Page 12 - Συνθετική Βιολογία: Βιοηθική θεώρηση

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 29 / Βιοηθική θεώρηση της Συνθετικής Βιολογίας/ 21 Φεβρουαρίου 2015 www.pemptousia.gr

πτώσεων κάποιων νέων τεχνολογιών, έρχεται δευτε- Σε ένα πιο φιλοσοφικό επίπεδο, πολλοί από τους πιο
ρογενώς. Πρώτα δηλαδή νομιμοποιείται η εφαρμογή σκληρούς επικριτές της νέας τεχνολογίας είναι αυτοί
και η χρήση της με την συνεπακόλουθη εξυπηρέτηση που ισχυρίζονται ότι με το να δημιουργήσει ζωή ο
κάθε μορφής συμφερόντων, εθίζοντας μέσω των ΜΜΕ άνθρωπος προσπαθεί να υποκαταστήσει τον ρόλο του
την κοινή γνώμη στην αποδοχή της και κατόπιν αρχί- δημιουργού Θεού, διαπράττοντας με αυτόν τον τρόπο
ζει και γίνεται ο δημόσιος διάλογος για το απαραίτη- ύβρη, με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου, πράγ-
το ρυθμιστικό δεοντολογικό πλαίσιο λειτουργίας. μα που καθιστά την τιμωρητική άτη αναπόφευκτη. Η
έκφραση «playing God», η οποία πολύ συχνά απαντά
Δεν λείπουν βέβαια ποτέ οι φωνές οι οποίες εκφρά- στα ζητήματα της βιοηθικής, παίρνει διαφορετικό πε-
ζουν την αγωνία τους και προειδοποιούν ότι τέτοιου ριεχόμενο το οποίο εξαρτάται άμεσα από τις φιλοσο-
είδους και μεγέθους παρεμβάσεις στη φύση από τον φικές και θεολογικές προϋποθέσεις του υποκειμένου
άνθρωπο κρύβουν μεγάλους κινδύνους και γεννούν της θεώρησης. Αυτήν ωστόσο τη διάσταση του ζητή-
τεράστια ηθικά ερωτήματα (9)[2]. ματος θα την εξετάσουμε πιο αναλυτικά στη συνέχεια
της εργασίας μας. Αυτά όλα είναι ζητήματα με τα
Για παράδειγμα, υπάρχει ο κίνδυνος κάποια τεχνο- οποία θα ασχοληθούμε στη συνέχεια περισσότερο συ-
λογία να χρησιμοποιηθεί από τρομοκρατικά στοιχεία στηματικά.
για τη δημιουργία όπλων βιολογικού πολέμου. Ακόμα
μπορεί οι συνέπειες από την απελευθέρωση συνθε- Σημειώσεις
τικών οργανισμών να είναι ανεπίστροφη. Δηλαδή να
μην είναι σε θέση η επιστημονική κοινότητα και η [1] 7. Gelehrter T. D., Collins F. S., Ginsburg D.,
κοινωνία να τους επαναφέρει σε ελεγχόμενο επίπεδο, Αρχές Ιατρικής Γενετικής, γενική επιμέλεια: Στυ-
πριν από αυτό της ενεργοποίησης και απελευθέρωσής λιανοπούλου Φ., Αθήνα, 2003, σ. 377-398.
τους στο περιβάλλον.
[2] Σ. Αλαχιώτη, Εισαγωγή στη Σύγχρονη Γενετι-
Δεν πρέπει να παραθεωρείται το γεγονός ότι οι ορ- κή, Αθήνα 2000, σ. 635-641.
γανισμοί αυτοί θα είναι σε θέση να αναπαράγονται,
όπως οι βιολογικοί ιοί ή οι ιοί των ηλεκτρονικών υπο-
λογιστών.

Μπορούμε να σκεφτούμε μια πετρελαιοκηλίδα που
παρουσιάζεται σε μία περιοχή του πλανήτη και για
την καταπολέμησή της δημιουργούνται στο εργαστή-
ριο βιομηχανικοί νανομηχανισμοί, οι οποίοι λειτουρ-
γούν για να επιβιώσουν, αποσυνθέτοντας τα μόρια
πετρελαίου, αλλά για κάποιο λόγο, κατά τον πολλα-
πλασιασμό τους, κάποιοι μεταλλάσσονται σε καρκι-
νογόνα κύτταρα και αρχίζουν να αποσυνθέτουν μόρια
άνθρακα, με απρόβλεπτες συνέπειες για το περιβάλ-
λον και την ανθρωπότητα.

Καθίσταται λοιπόν φανερό ότι μια μορφή ρύθμισης
τέτοιου είδους τεχνολογιών, όχι μόνο χρειάζεται, αλλά
και επιβάλλεται. Βέβαια η ιστορία, το πνεύμα και η
πρακτική των φιλελεύθερων δυτικών κοινωνιών έχουν
δείξει ότι η ρύθμιση και ο έλεγχος αυτός όμως δεν
πρέπει να είναι περιοριστικός και απαγορευτικός,
γιατί δεν γίνεται κοινωνικά αποδεκτός και ως εκ τού-
του θα αποτύχει.

Η γνώση και η τεχνογνωσία δεν είναι εφικτό να πε-
ριοριστούν, ειδικά στην εποχή της ελεύθερης διακίνη-
σης των ιδεών και της πληροφορίας, ιδιαίτερα μέσω
πληροφορικής. Επίσης, ο έλεγχος δεν πρέπει να πα-
ρεμποδίζει την πρόοδο και τη δημιουργικότητα. Παρά
το γεγονός ότι πολλοί κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και
κάποιες τεχνολογίες μπορούν να προκαλέσουν ολο-
κληρωτικό όλεθρο. Εναπόκειται ωστόσο στον άνθρω-
πο και τις κοινωνίες του ο τρόπος με τον οποίο θα
χρησιμοποιήσει την κάθε μορφή τεχνολογίας.

Σελίδα 12