Page 49 - Συνθετική Βιολογία: Βιοηθική θεώρηση
P. 49
www.pemptousia.gr Τεύχος 29 / Βιοηθική θεώρηση της Συνθετικής Βιολογίας/ 21 Φεβρουαρίου 2015 ΑΝΑΛΕΚΤΑ
Η ελευθερία αυτή είναι πολυδιάστατη και έχει διαβαθ- ένα ανώνυμο ζωντανό πεδίο πειραματισμών, βρίσκουν
μίσεις. Ξεκινά από την ηθική ελευθερία, την διάκριση κάθετα αντίθετη την ορθόδοξη διδασκαλία, όπως και
και τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ καλού και κακού το μεγαλύτερο μέρος της βιοηθικής σκέψης. Βέβαια η
και καταλήγει στην οντολογική ελευθερία, αυτή που ορθόδοξη Εκκλησία επεκτείνει αυτήν την θεώρηση της
ελευθερώνει τον άνθρωπο ακόμη και από τα όρια της μοναδικότητας και στο προ της γέννησης στάδιο του
φύσεώς του[1]. Η ελευθερία αυτή αποτελεί θεμελιώ- ανθρώπου, εξ άκρας συλλήψεως. Θεωρεί τον άνθρω-
δες στοιχείο, το οποίο διαφοροποιεί τον άνθρωπο από πο οντολογικά και όχι θεολογικά και όχι με βάση τα
όλη την υπόλοιπη κτίση[2]. Ελευθερώνει τον άνθρωπο εξωτερικά του χαρακτηριστικά. Ο άνθρωπος για την
ακόμη και από τα δεσμά του χρόνου. Δεν προσδιορί- ορθόδοξη θεολογία δεν έχει αξία μόνον γι’ αυτό που
ζει δηλαδή το «στίγμα» του μόνο εντός της κοινωνίας είναι και φαίνεται, αλλά κυρίως γι’ αυτό που μπο-
των ανθρώπων, αλλά και στην προοπτική της αιωνιό- ρεί να γίνει[5]. Για τον λόγο αυτό η εμβρυϊκή ζωή,
τητας. Στο βαθμό που ο άνθρωπος προσεγγίζει βιω- όχι μόνον προστατεύεται και θεωρείται μοναδική από
ματικά το πρόσωπο του Χριστού, κατανοεί ότι είναι την Εκκλησία, αλλά τιμάται και εορτολογικά[6]. Στο
ον προορισμένο για την αιώνια ζωή. Από την αποδοχή επίπεδο αυτό μπορεί να παρατηρηθεί διάσταση με-
ή την απόρριψη αυτής της αλήθειας εξαρτάται άμεσα ταξύ των απόψεων της θύραθεν και της ορθόδοξης
και η νοηματοδότηση όλων των υπολοίπων διδασκαλι- βιοηθικής. Μεγάλο μέρος των θύραθεν βιοηθικολόγων
ών του Ευαγγελίου, οι οποίες συνθέτουν την χριστια- θεωρούν θεμιτό τον πειραματισμό στα έμβρυα και την
νική ηθική. Κατ’ επέκταση, όλη η ορθόδοξη βιοηθική κατά βούληση χρήση τους, ακόμη και την καταστροφή
δεν μπορεί παρά να είναι μία συνεχής αναζήτηση για τους[7]. Η ορθόδοξη εκκλησία από την άλλη εκφράζει
εφαρμογή αυτής της αρχής στα διλήμματα που θέτει η την αντίθεσή της σε τέτοιου είδους πρακτικές για τους
σύγχρονη βιοτεχνολογία. λόγους που ήδη προαναφέραμε. Με βάση τα όσα πρα-
θέτει περί της προστασίας των εμβρύων στα επίσημα
Με βάση λοιπόν την αρχή του Προσώπου θα μπορού- κείμενά της, θα μπορούσαμε με σχετική ασφάλεια να
σαμε να εκφράσουμε την γενική εκτίμηση ότι από συμπεράνουμε ότι και για την περίπτωση της συνθετι-
πλευράς ορθόδοξης διδασκαλίας, κάθε εφαρμογή της κής βιολογίας, κάθε είδος πειραματισμού σε έμβρυα, ο
συνθετικής βιολογίας που προάγει ή τουλάχιστον δεν οποίος θα μπορούσε να τα οδηγήσει σε βλάβη ή κατα-
παρεμποδίζει την ανθρώπινη ελευθερία, θα μπορούσε στροφή, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός[8].
