Page 16 - gaitanidis-hthos

ναμική των λέξεων, των φράσεων και γενικά του λόγου, δια της μελοποιίας φορτί-

ζεται ως ένα νέο άκουσμα/αφήγημα, το οποίο επενεργεί, ανάλογα, στην υποκειμε-

νική και ιδιαιτέρως στη συλλογική ακροαματική και αφουγκραστική ιδιότητα/α-

ντίληψη και αισθητική.

Συμπερασματικά, η ιδιωματική μουσική των Ελλήνων του Πόντου είναι αποτέ-

λεσμα της οργανικής (κυρίως της λύρας) και φωνολογικής ιδιότητας του λαού στο

επίπεδο μουσικής πράξης και αποκωδικοποίησης των διατονικών και χρωματικών

τρόπων, των μεταβολών, των έλξεων και άλλων φυσικών/τεχνικών οργανικών και

τραγουδιστικών ιδιωμάτων, συστατικά τα οποία εν τέλει συμβάλλουν σε μεγάλο

βαθμό στη δημιουργία της μουσικής ταυτότητας.

Αντιθέτως το εναρμόνιο γένος - σύμφωνα με τη θεωρητική του προσέγγιση στη

βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική - δεν υφίσταται στη μουσική των Ελλήνων του

Πόντου. Υπάρχει ωστόσο ένας υπαινιγμός του εναρμόνιου γένους, μία δυναμική η

οποία είναι διακριτή στη βάση της σταθερής παρουσίας του αρμονικού περιβάλ-

λοντος· ένα αρμονικό περιβάλλον το οποίο παράγεται, σταθερά, με τη φυσική το-

ποθέτηση και την κινησιολογία των δακτύλων του οργανοπαίκτη/λυράρη στην πα-

ραγωγή μουσικής. Στο επίπεδο αυτό οι καταληκτικοί φθόγγοι (οι θεωρούμενοι ως

μελωδικές βάσεις του εναρμόνιου γένους στη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική)

αποτελούν τις ονομαζόμενες πλάγιες ή ενδιάμεσες μελωδικές βάσεις - καταλήξεις.

Το ήθος της μελοποιίας

Το μέλος, μέσα από τους ρυθμικούς και τους μελωδικούς του τύπους, αποκτά
«λεκτική» και «φραστική» σημασία. Με τις ποικίλες του εκδοχές/κώδικες, την αι-

σθητική και ιδιαίτερα τη σημειολογία του - σημειολογία η οποία αντανακλά κάθε
φορά τις ιστορικές περιστάσεις, τα περιστατικά και γενικότερα τις διάφορες εκ-

φάνσεις της κοινωνικής και εθιμικής ζωής των Ελλήνων του Πόντου - ως οργανι-
κή και φωνητική μουσική, σε συνδυασμό με το ποιητικό κείμενο αποτελεί τον κύ-

ριο αφηγηματικό παράγοντα της εθιμικής και πολιτισμικής έκφρασης. Το μέλος

15