Page 17 - lemontzis-idioteleia

Πρωτοπρεσβυτέρου, Το προπατορικόν αμάρτημα, Αθήνα 1989, σελ. 118).

Όντας ελεύθερος ο Θεός από κάθε ιδιοτέλεια, συμφέρον και ανάγκη

«ουδενος εχει αναγκην» ειρηναιου. Ο Θεός δεν σώζει τον άνθρωπο για να

κερδίσει κάτι για τον εαυτό του αλλά σώζει διότι αγαπά τον άνθρωπο. Ο

Θεός δίνει τις εντολές στον άνθρωπο όχι διότι ο ίδιος έχει ανάγκη αυτών

αλλά διότι τις έχει ανάγκη ο άνθρωπος (Βλ. Ιωάννου Ρωμανίδη

Πρωτοπρεσβυτέρου, Το προπατορικόν αμάρτημα, Αθήνα 1989, σελ. 117). Ο

Θεός λοιπόν δεν χρειάζεται να εξευμενισθεί με ηθικές πράξεις όπως
νομίζουν οι ρωμαιοκαθολικοί και οι προτεστάντες. Η δια της προσευχής,

της νηστείας και των καλών έργων πνευματική άσκηση δεν γίνεται για
τις ανάγκες του Θεού αλλά για την ηθική στερέωση, τελείωση και θέωση

των πιστών. Η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από το πόσο μπορεί ο

ίδιος να ασκηθεί προς καλλιέργεια μιας πραγματικής, ανιδιοτελούς και

ελευθέρας αγάπης προς το Θεό και τον συνάνθρωπο. Τα καλά έργα και

οι ηθικές πράξεις δεν έχουν εξαγοραστική αξία αλλά είναι τα απαραίτητα

μέσα με τα οποία ο άνθρωπος ασκείται στην αγάπη.

Η ορθόδοξη πνευματική ζωή είναι οδός θεραπείας της ασθενείας της

ιδιοτέλειας προς απόκτηση της υγείας της ανιδιοτέλειας. Ο φόβος και η

ελπίδα της ανταμοιβής, των δύο πρώτων βαθμίδων πνευματικής

ωριμότητας, αν και δεν μπορούν να αποφευχθούν, ανήκουν όμως στη

σφαίρα της ιδιοτέλειας. Αντίθετα το τρίτο στάδιο χαρακτηρίζεται από την

κατάκτηση της ανιδιοτελούς αγάπης που ταυτίζεται με την επίτευξη της

ελευθερίας από τον εγωισμό. Σε αυτό το τρίτο στάδιο ο άνθρωπος αποκτά

την ελευθερία ενός υιού. Αναφέρει ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας: «τῶν

τέκνων δέ ἡ τελεία ἀγάπη, ἧς ἃπας ἀπελλήλαται φόβος. Οὒτε γάρ

16