Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, Παράδειγμα κατά της ειμαρμένης (της μοίρας) από την ιατρική

Άγιος Γρηγόριος Νύσσης.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

 Αγίου Γρηγορίου Νύσσης
Κατά ειμαρμένης

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=415435

21. Καθώς δε εγώ ανέπτυξα αυτά και διά τοιούτων επιχειρημάτων έφερα τον λόγον προς το άτοπον, διακόψας τον επιμηκυνόμενον λόγον ο συζητών μαζί μου φιλόσοφος λέγει, τι μάχεσαι την ενέργειαν;

Διατί δε δεν ακολουθείς τους παρατηρήσαντας διά των αριθμών την αλήθειαν των όλων, οι οποίοι, εάν υπολογισθή με ακρίβειαν η ώρα της γεννήσεως του βρέφους, προλέγουν ολόκληρον την ζωήν του γεννηθέντος με συνέπειαν, τον χρόνον, τον τρόπον, τας ιδιότητας των ηθών, τας επικινδύνους περιστάσεις, τους γάμους και τας παιδοποιίας και τας επιτυχίας των αξιωμάτων, ή και το αντίθετον, απαιδίας και νόσους και ατιμίας και βραχύτητα βίου και τα κακά από την πενίαν;

Αφού λοιπόν αυτά προεσημάνθησαν με ακρίβειαν και η αλήθεια επεβεβαιώθη με την έκβασιν, ποίον περιθώριον απιστίας διά την ανάγκην της ειμαρμένης σου απομένει;

22. Εγώ τότε, αφού είπα ότι τας αιτίας των τοιούτων προρρήσεων θα αναζητήσω ολίγον αργότερα, ηρώτησα· η αιτία των τοιούτων αποτελεσμάτων είναι άλογος και τυχαία ή ευρίσκουν και κάποιον λόγον να συμβαδίζη με αυτήν την παρατήρησιν, ώστε τα γινόμενα να μη γίνωνται εκτός των πλαισίων του ευλόγου;

23. Αυτός δε λέγει, ασφαλώς συνακολουθεί και λόγος τα γινόμενα. Όταν δηλαδή από κάποιαν σύμπτωσιν των ιδιοτήτων των άστρων συσταθή η τάδε κράσις του σώματος του γεννωμένου, ο κατέχων ακριβώς την θεωρίαν των ουρανίων κατενόησε και την σύστασιν της τάδε κράσεως εις τον γεννηθέντα και την δυνατότητα να φθάση μέχρι του τάδε ορίου της ζωής, μεγαλυτέρου μεν επί της ρωμαλεωτέρας, μικροτέρου δε επί της ασθενικωτέρας κράσεως του σώματος.

24. Εγώ δε, γελών διά τα λεχθέντα, του είπα. Μας διέφυγεν ότι νομίζεις ότι αι ειμαρμέναι είναι προϊόντα του Γαληνού και του Ιπποκράτους και των παρομοίων, επειδή και εκείνοι περιφρονήσαντες την κίνησιν των άστρων προλέγουν το μέλλον υπολογιστικώς από τον υποκείμενον οργανισμόν, όταν κοίλοι οφθαλμοί και κρόταφοι πεσμένοι και μέτωπα κατεσκληκότα προμηνύουν τον θάνατον.

Εις πολλούς δε, είπα, ευρισκομένους εις βαρείαν σωματικήν νόσον και αναμενομένους να αποθάνουν οπωσδήποτε, τα νήματα της τοιαύτης ειμαρμένης εκλώσθησαν πάλιν προς το αντίστροφον διά της ιατρικής.

Τοιαύτα ιστόρησεν ο λόγος του Πλάτωνος διά τον παιδοτρίβην Ηρώδικον, ότι δηλαδή διά γυμναστικών ασκήσεων δεν κατώρθωσε μεν να φέρη το σώμα εις πλήρη υγείαν καθ’ όσον το νόσημα ήτο θανατηφόρον, δι’ επινοήσεως όμως αναβάλλων παντότε τον θάνατον παρόντα προσέφερεν εις τον εαυτόν του όχι ασφάλειαν ζωής αλλά παράτασιν θανάτου. Επομένως ούτε κατά τούτο το επιχείρημα δεν σας είναι αρραγής η ειμαρμένη, εφ’ όσον ευρίσκεται κάποια τέχνη η οποία λύει την ανάγκην.

Απόσπασμα από το βιβλίο «Γρηγόριος Νύσσης, Έργα 1, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς», εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια, Αθηναγόρου Κοκκινάκη Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.