Η εορτή της  Κοιμήσεως  της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Μητέρα των πάντων και προστάτιδα

Η Παναγία, η Μητέρα του Ιησού  Χριστού δεν είναι απλώς Παρθένος, είναι η Παρθένος, και πιο ακριβέστερα η Αειπάρθενος. Στο έργο του «Περί Παρθενίας», ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης  βλέπει στο πρόσωπο  κάθε παρθένου το τέλος της κυριαρχίας του θανάτου. Ο Χριστός ως Υιός της Παρθένου που δεν έχει φυσικό απόγονο, είναι η καινή κτίση. Και όποιος ζεί με τον Χριστό, γίνεται μέτοχος της καινής κτίσεως : «Εί τις έν Χριστώ καινή κτίσις», (Β’Κορ. 5,17). Η Παρθενία της Παναγίας δεν είναι απλή βιολογική, αλλά καθολική ψυχοσωματική κατάσταση. Η κατάστασή της αυτή εκφράζει και δηλώνει την πλήρη και καθολική αναφορά της στον Θεό. Είναι το ήθος της. Για τον εαυτό της δεν κατέχει τίποτα, ούτε κατέχεται από τίποτα η Παρθένος Θεοτόκος. Τα πάντα και τον εαυτό της τα προσφέρει εξολοκλήρου στον Άγιο Θεό. Το θείο θέλημα το κάνει θέλημά της :  «Ιδού ή δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου», (Λουκ. 1,38).Έτσι, ολοκληρώνεται η παρθενία  και γίνεται δοχείο του Πνεύματος. Ως αποτέλεσμα, η Θεοτόκος με την απόλυτη εμπιστοσύνη και υπακοή της στον Θεό γέννησε τον Χριστό, που έφερε στον κόσμο τη σωτηρία και την ανακαίνιση, όπως μας λέει ο Άγιος  Ιουστίνος. Σύμφωνα με τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα στο έργο του «Αυτή τε απαρχή Αγία καί τής πρός τόν Θεόν φερούσης ηγεμών ανθρώποις», Η Παναγία γίνεται απαρχή της καινής κτίσεως και οδηγός της πνευματικής τελειώσεως.

Η Παναγία είναι η μητέρα της καινής κτίσεως. Από αυτή γεννήθηκε ο «νέος Αδάμ», ο Χριστός, και στο πρόσωπό της ανακαινίσθηκε η κτίση. Ο Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς σημειώνει πως η Παναγία είναι « καί τών πρό αυτής αιτία, καί τών μετ’ αυτήν προστάτις, καί τών αιωνίων πρόξενος». Με τη σάρκα που δάνεισε στον Χριστό οικοδομείται η Εκκλησία. Το πρόσωπό της χαροποιεί την κτίση : «Επί σοί χαίρει, Κεχαριτωμένη, πάσα ή κτίσις», όπως μας λέει το μεγαλυνάριο της Θεοτόκου.

Στις 15 Αυγούστου η Ορθόδοξος Εκκλησία εορτάζει την μεγάλη Θεομητορική Εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου και την Μετάστασή Της στους Ουρανούς. Στο απολυτίκιο της εορτής αποτυπώνονται  αρκετά χαρακτηριστικά  στοιχεία της ζωής και της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με αυτό, «Έν τή  γεννήσει τήν παρθενίαν εφύλαξας, έν  τή  κοιμήσει τόν κόσμον, ού κατέλιπες Θεοτόκε, μετέστης πρός τήν ζωή, Μήτηρ υπάρχουσα τής ζωής, καί ταίς πρεσβείας ταίς σαίς λυτρουμένη, έκ θανάτου τάς ψυχάς ημών». Ο τόνος του απολυτικίου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι  θριαμβευτικός και μεγαλοπρεπής  συμβαδίζοντας με το σπουδαίο γεγονός της Κοιμήσεως και των μηνυμάτων και των πληροφοριών που αντλούμε από αυτό το μοναδικό και  θαυμαστό γεγονός.

