Τα κάστρα έπεσαν στο Βυζάντιο, αλλά ο πολιτισμός άνθησε
Ο φιλόλογος και συγγραφέας Κωνσταντίνος Γανωτής, στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, στο Ιερό Παρεκκλήσιο της Οσίας Ξένης Κ. Πατησίων, τονίζει ότι, παρά την προϊούσα παρακμή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά την μεσοβυζαντινή περίοδο, με την παρουσία μεγάλων μορφών στις τέχνες, τα γράμματα και κυρίως στην Εκκλησία στερεώθηκε η πίστη, εξανθρωπίστηκε η νομοθεσία, το κράτος έγινε σταδιακά ελληνικό και χριστιανικό, ενώ άνθησαν οι τέχνες και τα γράμματα, δημιουργώντας μια θαυμαστή πνευματική παράδοση.

