Page 9 - koronis-eleftheria-voulisis

9

ιστορία. Φανέρωσε τη αντίθεση δύο κόσμων της Ανατολής και της Δύσης. Μέχρι τότε δεν
ος
υπήρχε διαφοροποίηση κόσμων, το βλέπουμε στον Όμηρο (8 π.χ. αιώνας), όπου οι Αχαιοί
και οι Τρώες είχαν κοινωνική ομοιότητα. Διότι θυσίαζαν στους ίδιους θεούς, μιλούσαν την
γλώσσα και είχαν τα ίδια πολιτικά συστήματα. Σε όλο αυτό το διάστημα μέχρι τα Μηδικά οι
Έλληνες εξελίσσονται αθόρυβα και σταθερά οργανώνοντας τη ζωή τους στα πλαίσια της
ελεύθερης και δημοκρατικής πόλης εγκαταλείποντας σταδιακά τη μοναρχία. Ο νέος τρόπος
συνύπαρξης των πολιτών ήταν μια ρήξη με τον παλιό τρόπο διοίκησης ο πολιτικός απόηχος
του οποίου φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Ο γραπτός νόμος αν και ήταν αμετάβλητος για να
αποφεύγονται οι αυθαιρεσίες έχει εντούτοις μια σχετική ευπλασία. Η οποία του επιτρέπει
να προσαρμόζεται σε οποιοδήποτε καθεστώς, εξωραΐζοντας το. (Romilly, 1992: 76-77) Ο
νόμος της πόλης ρύθμιζε τους όρους συνεργασία των πολιτών και όριζε το περιεχόμενο της
δικαιοσύνης και της αδικίας. Ο σεβασμός του νόμου αφ’ ενός όριζε το πρότυπο του καλού
πολίτη και αφ’ εταίρου συνέβαλλε στην ευημερία της πόλης των ίδιων, δηλαδή την οποία
κέρδιζαν μέσω του αλληλοσεβασμού. (Vegetti,2003:37)

Οι δύο βασιλιάδες στο πολίτευμα της Σπάρτης ελέγχονταν με το νόμο από την
Απέλλα και τους άρχοντες για να μη καταργήσουν τις πολιτικές ελευθερίες των πολιτών.
Υπάκουαν στους Εφόρους στους οποίους ορκίζονταν ότι θα κυβερνήσουν σύμφωνα μα τους
νόμους. (Παπαρηγόπουλος, 2009-2010: τ. Β΄107)Το ίδιο και στην προ δημοκρατική Αθήνα ο
βασιλιάς δεν εμπόδισε την πολιτική ελευθερία των Αθηναίων. Η δημοκρατία εγκαθιδρύθηκε
σαν πολίτευμα στην Αθήνα όταν εκδιώχθηκαν οι Πεισιστρατίδες, μετά το 514 π.χ. . (Romilly,
1992: 81-83 ). Η τυραννία αντίθετα ήταν η ολοσχερής καταπάτηση του νόμου. Η τυραννία
ήταν ένα ιδιόμορφο καθεστωτικό φαινόμενο στην Ελλάδα. Οι τύραννοι ήταν λαϊκά πρόσωπα
τα οποία κυριευμένα από άκρατη φιλοδοξία η αρχομανία εκμεταλλεύονταν την λαϊκή
δυσαρέσκεια για να καταλάβουν αυθαίρετα την εξουσία. Η κατάλυση του πολιτεύματος
γινόταν είτε με την βοήθεια των οπαδών τους ή τους καλούσαν οι πολίτες για να
αντιμετωπίσουνε κάποιο πρόβλημα. Στη δεύτερη περίπτωση η παραμονή τους στην εξουσία
ήταν μέρι να λυθεί το πρόβλημα. Πολλοί όμως έμεναν για αόριστο χρόνο και έφευγαν όταν
ανατρέπονταν. Πολλοί τύραννοι καταχράσθηκαν την εξουσία τους και έκαναν ακρότητες,
αλλά υπήρξαν και επιεικείς. (Παπαρηγόπουλος, 2009-2010: τ. Β΄136) Η τυραννία σαν
ο
ο
πολιτικό γεγονός εμφανίστηκε τον 7 π.χ. αιώνα και έσβησαν τον 5 αιώνα ανάλογα με τις
συνθήκες της κάθε πόλεις. Στο διάστημα αυτό δοκίμασαν την τυραννία σχεδόν όλες οι
Ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας της Σικελίας και της Ελλάδας. Η τυραννία γεννιέται από την
δημοκρατία από την ακόρεστη δίψα για ελευθερία η οποία αποδεικνύεται φυτώριο
αυτοκαταστροφής της δημοκρατίας. Πολιτικά οι τύραννοι ήταν επικεφαλής των λαϊκών
κόμματων, πράγμα το οποίο εξηγεί γιατί στην Αθήνα δεν επιβλήθηκε σαν πολιτικό καθεστώς
μακροχρόνια τυραννία αλλά εμβόλιμη. (Romilly, 1992: 194-197)

Εκτός από τον γραπτούς νόμους την πόλη κυβερνούσαν και οι άγραφοι (εθιμικοί)
νόμοι οι οποίοι είχαν στη συνείδηση των Ελλήνων την ίδια ισχύ με τους γραπτούς. Οι
άγραφοι νόμοι εφαρμόζονταν κυρίως στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων και ήταν η
εγγύηση για πολλές ελευθερίες. Οι άγραφοι νόμοι στηρίζουν τις θεμελιώδεις σχέσεις των
ανθρώπων όπως εκφράζονται μέσα από τα αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα. (Romilly,
1992: 132-137 ) Το κύρος αυτών των νόμων πηγάζει από την θρησκεία και από ην ηθική
συνείδηση, η οποία τους επικυρώνει τιμωρώντας τους παραβάτες τους.(Παπαρηγόπουλος,
2009-2010: τ. Δ΄84). Η θρησκευτική τους προέλευση τους δίνει θεϊκή υπόσταση κάνοντας
τους απαράβατους, αιώνιους και καθολικούς και οι παραβάτες τιμωρούνται. Οι άγραφοι
νόμοι επειδή αντανακλούν τα κοινώς παραδεκτά έθιμα έχουν ανώτερη θέση στην συνείδηση
των ανθρώπων οι οποίοι τους τιμούν συνειδητά. (Romilly, 1992: 132-137 ) Αυτοί οι κοινοί

9