Η Παναγία υπήρξε προ τόκου, έν τόκω και μετά τον τόκον Αειπάρθενος και Αδιάφθορος, επάνω της συγκεντρώνει την Χάρη της παρθενίας και της μητρότητας όπως πολύ χαρακτηριστικά μας διδάσκει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ο Άγιος Ανδρέας ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης μας διδάσκει πως το αδιάφθορο της Παρθενίας της Θεοτόκου κατά την γέννηση του Σωτήρος Ιησού Χριστού έχει ως φυσικό επακόλουθο και την μή διαφθορά του σώματός Της κατά την ώρα του θανάτου. «Ο τόκος διέφυγε την φθορά και ο τάφος δεν δέχθηκε τη διαφθορά». Η Παναγία Θεοτόκος μετά την Κοίμησή Της καθίσταται η Μητέρα της νέας κτίσεως, της Εκκλησίας του Χριστού. Στην ακολουθία των παρακλήσεων στην Υπεραγία Θεοτόκο, ιδιαιτέρως την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου, ψάλλονται τα εξαποστειλάρια. Στο πρώτο από αυτά που ψάλλουμε συνοψίζονται όλα τα γεγονότα από  την  Κοίμηση της Θεοτόκου. Έτσι σύμφωνα με αυτό, «Απόστολοι έκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τώ χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα, καί σύ, Υιέ καί Θεέ μου, παράλαβέ μου το Πνεύμα». Δηλαδή ότι, «Απόστολοι που συναθροισθήκατε εδώ από τα πέρατα της γης, κηδεύσατε το σώμα μου στο χωριό της Γεσθημανής, κι εσύ Υιέ και Θεέ μου, παράλαβε το Πνεύμα μου». Οι δώδεκα απόστολοι επέστρεψαν στην  Ιερουσαλήμ με θαυμαστό τρόπο, σύμφωνα με την Παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, προκειμένου να κηδεύσουν το τίμιο σώμα της  Υπεραγίας Θεοτόκου στην Γεσθημανή. Οι μαθητές του Χριστού κήδευσαν το άψυχο σώμα της Παναγίας στην Γεσθημανή και ο Χριστός παρέλαβε την πάναγνη ψυχή της Θεοτόκου στα χέρια Του. Μετά την ταφή και αφού πέρασαν τρείς ημέρες από αυτή έφτασε στη Γεσθημανή ο Απόστολος Θωμάς που δεν είχε φτάσει εγκαίρως για την ταφή της Υπεραγίας Θεοτόκου. Με δάκρυα στα μάτια και με μεγάλη επίμονη ζητούσε από τους υπόλοιπους Αποστόλους να ανοίξουν τον τάφο για να δει και να προσκυνήσει για τελευταία φορά το τίμιο σκήνωμα της αγαπημένης μητέρας του Δασκάλου του. Στη συνέχεια  άνοιξαν τον τάφο οι Απόστολοι και βρέθηκαν όλοι μπροστά σε ένα συγκλονιστικό θαύμα, ο τάφος ήταν κενός! Ο Κύριος Μετέστησε  το πάνσεπτο σώμα της Θεοτόκου  στον Ουρανό, ώστε να μην γευτεί την φθορά. Η αργοπορία του Απόστολου Θωμά χαρακτηρίστηκε από την Ορθόδοξο Εκκλησία ως «Οικονομία του Θεού» , για να  γίνει γνωστή η Μετάσταση της Κυρίας Θεοτόκου.

Η Θεοτόκος, είναι ο πρώτος και μοναδικός άνθρωπος που βιώνει την αιώνια μακαριότητα. Όλοι ανά τους αιώνες οι άνθρωποι, της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, οι δίκαιοι, οι προφήτες, οι άγιοι, αναμένουν στην μέση κατάσταση που λέγεται Παράδεισος. Πρώτος «κάτοικος» του Παραδείσου στην Καινή Διαθήκη είναι ο ληστής. Όλοι οι άλλοι προγεύονται της Βασιλείας των Ουρανών η οποία θα ανοίξει για όλους τους ανθρώπους κατά την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Μόνο η Παναγία είναι στην Βασιλεία των Ουρανών.

