Page 30 - milenkovits-palamas

72
δέχονται κατ΄οικονομία . Ο νους εισερχόμενος στον περιγραφόμενο απο τον
Διονύσιο γνόφο, δεν μπορεί να δεί τίποτε γιατί εκεί δεν υπαρχεί τίποτε πέρα απο το

μηδέν γινώσκειν. Παρ΄ όλα αυτά Βαρλαάμ δέχεται τη θεία νόηση όχι μόνο στους
Αγίους, αλλά και στους σοφούς του κόσμου, και μόνο όραση δεν μπορεί να

73
διανοηθεί .
Ο Παλαμάς απαντά ότι κακώς επιμένει ο Βαρλαάμ στην επίκριση τού όρου

όραση, γιατί την ίδια εμπειρία οι μοναχοί την ονομάζουν και ως «νόηση
74
απερινόητη» . Όραση με την έννοια αυτή είναι και η πίστη, η οποία δεν είναι

καρπός ούτε τον αισθήσεων ούτε της λογικής, γιατί υπάρχει η όραση και νόηση
75
πάνω απο όλες τις νοερές ενέργειες . Οι άνθρωποι σύμφωνα με την διδασκαλία του

Ισαάκ του Σύρου, έχουν δύο ψυχικούς οφθαλμούς. Με τον ένα βλέπουν τη δύναμη,

τη σοφία και την πρόνοια του Θεού και με τον άλλο τη δόξα της φύσεως αυτού.

Έτσι μπορούμε να πούμε τον ένα οφθαλμό νοητικό και τον άλλο πνευματικό.

Απορρίπτοντας τις κοσμικές σχέσεις ο άνθρωπος απομακρίνεται απο όλα τα όντα

και όχι μόνο απο το σώμα. Τότε καταξιώνεται να φτάσει σε αόρατα θεάμματα και

76
εμπειρίες πολύ ανώτερες της θεολογίας, είτε αποφατικής είτε καταφατικής .
Διακρίνεται εκεί έλαμψη, διαρκής θέα φωτός και κοινωνία φωτεινών πραγμάτων,

αλλά οποιοδήποτε όνομα και αν δώσουμε στην εμπειρία αυτή (έννωση, όραση,

77
αίσθηση, γνώση, νόηση, έλαμψη) δεν κυριολεκτούμε . Η θέωση του ανθρώπου
έρχεται από την παρούσα ζωή και τελειούται κατά τον μέλλοντα αιώνα, όπου όλος

72 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 20, σ. 381.
73 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 1, σ. 347-349.
74 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 58, σ. 443.
75 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 40, σ. 411.
76 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 35, σ. 401-403 και, 2, 3, 26, σ. 387-389.
77 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 2, 3, 35, σ. 401-403.

29