Page 24 - liamis-talento
P. 24
μοναδικότητά του. Εκεί, στο βάθος αυτό, πραγματοποιείται η ένωση των
πανανθρώπινων νόμων με την μοναδικότητα της ύπαρξης.
Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί, προκειμένου ο ανθρώπινος στοχασμός
να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσα στο υποκείμενο και τον κόσμο. Ίσως
οι ανθρώπινες λέξεις δεν επαρκέσουν ποτέ, προκειμένου να περιγράψουν
ακριβώς αυτήν την ισορροπία. Στην Τέχνη όμως συμβαίνει το αντιφατικό
αλλά και το αδιαμφισβήτητο: Όσο πιο προσωπικό είναι ένα έργο Τέχνης
τόσο καθίσταται πανανθρώπινο και τόσο αυξάνει τις αντοχές του στον
χρόνο. Το έργο ενός τέτοιου δημιουργού γίνεται πλέον ο νόμος και ο
κανόνας για τους επόμενους. Γίνεται αντικείμενο ανάλυσης, διδακτική
μέθοδος, κριτήριο σωστού και λάθους. Ο ίδιος όμως παραμένει ξένος σε
όλα αυτά. Αυτός ζει, ενώ οι άλλοι μιλούν περί της ζωής του. Είναι, για
παράδειγμα, πιθανόν, ο μεγάλος γάλλος θεωρητικός και δάσκαλος
Ντυμπουά, ο οποίος μελέτησε την αρμονία του Μπαχ, να ήταν σε θέση να
εξηγήσει πολύ καλύτερα τον τρόπο σύνθεσης του Μπαχ από τον ίδιο τον
Μπαχ. Κατ’ αναλογία, ο σπουδαστής και μελετητής της Ησυχαστικής
διδασκαλίας του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά θα κάνει ένα καλύτερο
διδακτορικό, από εκείνο που θα έκανε ο ίδιος ο Άγιος, αν ανέλυε τον εαυτό
του και την διδασκαλία του. Οι καλλιτεχνικοί νόμοι, όπως και το δόγμα
στην Εκκλησία, δεν γεννούν τη ζωή, αλλά καλούνται να την περιγράψουν,
μοιραία με ελλείψεις, διότι το γεγονός της ζωής και της καλλιτεχνικής
δημιουργίας θα υπερβαίνει πάντοτε τα λεκτικά και τα νοητικά σχήματα.
Παρ΄ όλα αυτά, οι νοητικές αυτές κατασκευές αποτελούν την
πολυτιμότερη κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας, η οποία πρέπει
πάση θυσία να παραμένει ανόθευτη. Η μελέτη τους, η εξάσκηση με σκοπό
την αφομοίωσή τους και η αφοσίωση σε αυτές προσφέρουν στους
εκκολαπτόμενους καλλιτέχνες που αναζητούν την δική του προσωπική
οδό προς το βάθος της ύπαρξης του και τη συνάντηση με τα εκεί κρυμμένα
πανανθρώπινα την απαραίτητη προϋπόθεση προετοιμασίας και αρχικής
μύησης.
Παρ΄ όλ΄ αυτά, είναι βέβαιον πως η συνάντηση του ανθρώπου με την
έμπνευση, ούτε οριοθετείται, ούτε προβλέπεται νομοτελειακά, ακριβώς
διότι πρόκειται για συνάντηση δυό ελεύθερων υπάρξεων. Από τη μια, ο
άνθρωπος καλλιτέχνης και δημιουργός, ο ασκητης της Τέχνης, ο Άγιος του
κάλλους. Από την άλλη, με όρους της Ορθόδοξης Θεολογίας, η Χάρις, ως
23