Page 13 - gaitanidis-hthos
P. 13
Οι τρόποι
Η μουσική των Ελλήνων του Πόντου παίζεται και γράφεται σε ένα μικρό σύνο-
λο διατονικών και χρωματικών τρόπων. Είναι οι ποικίλες εκδοχές, που παράγονται
από τον διατονικό δώριο τρόπο [ρε]
τρόπος ρε
Οι παραγωγές αυτές εμφανίζουν μία νέα δομή η οποία θεμελιώνεται στη σχέση
των δεσποζόντων φθόγγων· ειδικότερα στη διαφορετική, κάθε φορά, σχέση της το-
νικής βάσης [ΤΒ] με τη μελωδική βάση [ΜΒ]. Στη νέα δομή συμβάλλουν ανάλογα
και τα μεγέθη των τονιαίων διαστημάτων.
Σημείωση
Η τονική βάση χαρακτηρίζει την ταυτότητα του τρόπου, ενώ η μελωδική βάση
τον καταληκτικό φθόγγο της μουσικής ή του τραγουδιού· ειδικότερα, όταν η με-
λωδική ταυτίζεται με την τονική βάση η κατάληξη είναι ευθεία, σε κάθε άλλη εκ-
δοχή, δηλαδή όταν δεν ταυτίζεται με την τονική βάση η κατάληξη είναι πλάγια.
Τα δομικά αυτά συστατικά είναι εμφανή στα παρακάτω ενδεικτικά παραδείγμα-
τα των τρόπων. Συνεπώς, τα ομοιογενή (μεγέθη διαστημάτων μικρής διαφοράς)
και ανομοιογενή (μεγέθη διαστημάτων μεγάλης διαφοράς) τονιαία μουσικά δια-
στήματα του διατονικού και του χρωματικού γένους και οι λευκές νότες με τις ε-
πισημάνσεις τους ως τονική [ΤΒ] και μελωδική βάση [ΜΒ] αντίστοιχα, αποτελούν
χαρακτηριστικά αυτής της διάκρισης:
12