Άλλη είναι η δικαιοσύνη που πρέπει στη φύση των αγγέλων, και άλλη η δικαιοσύνη των ανθρώπων!

Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Του Αγίου Πατέρα μας
Κυρίλλου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας

Υπόμνημα στους Ψαλμούς

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=401636

Ψαλμός 7ος

Στίχ. 9. «Κρίνε με, Κύριε, σύμφωνα με τη δικαιοσύνη μου».

Αφού αλλού ο προφήτης είπε, ότι «ο Κύριος θα κρίνει τους λαούς», παρουσιάζει τώρα και το πρόσωπο αυτών που κρίνονται, οι οποίοι ομολογούν την αδυναμία τους, και παρακαλούν να κριθούν έτσι, όπως ταιριάζει στα ανθρώπινα μέτρα. Γιατί, όπως είπαμε, άλλη είναι οπωσδήποτε η δικαιοσύνη που πρέπει στη φύση των αγγέλων, και άλλη η δικαιοσύνη των ανθρώπων, δηλαδή μικρή και ανάλογη προς την αδυναμία της φύσεώς τους.

Στίχ. 10. «Ας πάρει τέλος η κακία των αμαρτωλών».

Ας πάρει λοιπόν τέλος η κακία των αμαρτωλών, δηλαδή ας καταργηθεί η τυραννία του διαβόλου και των πονηρών δυνάμεων που είναι μαζί του, ώστε στο εξής καθένας που είναι εργάτης της δικαιοσύνης να βαδίζει σαν μέσα από ίσιο και ομαλό δρόμο στην αγαθή πολιτεία.

Γιατί, εάν δεν τον προτρέπει τίποτε προς τα άλλα, ο δίκαιος θα κατευθύνει οπωσδήποτε τη ζωή του ακολουθώντας τον ίσιον δρόμο.

Ή ενδεχομένως ο προφήτης προσεύχεται να σταματήσει η κακία των αμαρτωλών, δηλαδή να παύσουν και να μετακινηθούν αυτοί προς την αρετή. Ζητά λοιπόν να σταματήσει η αμαρτία σε καθένα από αυτούς που από αδυναμία κατολίσθησαν, ώστε ο δίκαιος να βαδίζει στο εξής τον ίσιο δρόμο.

Γιατί δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί κάποιος ότι πραγματοποίησε τα ανδραγαθήματα της αρετής, προτού να παύσει να είναι πονηρός.

Στίχ. 11. «Δίκαια θα είναι η βοήθεια από τον Θεό»

Ο λόγος αυτός ταιριάζει και στους Ιουδαίους και στους Έλληνες. Επειδή δηλαδή το να αμαρτάνουν εν γνώσει τους είναι ομολογουμένως περιφρόνηση, ενώ το να το κάνουν από άγνοια αποτελεί καλή αφορμή για την αίτηση της συγγνώμης (και έχουν πλανηθεί και οι Ιουδαίοι και οι Έλληνες.

Οι Ιουδαίοι βέβαια με τις δυστροπίες των αρχηγών απομακρύνθηκαν από την πειθαρχία και αγνόησαν τον Λυτρωτή, ενώ οι Έλληνες μη έχοντας ακόμη δεχθεί το θείο φως στον νουν τους, ούτε και έχοντας γνωρίσει ποιος είναι ο από τη φύση του και αληθινός Θεός), γι’ αυτό εκείνος που ερευνά την καρδιά και τα νεφρά και γνωρίζει ότι και αυτοί και εκείνοι αμαρτάνουν από αμάθεια, και από το γεγονός ότι δεν έχουν γνωρίσει το θέλημα του Θεού, τους πρόσφερε την δίκαια βοήθεια.

Γιατί σ’ αυτούς που έχουν πλανηθεί οφείλεται η επιστροφή, στους σκοτισμένους ο φωτισμός, στους αδύνατους η ενίσχυση από τον ίδιο. Γι’ αυτό λέγει· «Η βοήθεια από τον Θεό είναι δίκαια».

Στίχ. 12. «Ο Θεός είναι κριτής δίκαιος και δυνατός και μακρόθυμος» κ.τ.λ.

