Page 58 - mpotsari-vioithiki

Ορθόδοξης θεολογίας και άλλων επιστημονικών πεδίων. Τα βιοηθικά ζητήματα

έχουν προκαλέσει έντονη κοινωνική ανησυχία και κοινωνικό διάλογο. Με
δεδομένο ότι η Εκκλησία δεν αποτελεί ένα εξωκόσμιο μέγεθος αλλά μια

θεανθρώπινη κοινωνία, ο διάλογος με τη βιοηθική έχει κοινωνικές

76
προεκτάσεις . Εξάλλου ο θεολογικός λόγος είναι κοινωνικός και αφορά την
κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό, δηλαδή την κατακόρυφη κοινωνικότητα, και
την κοινωνία με τον πλησίον, δηλαδή την οριζόντια κοινωνικότητα . Για την
77
ορθόδοξη παράδοση η εκκλησία δεν είναι μια κλειστή κοινωνία,

περιχαρακωμένη και απόκοσμη που διαχωρίζει την κοινωνική της δράση από το

αγιαστικό και ανακαινιστικό της έργο. Μέσα στην κοινωνική ζωή εκφράζεται και
φανερώνεται η παρουσία της εκκλησίας .
78

Η ορθόδοξη χριστιανική ηθική αρχίζει με την ετερονομία και οδηγεί στην
αυτονομία. Ξεκινά δηλαδή με την τήρηση του θελήματος του Θεού και φτάνει

στην εσωτερίκευσή του, που συμπίπτει με την επαναφορά του στη φυσική του

κατάσταση. Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται στην κατάσταση αυτή ταυτίζει το

ατομικό του θέλημα με το θέλημα της ενιαίας ανθρώπινης φύσης, δε ζει τη
διαίρεση της αμαρτίας αλλά την ενότητα της πνευματικής ελευθερίας. Ο

χαρακτήρας της χριστιανικής ηθικής δεν είναι στατικός αλλά δυναμικός και

εκτυλίσσεται σε τρία επίπεδα, τα οποία αντιστοιχούν στα επίπεδα πνευματικής

τελείωσης των πιστών. Το πρώτο επίπεδο είναι των δούλων, όπου ο πιστός

ενεργεί δουλικά και κίνητρο της ηθικής συμπεριφοράς του είναι ο φόβος της
τιμωρίας. Στο δεύτερο επίπεδο, των μισθωτών, ο πιστός ενεργεί ωφελιμιστικά

και η ελπίδα της αμοιβής είναι το κίνητρό του. Στο τρίτο και τελευταίο επίπεδο ο

πιστός κινείται και δρα με ελευθερία και ανιδιοτέλεια. Στα δύο πρώτα επίπεδα η

ηθική ζωή είναι ατελής ενώ στο τρίτο επίπεδο πλήρης. Στο επίπεδο αυτό η

76 Ν. Κόϊου, Βιοηθική: Συνοδικά κείμενα Ορθόδοξων Εκκλησιών, Αθήνα, 2007, σελ. 42.
77 Γ. Μαντζαρίδη, Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού, Θεσσαλονίκη, 1990, σελ. 15.
78 Γ. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική, τομ. Ι, σελ. 59.
57