Page 25 - Συνθετική Βιολογία: Βιοηθική θεώρηση
P. 25
www.pemptousia.gr Τεύχος 29 / Βιοηθική θεώρηση της Συνθετικής Βιολογίας/ 21 Φεβρουαρίου 2015 ΑΝΑΛΕΚΤΑ
βιοηθικής. Οι απόψεις τους εξ άλλου φιλοξενούνται Η ιστορική γέννησή της καθώς και η ονομασία της
στην πλειονότητα των έγκριτων περιοδικών βιοηθι- έλαβαν χώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
κού περιεχομένου [1]. Η χρονική περίοδος, που θα μπορούσε να τοποθετη-
θεί η εμφάνιση της βιοηθικής, είναι η δεκαετία του
Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες και ιδιαίτερα οι βι- 1960. Κατά την διάρκεια αυτής της δεκαετίας πραγ-
ολόγοι και οι γιατροί έχουν κατηγορηθεί για τα ματοποιήθηκαν σημαντικές εξελίξεις στο επίπεδο
ερευνητικά τους ενδιαφέροντα και τα επιτεύγματα της επιστημονικής και της πολιτισμικής ανάπτυξης.
τους. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της κλω- Αφ’ ενός συντελέστηκαν μεγάλα επιτεύγματα στον
νοποίησης, η οποία απαγορεύτηκε σε ανθρώπινους χώρο της βιο-ιατρικής, όπως η μεταμόσχευση οργά-
οργανισμούς λόγω τεράστιων ηθικών προβλημάτων. νων, οι κλινικά ασφαλείς εκτρώσεις, η προγεννητική
Ωστόσο ο μονομερής τονισμός της ελευθερίας και διάγνωση, η χρήση του τεχνητού αναπνευστήρα και
της υπευθυνότητας των επιστημόνων άφησε μεγάλα οι πρώτες εφαρμογές της γενετικής μηχανικής.
περιθώρια για αυθαιρεσία με αποτέλεσμα τη δημι-
ουργία σύγχυσης και αβεβαιότητας σε θέματα διε- Από την άλλη, η ίδια χρονική περίοδος αποτέλεσε
ξαγωγής ερευνητικών πειραμάτων στο επίπεδο της το κατάλληλο περιβάλλον για έντονες αλλαγές σε
ηθικής. κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο, όπως το αίτημα
για χειραφέτηση, το φεμινιστικό κίνημα και τα αι-
Η τελευταία διαπίστωση ήταν αυτή που πρόβα- τήματα της νεολαίας για περισσότερη ελευθερία και
λε το αίτημα για την επάνοδο της εκκλησίας και συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
των επισήμων θρησκειών στο τραπέζι του επίσημου
βιοηθικού διαλόγου. Ίσως έτσι άρχισε να γίνεται Κατά την προαναφερθείσα χρονική περίοδο συ-
αντιληπτό ότι θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματική η γκροτήθηκαν οι πρώτες επιτροπές βιοηθικής, κα-
βιοηθική που θα κατάφερνε να συνδυάσει την πα- θώς επίσης ο βιοηθικός προβληματισμός άρχισε να
ραδοσιακή ηθική με τους κανόνες της και την πείρα αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκής δραστηριότητας.
που την διακρίνει, με την ηθική της ευθύνης που Οι επιτροπές βιοηθικής συνήθως έχουν ως σκοπό
χαρακτηρίζεται από την ευελιξία στην αντιμετώπιση τη γνωμοδότηση πάνω στα ηθικά προβλήματα που
των συγχρόνων προβλημάτων. ανακύπτουν από τις εξελίξεις στους κλάδους της
Βιολογίας και της Ιατρικής. Στην αρχή τα ζητήμα-
Η βιοηθική με τη σημερινή της μορφή εμφα- τα της Βιοηθική ρυθμίζονταν σχεδόν αποκλειστικά
νίστηκε για πρώτη φορά στις δυτικές ανε- από τους ερευνητές. Τα θεαματικά όμως βήματα
πτυγμένες κοινωνίες. Το αντικείμενο της νέας που έλαβαν χώρα τις δεκαετίες του ’80 και του ’90
επιστήμης ανέκυψε έπειτα από την αλματώδη ενέπλεξαν και άλλους κλάδους αλλά και την ίδια
πρόοδο που συντελέστηκε στην Ιατρική πρώτα την Πολιτεία, η οποία θέσπισε νομοθεσίες για να
και έπειτα στη Βιολογία, κυρίως από το Δεύτε- αποσαφηνίσει τα όρια της έρευνας και τα όρια της
ρο Παγκόσμιο πόλεμο και έπειτα. Ο βιοηθικός ελευθερίας των ερευνητών.
προβληματισμός παρουσιάστηκε έντονος στο
διεθνές προσκήνιο ήδη από τη δίκη της Νυρεμ- Συνήθως ως ημερομηνία ίδρυσης του νέου αυτού
βέργης και τα γεγονότα που την ακολούθησαν. κλάδου, της βιοηθικής, εκλαμβάνεται ο Σεπτέμβριος
του 1962 στο Seattle των Η.Π.Α., διότι τότε λαμβάνει
Σελίδα 25
