Page 5 - liamis-stmaxim

άμωμης πίστεως», «ελεγκτής της αμάθειας, εραστής της αλήθειας»

(Μόσχας Φιλάρετος), «καινοτόμος της ηθικής πλευράς της θρησκευτικής

ζωής» (V.S. Ikonnikov), «έκφραση και τελείωση της Βυζαντινής

επιδράσεως στη Ρωσία» (A. Sinajskij), «πρόδρομος της προσέγγισης της

Ρωσίας προς την Δύση» (S. Solovev), «Βυζαντινός ανθρωπιστής» (G.

Florovskij), «εξαιρετικό φαινόμενο της Ρωσικής λογοτεχνίας» (M.N.

Speranskij), «ο πλέον ταλαντούχος και έξοχος Έλληνας ποιητής της

διασποράς στη μεταβυζαντινή περίοδο» (D. Bulanin), «τολμηρός στη

σκέψη, άφοβος στην έκφραση» (Ν. Καζαντζζάκης), «επιφανής Έλληνας»

(Αχιλλέας Κύρου), «θεόπεμπτος Νέστορας» και «λαμπρόνμετέωρον» (Γρ.

Παπαμιχαήλ), «καύχημα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, του

Ελληνορθόδοξου γένους μας, του Αγίου Όρους» (Αρχ. Γεώργιος

Καψάνης), ενώ ο ElieDenissoff συμπυκνώνει επιγραμματικά όλη την

προσωπικότητα και το έργο του: Για την Μόσχα υπήρξε «ο απόστολος και

ο χορηγός των φώτων», για τον Ελληνισμό υπήρξε «γνήσιος βυζαντινός

μετά το Βυζάντιο» και για την Ευρώπη αναδεικνύεται «γνήσιο τέκνο της

2
Ιταλικής Αναγέννησης» [2].
Πέραν όλων όμως, ο Μάξιμος ο Γραικός είναι Άγιος, που σημαίνει

φίλος τού Θεού, που σημαίνει φίλος κάθε αγωνιζόμενου ανθρώπου στην

παλαίστρα της πνευματικής προκοπής, της εσωτερικής κάθαρσης από
πάθη θανατηφόρα, της πορείας προς την θέωση. Ιδιαίτερα μάλιστα για

κάθε Έλληνα, η μορφή του αποτελεί πρότυπο ισορροπίας ανάμεσα στον

υπερφίαλο εθνικισμό και τον θρησκευτικό φανατισμό, αναδεικνύοντας ως

ιδεώδες τού Έλληνα πνευματικού ανθρώπου, την συμπόρευση της

γνήσιας εθνικής συνείδησης με την Ορθόδοξη οικουμενικότητα. Ο Άγιος

2 Αναλυτικά για τις κρίσεις συγχρόνων και μεταγενεστέρων του Αγίου Μαξίμου για τη
σημασία της προσωπικότητας και του έργου του, βλ. Κωνσταντίνου Τσιλιγιάννη, Η δίκη
του Αγίου Μαξίμου, εκδ. Ινστιτούτου Αγίου Μαξίμου του Γραικού, Αθήνα 2011, σ. 365-431.

4