να γίνει ηθικά αποδεκτή. Παρεμβάσεις στο γονιδίωμα
ή οποιεσδήποτε εφαρμογές καταλήγουν στο να χαλι- Σημειώσεις
ναγωγούν κατά το δοκούν την ανθρώπινη βούληση ή
να εμποδίζουν την ελεύθερήτης έκφραση είναι ηθικά [1] Νικολάου Κόϊου, Θεολογία και Εμπειρία κατά
προβληματικές. Στο σημείο αυτό η ορθόδοξη άποψη θα τον Γέροντα Σωφρόνιο, Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, Άγι-
μπορούσε να βρει κοινό σημείο αναφοράς με την αρχή ον Όρος 2007, σ. 198 κ.ε.
της αξιοπρέπειας, την οποία επικαλούνται τα κείμενα
βιοηθικής αποτίμησης των επίσημων διεθνών και εθνι- [2] Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Οψόμε-
κών οργάνων διεξαγωγής του βιοηθικού διαλόγου. θα τον Θεόν καθώς εστι , σ. 303.
Σύμπτωση με την αρχή της αξιοπρέπειας μπορούμε να [3] Ό.π., σ. 334.
διακρίνουμε και σε μία άλλη εξίσου σημαντική παρά-
μετρο της αρχής του Προσώπου – Υποστάσεως, αυτή [4] Βλ. Βασ. Καλλιακμάνη Πρωτοπρ., Μεθοδο-
της μοναδικότητας. Σϋμφωνα με τον θεολόγο της Υπο- λογικά Πρότερα Ποιμανικής, Θεσσαλονίκη2005, σ.
στατικής Αρχής, Γέροντα Σωφρόνιο Σαχάρωφ, κάθε 75 -78.
άνθρωπος στα μάτια του Θεού είναι μοναδικός και
πολυτιμότερος όλων των γαλαξιών του Σύμπαντος[3]. [5] Νικολάου Μητρ. Μεσογαίας και Λαυρεωτικής,
Αυτή τη μοναδικότητά του προβάλλει, σέβεται και Φύση και Status του εμβρύπου, Ορθόδοξη Χριστια-
προστατεύει η ορθόδοξη διδασκαλία. Ιδιαίτερα στην νική Προσέγγιση, 3ο Συμπόσιο Βιοηθικής, Συμβού-
ποιμαντική της μέριμνα αυτό φαίνεται με την αρχή της λιο της Ευρώπης, Στρασβούργο, 1996.
οικονομίας, η οποία εισηγείται την πρόσκαιρη και σκό-
πιμη παρέκκλιση από τους ιερούς κανόνες, η οποία [6] Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Σύλληψις Αγίας
διενεργείται από τον πνευματικό πατέρα με σκοπό να Άννης, Σϋλληψις Ελισάβετ μητρός του Προδρό-
προσαρμοστεί η ποιμαντική πράξη στην μοναδικότητα μου.
και την προσωπικότητα του πιστού[4]. Έτσι ο τελευ-
ταίος βιώνει την μοναδικότητά του στα μάτια του Θεού [7] H.D. Aiken, Life and Right to Life, Ethical Issues
και φιλοτιμάται να προσπαθήσει περισσότερο ώστε να in Human Genetics,New York, London 1973, σ. 130.
οικειωθεί το Θείο θέλημα στη ζωή του ως δικό του.
[8] Νικολάου Κόϊου, Βιοηθική –Συνοδικά Κείμενα
Πρακτικές, πειραματισμοί και εφαρμογές της συνθε- Ορθοδόξων Εκκλησιών, σ. 93 κ.ε., 113-116, 131-134.
τικής βιολογίας που παρακάμπτουν την αλήθεια της
μοναδικότητας και αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως
Σελίδα 49
