Άγιος Αθανάσιος: Ο Θεός ως αγαθός σπλαγχνίσθηκε το ανθρώπινον γένος και δεν το άφησε μακριά από την γνώση του για να μη έχη άχρηστο ζωή!
12 Φεβρουαρίου 2025
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας.
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Αθανασίου Αλεξανδρείας του Μεγάλου
Λόγος β’
Περί ενανθρωπήσεως
Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=415357
Απόδοσις της ικανότητος προς γνώσιν
11. Ο παντοκράτωρ Θεός, όταν εδημιούργει διά του Λόγου του το γένος των ανθρώπων, εγνώρισε και την αδυναμίαν της φύσεώς των και ότι αυτή δεν θα ήτο ικανή μόνη της να γνωρίση τον δημιουργόν, ούτε καν να λάβη έννοιαν Θεού. Διότι αυτός μεν ήτο άκτιστος, αυτοί δε πλάσματα εκ του μηδενός, αυτός μεν ήτο ασώματος, οι δε άνθρωποι επλάσθησαν με σώμα κάπου εδώ κάτω, και γενικώς μεγάλαι είναι ελλείψεις των πλασμάτων, διά να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τον πλάστην των.
Και πάλιν ως αγαθός Θεός ευσπλαγχνίσθη το ανθρώπινον γένος και δεν το αφήκε μακριά από την γνώσιν του, διά να μη έχη άχρηστον ζωήν. Αλλά ποία η ωφέλεια των δημιουργημάτων, όταν δεν γνωρίζουν τον δημιουργόν των; Ή πώς θα ήσαν λογικά, όταν δεν θα εγνώριζον τον Λόγον του Πατρός, διά του οποίου εδημιουργήθησαν;
Καθόλου μα καθόλου δεν επρόκειτο να διαφέρουν από τα άλογα, εάν δεν ανεγνώριζον τίποτε περισσότερον από τα επίγεια.
Διατί και ο Θεός έκανεν αυτούς, από τους οποίους δεν ήθελε να γνωρίζεται; Διά να μη συμβή λοιπόν αυτό, ο αγαθός μετέδωκεν εις αυτούς εκ της ιδίας εικόνος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και ποιεί αυτούς κατ’ εικόνα του και καθ’ ομοίωσιν, ώστε διά του χαρίσματος αυτού, αφού αντιληφθούν την εικόνα, εννοώ ασφαλώς τον Λόγον του Πατρός, να δυνηθούν δι’ αυτού να λάβουν έννοιαν του Πατρός, και γνωρίζοντας τον δημιουργόν των να ζουν την όντως ευτυχισμένην και μακαρίαν ζωήν.
Αλλ’ οι άνθρωποι πάλιν παρεφρόνησαν και παρημέλησαν την χάριν που τους εδόθη μ’ αυτόν τον τρόπον, και τόσον πολύ απεστράφησαν τον Θεόν και τόσον πολύ εθόλωσαν την ψυχήν των, ώστε όχι μόνον ελησμόνησαν την ορθήν αντίληψιν περί Θεού, αλλά και άλλα αντ’ άλλων επενόησαν εις τους εαυτούς των.
Διότι και τα είδωλα κατεσκεύασαν διά τους εαυτούς των αντί της αληθείας, και προετίμησαν τα ανύπαρκτα από τον πραγματικόν Θεόν, και ελάτρευσαν «τη κτίσει παρά τον κτίσαντα» (Ρω 1, 25), και το χειρότερον απ’ όλα είνε, ότι την τιμήν που ανήκει εις τον Θεόν την απέδωκαν και εις ξύλα και εις λίθους και εις κάθε ύλην, και εις ανθρώπους, και ακόμη περισσότερα από αυτά έκαναν, όπως ελέχθη εις τα προηγούμενα.
Και τόσον πολύ ησέβησαν, ώστε εις το εξής και τους δαίμονας ελάτρευον και τους ανεκήρυττον θεούς, ικανοποιούντες τας επιθυμίας των. Και εθυσίαζον άλογα ζώα και έσφαζον ακόμη και ανθρώπους, όπως ελέχθη προηγουμένως, κατά την λατρείαν των θεών εκείνων, και έτσι υπεδουλώνοντο ακόμη περισσότερον εις την ακόλαστον μανίαν εκείνων.
Διά τούτο λοιπόν εδιδάσκοντο από αυτούς τας μαγείας και τα κατά τόπους μαντεία επλάνευον τους ανθρώπους και όλοι απέδιδον τα αίτια της γεννήσεως και υπάρξεώς των εις τα άστρα και εις όλα τα ουράνια σώματα* και δεν εσκέπτοντο τίποτε περισσότερον από όσα έβλεπον.
Και γενικώς όλα ήσαν γεμάτα από ασέβειαν και παρανομίαν και μόνον ο Θεός και ο Λόγος αυτού δεν ανεγνωρίζοντο, αν και δεν απέκρυψεν εις την αφάνειαν τον εαυτόν του από τους ανθρώπους, ούτε έδωκεν εις αυτούς αμυδράν γνώσιν περί του εαυτού του, αλλά με πολλούς και διαφόρους τρόπους την εξήπλωσεν εις αυτούς.
* Εννοεί την γενεθλιαλογίαν, την αντίληψιν δηλαδή ότι αι τύχαι των ανθρώπων εξαρτώνται από τον αστερισμόν κατά τον οποίον εγεννήθησαν. Περί της αυτής πλάνης λέγει πολλά ο Μ. Βασίλειος, Εξαήμερος 6, 24-38. [Επίσης και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης στον λόγο του Περί ειμαρμένης].
Απόσπασμα από το βιβλίο Αθανασίου Αλεξανδρείας του Μεγάλου «Άπαντα τα έργα, τόμος 1, Απολογητικά», εισαγωγή Παναγιώτης Χρήστου κείμενο, μετάφραση, σχόλια Στέργιος Σάκκος.