Είναι λοιπόν ωφέλιμη η υπόμνηση σ’ αυτούς που κάνουν αχαλιναγώγητη και μαλθακή ζωή, ότι ο Θεός των όλων είναι δίκαιος κριτής. Αλλά εκτός από αυτό είναι και δυνατός. Γιατί λέγει· «Αν κλείσει την πόρτα σε κάποιον άνθρωπο, ποιος θα την ανοίξει», και «Το χέρι του το υψηλό ποιος θα το εμποδίσεις». Ναι, αλλά είναι και ανεκτικός και δεν επιφέρει αμέσως ούτε μαζί με την κακία, την οργή του σ’ αυτούς που αμαρτάνουν.

Ωστόσο, αν και είναι ανεξίκακος, δεν πρέπει γι’ αυτό εμείς να επαναπαυόμαστε.

Ας μεταφέρουμε όμως πάλι τους λόγους του και στον Ισραήλ και στους εθνικούς. Γιατί θα μπορούσε να φωνάξει κάποιος προς αυτούς και να τους πει, ότι, αν δεν απομακρυνθούν γρήγορα από τον τρόπο της ζωής τους, και οι εθνικοί να πάψουν να λατρεύουν την κτίση, ενώ οι άλλοι να ασπασθούν την πίστη στον Χριστό, θα πέσουν στα χέρια του δίκαιου και ισχυρού, και που είναι βέβαια μακρόθυμος, πλην όμως και τιμωρεί, εάν δεν αποβάλουν τα εγκλήματα. Γιατί αυτό διδάσκει με τους παρακάτω στίχους. Γιατί, για να μη γίνουν περισσότερο αδιάφοροι, ακούοντας ότι είναι μακρόθυμος, πρόσθεσε.

Στίχ. 13. «Θα τροχίσει τη ρομφαία του και θα τεντώσει την χορδή του τόξου του».

Λέγει «θα στιλβώσει», αντί του “θα γυμνώσει τη μάχαιρά του εναντίον σας”. Το κήρυγμα αυτό του Θεού είναι φιλάνθρωπο και προτείνεται εξαιτίας της πραότητάς του σ’ αυτούς που είναι αδύνατοι. Γιατί δεν τους απείλησε με τη ρομφαία απλώς και μόνο επειδή έγιναν εργάτες των κακών, αλλά, αν δεν θελήσουν να επιστρέψουν γρήγορα, τους αφήνει να καταλάβουν, ότι θα περιπέσουν οπωσδήποτε σε δεινά.

Τέντωσε μάλιστα και το τόξο, έχοντάς το έτοιμο με τα σκεύη του θανάτου, δηλαδή γεμάτο με τα βέλη, τα οποία, λέγει, ότι έχουν ετοιμασθεί γι’ αυτούς που καίονται, τους υιούς της γέεννας, οι οποίοι στον κατάλληλο καιρό θα ακούσουν τον Κριτή να λέγει· «Φύγετε από εμένα, οι καταραμένοι», και τα λοιπά.

Ρομφαία βέβαια και τόξο και βέλη και κάθε αντικείμενο του θανάτου, λέμε, ότι υποδηλώνουν ή τις διαφορές των κολάσεων, ή κάποιες δυνάμεις που θα επιφέρουν τις ποινές ανάλογα με τα αμαρτήματα του καθενός. Είναι συνήθεια της Γραφής από τα δικά μας πράγματα να σχηματίζει μερικές φορές αυτά που δεν γίνοναι φανερά, αλλά στα κρυφά και μέσα στη σκέψη.

Από τον τόμο «Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Άπαντα τα έργα, τόμος 14» του εκδοτικού οίκου Ελευθερίου Μερετάκη «Το Βυζάντιον», Πατερικαί Εκδόσεις Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 2003. Κείμενο, μετάφραση, σχόλια Παναγιώτης Παπαευαγγέλου, δρ. Θεολογίας. Επόπτης, επιμελητής εκδόσεως Ελευθέριος Γ. Μερετάκης, πτ. Θεολογίας.