Page 9 - kyriakidis-epidimies

έκανε μεγάλη ζημιά στον ελληνικό πληθυσμό και ότι μόνο χάρη στις νέες
ανακαλύψεις και αφού βρέθηκε το αντίδοτο φάρμακο απαλλάχτηκε η

30
ανθρωπότητα από τον τρόμο αυτής της επιδημίας .
Πιθανοί ενισχυτικοί λόγοι εμφάνισης επιδημιών

Μια από τις πιθανές αιτίες της συχνής εμφάνισης των επιδημιών
στην Τραπεζούντα είναι το κλίμα της πόλης. Πολλοί συγγραφείς
αναφέρουν ότι το καλοκαίρι οι κάτοικοι της ανέβαιναν στις εξοχές, λόγω

του κλίματος και της υγρασίας της πόλης, η οποία σε συνδυασμό με τη
ζέστη δημιουργούσε πολύ συχνά τέτοιες επιδημίες . Μια άλλη πιθανή
31
αιτία της συχνής εμφάνισης των επιδημιών που αναφέρεται συχνά στις

πηγές είναι και το γεγονός ότι δεν τηρούνταν σε πολλές περιπτώσεις οι
32
κανόνες προσωπικής υγιεινής .
Βέβαια ο κύριος λόγος που οι επιδημίες είναι τόσο συχνές στην πόλη

της Τραπεζούντας είναι ότι η πόλη αποτελούσε πάντοτε ένα σημαντικό
διαμετακομιστικό κόμβο. Η έντονη εμφάνιση των επιδημικών ασθενειών

στην Τραπεζούντα θα συμπέσει με την ραγδαία ανάπτυξη της ναυτικής
συγκοινωνίας στην Τραπεζούντα. Σύμφωνα με τον Charles Issawi στα
1837, 131 πλοία χωρητικότητας 22,000 τόνων έμπαιναν στο λιμάνι της
Τραπεζούντας. Μέχρι το 1900 τα πλοία που μπαίνουν στο λιμάνι είναι 487

ατμόπλοια με συνολική χωρητικότητα 522,000 τόνους και 6,600
33
ιστιοφόρα με συνολική χωρητικότητα 26,000 τόνους . Αυτός, λοιπόν, ο
σημαντικός ρόλος της Τραπεζούντας ως διαμετακομιστικό κέντρο, που

όλο και αναπτύσσεται, την κάνει πιο ευάλωτη στις επιδημίες που
μεταφέρουν τα εμπορικά καράβια από άλλες περιοχές και είναι ένας από

30 Περικλή Τριανταφυλλίδη, Οι Φυγάδες, δράμα εις μέρη πέντε μετά μακρών
προλεγομένων περί Πόντου, Αθήνα 1870, σ. 95.

31 Κωνσταντίνου Ν. Παπαμιχαλόπουλου, Περιήγησις εις τον Πόντον, Αθήνα
1903, σ. 136 και 47-48, Σάββα Ιωαννίδη, Ιστορία και Στατιστική…, ό.π., σ. 131 και
Anthony Bryer, “Rural society in the Empire of Trebizond” Αρχείον Πόντου 28 (1966-

1967) 156. Βλ. και Περικλή Τριανταφυλλίδη, Φυγάδες…, ό.π., σ. 95.
32 Πρβ. και Σάββα Ιωαννίδη, Ιστορία και Στατιστική…, ό.π., σελ. 140.
33 Charles Issawi, “The Tabriz-Trabzon trade, 1830-1900: rise and decline of a
route”, International Journal of Middle East Studies, τόμ. 1, τευχ. 1. (Jan., 1970) 21.
Βλ. και τους πίνακες στις σελίδες 25-7.