Page 2 - liamis-pnevmatikizoi
P. 2

EΙΣΑΓΩΓΗ




                               ος
                             Ο 14  αιώνας αποτελεί εποχή εξαιρετικής σημασίας για την
                 εξέλιξη  της  Ορθόδοξης  πνευματικότητας.  Ενώ  το  Βυζαντινό


                 κράτος  βρίσκεται  σε  βαθειά  πολιτική  κρίση ,  η  πνευματική  ζωή
                                                                             1
                 μορφοποιεί  νέα  πλαίσια  και  εμβαθύνει  σε  παλαιότερες  μορφές


                 ασκήσεως  και  προσευχής,  γεγονός  που  οδηγεί  στην  διαμόρφωση


                 του πνευματικού υπόβαθρου και της πρακτικής του Ησυχασμού. Ο

                 Ησυχασμός  συνδέθηκε  με  την  ψυχοσωματική  μέθοδο  της


                                                   2
                 μονολογίστου  προσευχής ,  της  οποίας  δύο  από  τους  κυριώτερους

                    1  Βλ. Donald Nikol, The last centuries of Byzantium, London 1972, σ.99 κ.εξ.
                    2   Αναφερόμαστε  στις  ολίγων  λέξεων  προσευχές  με  κοινό  χαρακτηριστικό  την
                 επίκληση  του  ονόματος  του  Ιησού.  Με  την  άποψη  αυτή  συμφωνεί  και  ο  Lev  Gillet
                 (The Jesus Prayer, μτφρ. από την γαλλική έκδοση, Ν.Υ. 1987, 58). Οι προσευχές αυτές
                 ικανοποίησαν  από  τους  πρώτους  κιόλας  αιώνες  της  πνευματικής  ασκήσεως  την
                 επιθυμία των ασκητών να στρέψουν όλη τους την ύπαρξη προς τον Θεό. Bλ. Ν. Clark,
                 Τhe  Jesus  Prayer.  Ιts  history  and  meaning,  Sobornost  Series  VII  1-7,  1975-78,  148-165.
                 Επίσης S. Brock, The prayer of the heart  in the Syriac tradition, Sobornost 4:2, 1982, 131-
                 145. .  Πρβλ. A. Guillammont, The Jesus Prayer among the monks of Egypt, ECR 6:1,
                 (Spring 1974). Η μορφή της δεν υπήρξε ενιαία. Ο άγ. Διάδοχος Φωτικής (Ε’ αἱ.) είναι
                 εκείνος  που  πρώτος  εισάγει  με  σαφήνεια  την  πνευματικότητα  της  προσευχής  του
                 Ιησού  (Oeuvres  Spirituelles  νθ΄  Sources  Chretiennes  5,  Paris  1955)).  Πρβλ.  Ware,  The
                 Jesus prayer in st. Diadochus of Photice, ανάτυπον από τον τόμο Aksum-Thyateira. A
                 Festschrift for Archbishop Methodios of Thyateira and Great Britain, Αθήνα 1985. Στους
                 επόμενου  αιώνες  παρουσιάζεται  στα  συγγράμματα  πολλών  Νηπτικών  Πατέρων,
                 κυρίως στο περιβάλλον του όρους Σινά  (Ιωάννου του Σιναίτου, Κλίμαξ, ΚΗ’, 355 κ.
                 ἐξ.). Πρβλ. K. Ware, “The origins of the Jesus Prayer: Diadochus, Gaza, Sinai” στο The
                 study of spirituality, London 1986, 181-184. Την συνηθέστερη μορφή της («Κύριε Ιησοῦ
                 Χριστέ,  Υἱέ  τοῦ  Θεοῦ,  ἐλέησόν  με»),  καθώς  και  την  σωματική  τεχνική  που  την
                 συνοδεύει,  την  παρουσιάζει  ο  Νικηφόρος  μοναχός.  Βλ.  Λόγος  περί    νήψεως  καί
                 φυλακῆς καρδίας, Φιλ. Δ’, 27-28.  Ο άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς την εντάσσει σαφώς
                 στην  παράδοση  της  ψυχοσωματικής  μεθόδου  (Τριάδες  1,  2,  12).  Πρβλ.  Jean


                                                              1
   1   2   3   4   5   6   7