Ο Δημήτρης Γαλάνης Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγ. Βαρβάρας Πάτρας και Χοράρχης του Χορού Ψαλτών «Κλείδα» ερμηνεύει το δοξαστικό της Β΄Κυριακής των Νηστειών «Τοις εν σκότει αμαρτημάτων». Ακολουθεί μετάφραση του Ιδιόμελου από τον Φιλόλογο Βασίλειο Κουτσό.
Ἦχος πλ. β’ Όρθρος Β΄Κυριακής
Τοῖς ἐν σκότει ἁμαρτημάτων πορευομένοις
φῶς ἀνέτειλας Χριστέ, τῷ καιρῷ τῆς ἐγκρατείας,
Γι αυτούς που βαδίζουν στο σκοτάδι των αμαρτημάτων
ανέτειλες σαν το φως, Χριστέ μου, στην περίοδο της εγκρατείας
καὶ τὴν εὔσημον ἡμέραν τοῦ Πάθους σου δεῖξον ἡμῖν,
ἵνα βοῶμέν σοι· Ἀνάστα ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.
δείξε μας και την ένδοξη ημέρα του Πάθους σου
για να σου αναφωνούμε: Ανάστα, Θεέ μου, και ελέησέ μας.
Κοντάκιον Ἦχος πλ. δ’ Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ
Τὸ τῆς σοφίας ἱερὸν καὶ θεῖον ὄργανον θεολογίας
τὴν λαμπρὰν συμφώνως σάλπιγγα
ἀνυμνοῦμέν σε Γρηγόριε θεορρῆμον.
Ως το ιερό σκεύος της σοφίας και το θείο όργανο της θεολογίας
σε ανυμνούμε Γρηγόριε Θεολόγε
με μια λαμπρή σάλπιγγα έτσι όπως σου αξίζει.
Ἀλλ’ ὡς νοῦς Νοῒ τῷ πρώτῳ παριστάμενος,
πρὸς αὐτὸν τὸν νοῦν ἡμῶν Πάτερ ὁδήγησον,
ἵνα κράζωμεν·
Χαῖρε Κήρυξ τῆς χάριτος.
Αλλά σαν νους που είσαι και παρίσταται δίπλα στον Πρώτο Νου
σε αυτόν τον νου οδήγησε και τον δικό μας νου, Πάτερ,
για να βροντοφωνάζουμε:
Χαίρε σε σένα, που είσαι ο κήρυκας της Χάριτος.
Σημεία για σχολιασμό
Ο Γρηγόριος ο Παλαμάς που η εκκλησία θέλησε να γιορτάζει και αυτήν ημέρα τη μνήμη του χαρακτηρίζεται ως φως γι αυτούς που βαδίζουν στο σκοτάδι της αμαρτίας και ως φάρος στην περίοδο της εγκράτειας που μας οδηγεί στην ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου.
Οι χαρακτηρισμοί που αποδίδονται στο Κοντάκιο του Γρηγορίου του Παλαμά ως ιερό σκεύος, ως όργανο θεολογίας, ως σάλπιγγα του πνεύματος θεωρούνται πολύ τιμητικοί για τον Άγιο, ο οποίος είναι θεορρήμων. Εκείνο όμως που τονίζεται είναι η λέξη νους. Νους είναι ο αγ. Γρηγόριος και παρίσταται δίπλα στον Πρώτο Νου, τον Χριστό, γι αυτό και τον δικό μας νου παρακαλούμε τον π. Γρηγόριο να μας τον οδηγεί προς τον Χριστό.
