Page 39 - Συνθετική Βιολογία: Βιοηθική θεώρηση

www.pemptousia.gr Τεύχος 29 / Βιοηθική θεώρηση της Συνθετικής Βιολογίας/ 21 Φεβρουαρίου 2015 ΑΝΑΛΕΚΤΑ

Έχουν προταθεί διάφοροι ορισμοί τις ζωής από τις βι- Cambridge, Massachusetts, 2001.
ολογικές επιστήμες. Οι περισσότεροι από αυτούς πε-
ριγράφουν τα κύρια χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες [6] The European Group on Ethics and New Technologies
των ζωντανών οργανισμών όπως την αναπαραγωγή, to the European Commision, Ethics of Synthetic Biology,
την πέψη, τον μεταβολισμό, την ανάπτυξη και τον θά- σ.39.
νατο. Στον διάλογο όμως γύρω από το τι είναι ζωή και
τι δεν είναι εμπλέκονται και άλλες επιστήμες πέραν [7] Ό.π.
των βιολογικών, εκφράζοντας τις δικές τους οπτικές
γωνίες στο ζήτημα. Προσπαθώντας να ρίξει φως στο [8] Ό.π.
ζήτημα της κατανόησης και της πρόσληψης της έννοιας
της ζωής, το κείμενο της EGE προσφεύγει στην ελλη- [9] Immanuel Kant, Τα θεμέλια της μεταφυσικής
νική γλώσσα, η οποία χρησιμοποιεί για την ζωή δύο των ηθών, σ.91 κ.ε. Νικολάου Κόϊου, Επ’ ελευ-
διαφορετικές λέξεις: ζωή και βίος. Με την πρώτη ση- θερία εκλήθητε: Αυτονομία και Ετερονομία στην
μαίνονται εκείνες οι λειτουργίες της ζωής οι οποίες Ηθική, σ. 164 κ.ε.
είναι κοινές σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς.
Με τη δεύτερη σημαίνεται η ζωή του ανθρώπου στην [9] The European Group on Ethics and New Technologiεs
κοινωνική και την πολιτισμική της διάσταση. to the European Commision, Ethics of Synthetic Biology,
σ.39.
Η διάκριση αυτή, πέραν του ότι φανερώνει την ποιότη-
τα της έρευνας, του βιοηθικού προβληματισμού, αλλά [10] Ό.π., σ. 39-40.
και του ανθρώπινου δυναμικού της EGE, καθίσταται
ένα πολύτιμο εργαλείο κατανόησης και προσέγγισης [11] Ό.π., σ. 40
του φαινομένου της ζωής τόσο στην βιολογική, όσο και
στην ηθικη του διάσταση. Ειδικότερα, όσον αφορά τον [12] Ό.π., σ. 41.
άνθρωπο και τη ζωή του τονίζονται τα εξής: «Αυτή
η διάκριση (εν. ζωής – βίου) απηχεί σήμερα στις δύο
προοπτικές ερμηνείας κάτω από τις οποίες μπορούμε
να θεωρήσουμε την ανθρώπινη ζωή: πρώτον, ως ενσώ-
ματα αντικείμενα (αφού κατέχουμε ένα σώμα, κάτι
το οποίο ταιριάζει σε όλους τους ζωντανούς οργανι-
σμούς) και δεύτερον, ως ενσώματα όντα (αφού είμα-
στε σώματα, πρέγμα που αρμόζει στην ατομική και
αδιαμφισβήτητη εμπειρία ενός εαυτού)»[8]. Υπό αυτό
το σκεπτικό δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να αποδε-
χθεί την μείωση του ανθρώπινου σώματος σε αντικεί-
μενο αλόγιστης χρήσης και πειραματισμού από τις βι-
οεπιστήμες και τη βιοτεχνολογία, αφού αποτελεί εκτός
από βιολογικό οργανισμό, έκφραση της της κοινωνικής
και πολιτισμικής ζωής. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις
αξίζει ιδιαίτερη φροντίδα και σεβασμό, πράγματα τα
οποία προβάλλει η αρχή της αξιοπρέπειας.

Σημειώσεις

[1] Βλ. Immanuel Kant, Τα θεμέλια της μεταφυσι-
κής των ηθών, εισαγωγή – μετάφραση-σχόλια Γ.
Tζαβάρα, Αθήνα 1984.

[2] Ό.π., σ.91 κ.ε.

[3] Ιπποκράτειος Όρκος στο Ιπποκράτης: Ιατρική
δεοντολογία – Νοσολογία, ανθολόγηση – μετά-
φραση – εισαγωγές – σχόλια Δημ. Λυπουρλής,
Θεσσαλονίκη 2001, σ.42.

[4] Jeremy Bentham, An Introduction to the Principles
of Morals and Legislation, 1789, κεφ.17, σημ. 122.

[5] Βλ. John Rawls, Justice as Fairness: A Restatemen,.

Σελίδα 39