φύση για τη ζωή μέσα στο φως και το διαμορφώνει με κανόνα τη ζωή που θα το υποδεχθή, έτσι συμβαίνει και με τους πιστούς.

Είναι αυτό που έγραφε ο Παύλος στους Γαλάτες: «Τεκνία μου, ους πάλιν ωδίνω, άχρις ου μορφωθή Χριστός εν υμίν». Αλλά τα έμβρυα δεν μπορούν ποτέ να λάβουν αίσθηση της ζωής αυτής, ενώ οι πιστοί δέχονται στην παρούσα ζωή πολλές ανταύγειες από τη μέλλουσα.

Και η αιτία είναι ότι στα έμβρυα η ζωή αυτή δεν είναι παρούσα, αλλά ακριβώς μελλοντική. Δεν έφθασε ακτίνα φωτός στο χώρο εκείνον ούτε κάτι απ’ όσα συγκροτούν αυτή τη ζωή. Σ’ εμάς όμως δεν συμβαίνει το ίδιο, αλλά η μέλλουσα ζωή είναι σαν να χύθηκε και να αναμείχθηκε με την παρούσα.

Ο Ήλιος εκείνος ανέτειλε φιλάνθρωπα και σ’ εμάς.

Το υπερουράνιο Μύρο ξεχύθηκε στους δυσώδεις τόπους.

Ο Άρτος των Αγγέλων δόθηκε και στους ανθρώπους.

Γι’ αυτό οι πιστοί μπορούν στην παρούσα ζωή όχι μόνο να διατεθούν και να προετοιμασθούν για τη μέλλουσα, αλλά από τώρα να ζουν και να ενεργούν σύμφωνα μ’ εκείνη.

«Επιλαβού της αιωνίου ζωής», γράφει ο Παύλος προς τον Τιμόθεο.

Και αλλού: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός».

Και ο άγιος Ιγνάτιος: «Έστιν ύδωρ ζων και λαλούν εν εμοί».

Η Γραφή είναι γεμάτη από πολλά τέτοια νοήματα. Και πέρα από αυτά, όταν η ίδια η Ζωή υπόσχεται στους πιστούς ότι θα βρίσκεται για πάντα μαζί τους – γιατί λέει, «ιδού εγώ μεθ’ ημών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος» – τι άλλο χρειάζεται να σκεφθούμε;

Ο Κύριος δεν απομακρύνθηκε, όταν έδωσε στη γη τα σπέρματα της ζωής κι έβαλε τη φωτιά και το μαχαίρι, αφήνοντας τους ανθρώπους να φυτέψουν και ν’ αυξήσουν τα σπέρματα, ν’ ανάψουν τη φωτιά και να χρησιμοποιήσουν το μαχαίρι, αλλά παρευρίσκεται ο ίδιος αληθινά «ενεργών εν ημίν το θέλειν και το ενεργείν», καθώς είπε ο μακάριος Παύλος.

Αυτός ανάβει και δίνει τη φωτιά και Αυτός είναι που κρατά το μαχαίρι. Γενικά «ούτε αξίνη δοξασθήσεται άνευ του αίροντος αυτην» ούτε εκείνοι στους οποίους δεν παρευρίσκεται ο Αγαθός είναι δυνατό ν’ αποκτήσουν κάποιο αγαθό.

Ακόμη ο Κύριος δεν υποσχέθηκε ότι θα παρευρίσκεται απλώς στους πιστούς, αλλά και ότι θα μένη μαζί τους, και το σπουδαιότερο, ότι θα συστήση μέσα τους μόνιμη κατοικία. Αλλά τι λέω; τη στιγμή που η Γραφή λέει ότι θα ενωθή μαζί τους τόσο φιλάνθρωπα, ώστε να είναι ένα πνεύμα με αυτούς; «Ο κολλώμενος τω Κυρίω εν πνεύμα εστι», και «ίνα ήτε εν σώμα και εν πνεύμα, καθώς εκλήθητε», διακηρύσσει ο Παύλος.

Συνεχίζεται

Απόσπασμα από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Καβάσιλα, «Περί της εν Χριστώ Ζωής», λόγοι επτά, έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης. Προλογίζει ο καθηγητής Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης.