Άγιος Γρηγόριος Νύσσης: Όταν ο χρόνος της γέννησης δεν είναι κοινός τι συμβαίνει με τους πολυπληθείς θανάτους;

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Ψηφιδωτό, 11ος αι. Αγία Σοφία Κιέβου.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

 Αγίου Γρηγορίου Νύσσης
Κατά ειμαρμένης

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=415769

25. Αυτός δε είπεν, αλλ᾽ ο τοιούτος λόγος δεν αναιρεί καθόλου την απόδειξιν περί της ειμαρμένης εκ των προρρήσεων. Διότι είναι δυνατόν και τούτο να προμηνυθή από εκείνον ο οποίος γνωρίζει με ακρίβειαν την κίνησιν των ουρανίων, ώστε εις τον ένα μεν ο θάνατος να προμηνυθή με βεβαιότητα, εις τον άλλον δε με αμφιβολίαν.

26. Εγώ δε είπα· ο λόγος της ανάγκης δεν κατοχυρώνεται ούτως· διότι άλλος είναι ο λόγος του ενδεχομένου να συμβή εν από τα δύο, και άλλος ο λόγος του αμεταθέτου, το οποίον δεν είναι δυνατόν να κατατάξη κανείς με τα ενδεχόμενα, αλλ’ είναι ή τούτο ή το άλλο, το να κινήται δε ανάμεσα εις αμφοτέρας τας εκβάσεις με τας ελπίδας ευρίσκεται μακράν από την έννοιαν της ανάγκης. Είπα όμως εις αυτόν τούτο, από πού νομίζει ότι η πρόρρησις των μελλόντων να συμβούν έχει την πιστότητα;

27. Εκείνος δε λέγει· αν και πολλάκις με ήκουσες να εκθέτω, ερωτάς και τώρα πάλιν περί των ιδίων· ότι δηλαδή υπάρχουν μερικαί ιδιάζουσαι δυνάμεις των άστρων, το δε αεικίνητον της περιφοράς των καθιστά μυρίας τας διαφοράς των δυνάμεων εκ της οιασδήποτε συμπλοκής των. Ο διά γεννήσεως λοιπόν ερχόμενος εις τον βίον, εντυπωθείς την συμπεσούσαν εις αυτόν μοίραν του χρόνου, την σχηματισθείσαν υπό των άστρων κατά τον τάδε τρόπον, όσα συμβή να έχη η δύναμις της ώρας εκείνης, αυτά θα έχη και αυτός εις τον βίον του κατ’ ανάγκην και δεν πρόκειται να γίνη διαφόρως.

28. Τι είναι λοιπόν, είπα, αι συμφοραί κατά τον πόλεμον και οι σεισμοί και αι καταπτώσεις των πόλεων και τα αύτανδρα ναυάγια των μυριοφόρων ολκάδων, αι πλημμύραι, αι πυρκαϊαι, τα γεωλογικά ρήγματα, και τα άλλα παρόμοια είδη καταστροφής; Πώς αυτά θα διατηρήσουν τον λόγον της προρρήσεως;

Πόσα πάθη έδειξεν ο βίος και εις τους προηγουμένους χρόνους και εις τους σημερινούς;

Τον κατακλυσμόν επί Νώε ή την πυρπόλησιν των Σοδόμων ή τον πνιγμόν του αιγυπτιακού στρατού εις τα ύδατα της Ερυθράς Θαλάσσης ή τας μετέπειτα σφαγάς των αλλοφύλων, εκείνας τας αναριθμήτους ανδροκτονίας ή τον φυσικόν θάνατον του ισραηλιτικού λαού απολέσαντος εντός ολίγου χρόνου πολλάς δεκάδας χιλιάδας ή τας εκατόν ογδοήκοντα πέντε χιλιάδας των Ασσυρίων, νεκρωθείσας εις μίαν στιγμήν του χρόνου, και τας εν συνεχεία ιστορίας των κακών, τα οποία συνέβησαν κατά τας μηδικάς και ελληνικάς συμφοράς, εις μεγάλας ναυμαχίας και πεζομαχίας, και όλα τα παρόμοια, των οποίων διδάσκαλος εις τους επιγενομένους γίνεται η μνήμη;

Και αν παρέλθωμεν όλα αυτά, αρκετά θα ήσαν προς μαρτυρίαν των λεγομένων και μόνον όσα ιστόρησεν ο σύγχρονος βίος μας.

Ποίος πράγματι δεν γνωρίζει την μεγάλην πρωτεύουσαν της Βιθυνίας*, την αριθμουμένην μεταξύ των εξεχουσών πόλεων; Ποίος αγνοεί την πλατείαν και ευρύχωρον Θράκην; Πώς κατέστρεψε τελείως και ακαριαίως την μίαν μεν ο πόλεμος, την άλλην δε ο σεισμός μαζί με την πυρκαϊάν; Πόσα παιδιά ήσαν εκεί, πόσα νήπια; Οι μέσης ηλικίας, οι ηλικιωμένοι, οι ελεύθεροι και οι δούλοι, οι άρχοντες και οι αρχόμενοι, οι πλούσιοι, οι πτωχοί, οι υγιείς, οι ασθενείς, όλοι κατεστράφησαν εις μίαν στιγμήν του χρόνου.

Όλους κατέλαβεν εξ ίσου το πυρ, εις όλους οι οίκοι έγιναν τάφοι. Πού είναι αι διαπλοκαί των άστρων εκείνων, αι οποίαι ορίζουν τας διαφοράς των βίων εις τους ανθρώπους; Άραγε εις όλους εκείνους τας ωδίνας της γεννήσεως έλυσε μία συνάντησις των άστρων και εις όλους την μοίραν επέβαλεν ο Καρκίνος ωροσκοπών;

Και όμως αι μυρίαι διαφοραί των ηλικιών και αξιωμάτων επιβεβαιώνουν ότι δεν ήλθον ταυτοχρόνως εις την γέννησιν. Εάν λοιπόν ο μεν χρόνος της γεννήσεως είναι διάφορος δι’ έκαστον, η δε ταυτότης των συμφορών καμμίαν παρραλαγήν δεν εδέχθη από την αιτίαν κατά την γέννησιν, άρα και δι’ αυτών ελέγχεται το αστήρικτον και ασύστατον των ισχυρισμών περί προρρήσεων.

* Τη Νικομήδεια.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Γρηγόριος Νύσσης, Έργα 1, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς», εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια, Αθηναγόρου Κοκκινάκη Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.