Η Υπεραγία Θεοτόκος  καθίσταται η   Μάνα Παναγία, η Μητέρα ολόκληρης της Οικουμένης! Με την ζωή της μας έδειξε τον δρόμο του πνευματικού πεπρωμένου του ανθρώπου, γίνεται για τον κάθε έναν από εμάς πηγή αγάπης και ελπίδα προστασίας, στήριγμα βοηθείας και παρηγοριάς.

  Η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία, προβάλλει και προτείνει το πρόσωπο της Παναγίας μας, ως μέσο στήριξης των δυσκολιών και ως ελπίδα στην απελπισία των προβλημάτων της ζωής και ως Καταφυγή και Σκέπη. Από την Χάρη Της λαμβάνουμε δύναμη, παρηγοριά, ελπίδα, προκειμένου να ξεπεραστούν οι ασθένειες και τα κάθε ειδών προβλήματα που μας ταλαιπωρούν στην ζωή μας.

Ο καταπληκτικός Ύμνος «Την ωραιότητα της Παρθενίας Σου», ψάλλεται κατά την διάρκεια της Ακολουθίας των Χαιρετισμών της Θεοτόκου σε όλη την Μεγάλη Τεσσαρακοστή του Πάσχα και στο τέλος των ιερών παρακλήσεων κατά την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, «Την ωραιότητα τής Παρθενίας Σου, καί τό υπέρλαμπρο τό τής αγνείας Σου, ό Γαβριήλ καταπλαγείς εβόα Σοι, Θεοτόκε: Ποιόν Σοι εγκώμιον προσαγάγω επάξιον; Τί δε ονομάσω Σε; Απορώ καί εξίσταμαι διό, ώς προσετάγην, βοώ Σοι :Χαίρε η Κεχαριτωμένη»!

Η Ορθόδοξος Εκκλησία για να εκφράσει την περισσή της αγάπη και τον μεγάλο της σεβασμό που τρέφει προς την Αειπάρθενο, της έχει προσδώσει πλήθος τιμητικών ονομάτων και επιθέτων. Ένα χαρακτηριστικό και ουσιαστικό παράδειγμα είναι ο Άγιος Νεκτάριος, ο Επίσκοπος Πενταπόλεως, ο οποίος αφιέρωσε προς τιμήν της Παναγίας πέντε χιλιάδες ποιητικούς στίχους που αποτέλεσαν το «Θεοτοκάριό» του.

Όπως μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, από την Θεοτόκο προήλθε η φλόγα της θεότητος, το μέτρο και ο Λόγος του Πατρός, το γλυκύτατο και ουράνιο μάννα, το όνομα το απερίγραπτο και πάνω απ’ όλα τα ονόματα, το φως το αιώνιο και απρόσιτο, ο άρτος της ζωής ο ουράνιος, ο καρπός που δεν γεωργήθηκε, αλλά βλάστησε από σένα με σώμα ανθρώπινο. Ακόμη σύμφωνα με τον ίδιο, η Θεοτόκος είναι ο θρόνος ο βασιλικός στον οποίο παραστέκονται Άγγελοι κοιτάζοντας τον Βασιλέα και Δημιουργό να κάθεται επάνω του. Έγινε Εδέμ νοητή, πιο ιερή και θεϊκή από την παλιά. Γιατί σ’ εκείνη την Εδέμ έμεινε ο Αδάμ ο γήινος, ενώ στη Θεοτόκο έμεινε ο Κύριος του Ουρανού.  Επίσης, την Θεοτόκο προεικόνισε η κιβωτός, γιατί αυτήν γέννησε τον Χριστό, τη σωτηρία του κόσμου, που καταπόντησε την αμαρτία και κατασίγασε τα κύματά της. Πολύ χαρακτηριστικά ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας περιγράφει για την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου ότι, οι Άγγελοι μαζί με Αρχαγγέλους την μεταφέρουν από την γη στους ουρανούς. Καθώς περνάει ευλογείται ο αέρας και ο αιθέρας καθαγιάζεται. Χαίροντας υποδέχεται ο Ουρανός την ψυχή Της. Την προϋπαντούν οι ουράνιες δυνάμεις με ύμνους ιερούς και τελετή χαρμόσυνη «τίς αύτη ή αναβαίνουσα λελευκανθισμένη, εγκύπτουσα ωσεί όρθρος;». Είναι ωραία σαν το φεγγάρι λένε οι ουράνιες δυνάμεις και όλα τα Χερουβίμ εκπλήσσονται και τα Σεραφείμ την δοξάζουν. Η Θεοτόκος ανέβηκε στον Ουρανό και έφτασε μέχρι τον Θρόνο του Υιού Της και στέκει κοντά Του με πολλή και ανείπωτη παρρησία. Η Θεοτόκος έγινε ευλογία για όλο τον κόσμο, αγιασμός για το σύμπαν, άνεση για τους κουρασμένος, παρηγοριά για τους πενθούντες, θεραπεία για τους αρρώστους, λιμάνι για τους θαλασσοδαρμένους, συγχώρηση για τους αμαρτωλούς, παρηγοριά για τους λυπημένους, πρόθυμη βοήθεια για όλους που την επικαλούνται, αρχή και μέση και τέλος όλων των αγαθών που ξεπερνούν τον νου μας.

