Page 18 - karampelias-agioskosmas

Για να μη κοινολογηθεί ο απαγχονισμός του Κοσμά και
προκληθούν ταραχές από τους χριστιανούς, έλαβαν όλα τα μέτρα.
Έπιασαν και φυλάκισαν τους μαθητές του σε κάποιο μοναστήρι και τους
φύλαγαν να μην έρθουν σ’ επαφή με τους κατοίκους και διαλαλήσουν τη
45
δολοφονία του .

Στο μέρος όπου ανεσύρθη το λείψανό του, χτίστηκε ένα μικρό
εκκλησάκι ενώ επιγενέστερα ο Αλή πασάς, που τον σεβόταν και τον
θαύμαζε ιδιαίτερα, χρηματοδότησε την ανέγερση μιας μονής στη μνήμη
του.

Εν τέλει, ο Κουρτ πασάς του Βερατίου κινήθηκε εναντίον του μετά
από τις διαμαρτυρίες των Εβραίων εμπόρων, που τον χρημάτισαν, αλλά
και τις σχετικές ανησυχίες των μουσουλμάνων. Εξάλλου, διέταξε τον
46
απαγχονισμό του μετά από διαβούλευση με τον Χότζα του . Ο Κουρτ
πασάς, αλβανικής καταγωγής, βρισκόταν σε διαρκή αντιπαράθεση με
τους Έλληνες κλεφταρματολούς –εξ ου και η σύγκρουσή του με τον
καπετάν Τότσκα και ο τραγικός θάνατος του τελευταίου– και, παρά το
δέος που ένιωθε για τον Κοσμά, δεν καλόβλεπε την ανταγωνιστική προς
την εξουσία του παρουσία και δράση του τελευταίου.

Κανένας νεώτερος Έλληνας δεν θα τιμηθεί όπως ο Πατροκοσμάς
από τη λαϊκή μνήμη. Αναφερθήκαμε ήδη στην πληθώρα των παραδόσεων
που τον αφορούν αρχίζοντας από τα αναρίθμητα μαρτυρούμενα θαύματά
του μέχρι τις σχέσεις του, πραγματικές η εικαζόμενες, με τους κλέφτες
και τους αρματολούς στη Δυτική Μακεδονία, τα Άγραφα, τον Όλυμπο και
αλλού. «Ενθυμήσεις», παραδόσεις, τοπωνύμια, εικόνες, θρύλοι και
αφηγήσεις θαυμάτων, προφορικές η γραπτές, ξεπερνούν κάθε άλλη
σύγχρονη αναφορά, ακόμα και στους ήρωες του ’21. Πολλοί συγγραφείς
και λαογράφοι, ανάμεσά τους και ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης, ο
συγγραφέας Κ. Φαλτάιτς και άλλοι, κατ’ εξοχήν δε οι λαογράφοι
Δημήτριος Λουκόπουλος και Κ.Σ. Κώνστας , έχουν καταγράψει τον
47

45 Μάρκος Γκιόλιας, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, Αθήνα 1972, σσ. 246-247.
46 Σάπφ. Χριστοδουλίδης, ό.π., σ. 25.
47 Κ. Κρυστάλλης, Οι Βλάχοι της Πίνδου, Δαμιανός, Αθήνα 1980, σσ. 180-182· Κ. Φαλτάιτς,
Ο Άγιος Κοσμάς εις το στόμα του Ηπειρωτικού λαού, 1929, σσ. 5 κ. εξ. Ανάμεσα στις
πολλές μελέτες του, βλ. Δημ. Λουκόπουλος, Στα βουνά του Κατσαντώνη, ΣΔΩΒ
Αθήνα 1929, σσ. 125-126, 181-182, 216, 245, 264-265, 279· Κ. Σ. Κώνστας, «Λαογραφικά
περί τον Άγιο Κοσμά Αιτωλό», Λαογραφία, τ. ΚΖ΄, Αθήνα 1971, σσ. 215-278.

17