Σύμφωνα τώρα με τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα,  όπως μας πληροφορεί για την Θεοτόκο πως, «Κι έφθασε η αρετή μίας ψυχής να σταματήση την κακία των ανθρώπων όλων αιώνων!».

Ο ουρανός υποδέχθηκε αυτήν που έγινε πλατύτερη από αυτόν, και ο  τάφος δέχθηκε Αυτήν που δέχθηκε μέσα Της τον Θεό. Μνήμα ιερό και θαυμαστό και σεβάσμιο και προσκυνητό που το περιποιούνται Άγγελοι παρευρισκόμενοι με πολύ σεβασμό και φόβο και άνθρωποι που έρχονται σε αυτό με πίστη τιμώντας το, προσκυνώντας το, φιλώντας το  με μάτια και χείλια και με πόθο ψυχής, αντλώντας πλούτο αγαθόν, όπως  επίσης μας πληροφορεί ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Μας προτρέπει στη συνέχεια να ψάλλουμε προς την Υπεραγία Θεοτόκο ύμνους ιερούς λέγοντας μελωδικά άσματα : «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ό Κύριος μετά σου, Χαίρε αμνάς που γέννησες τόν  Αμνό τού Θεού. Χαίρε Σύ που είσαι πάνω από τις αγγελικές   δυνάμεις. Χαίρε η δούλη και Μητέρα τού Θεού. Αμήν».

Οι Χριστιανοί γνωρίζουν το αμετάθετο της Μεσιτείας της Υπεραγίας Θεοτόκου, γι’ αυτό την αποκαλούν «Μεσίτρια» , και αυτός ο χαρακτηρισμός δεσπόζει μέσα στις Θεομητορικές εορτές, «Καί σε Μεσίτριαν   έχω, προς τόν φιλάνθρωπον Θεόν, μή μου ελέγξει τάς πράξεις, ενώπιον τών  Αγγέλων, παρακαλώ  σε Παρθένε, βοηθησόν μοι έν τάχει».

 Συγκλονιστικός αποτελεί ο χαιρετισμός του Αρχαγγέλου Γαβριήλ  προς την Αειπάρθενο: «Ευλογημένη σύ έν γυναιξί και ευλογημένος ό καρπός τής κοιλίας σου», όσο υπάρχουν άνθρωποι θα σε μακαρίζουν γιατί μονάχα εσύ είσαι αξία για μακαρισμό, όπως επίσης αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στο Εγκώμιο για την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Βοήθησέ μας Παναγία  να παίρνουμε δύναμη από την Χάρη σου, να δοξάζουμε τον προαιώνιο Λόγο που σαρκώθηκε από εσένα για εμάς, μαζί με τον άναρχο Πατέρα και το ζωοποιό Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και σε όλους τους αιώνες

Να έχουμε τις Μεσιτείες Της και την Προστασία Της!