Page 36 - milenkovits-palamas

φαίνεται όλος σε κάθε ενέργεια, αλλά διαφέρουν. Για αυτό και οι Πατέρες ενώ
94
άφησαν ανώνυμη την θεία ουσία έδωσαν ονόματα στις ενέργειες . «Η διαφορά

μεταξύ ουσίας και ενέργειας έγκειται ακριβώς είς το ότι η ενέργεια μεν είναι το
γνωρίζον, το δε δι΄αυτής γνωριζόμενον ώς υπαρκτόν είναι η ουσία, (ούκ εκ της

ουσίας η ενέργεια, αλλά εκ της ενεργείας η ουσία γνωρίζεται ότι εστί, αλλ΄ού τι
95
96
έστι)» . Ενώ ο Θεός μένει αμέθεκτος, οι δυνάμεις του Θεού όμως είναι μεθεκτές .
«Είναι ξεκάθαρο για τον Παλαμά, πως μέσω της διάκρισης μεταξύ ουσίας και

ενεργειών, είναι η ίδια θεότητα του Θεού η οποία καθίσταται αμέθεκτος και μεθεκτή

97
πως και κοινωνούμε της θεία φύσεως και δε κοινωνούμεν ουδαμώς» . Εάν δεν ήταν
98
μεθεκτές, τότε θα υπήρχε άλλο του οποίου θα μετήχαν αυτές . Ο Παλαμάς

ισχυρίζεται πως ο Θεός αποκαλύπτεται ως ενεργών, στηριζόμενος στους πατέρες

99
που έλεγαν, ότι εκείνο που δεν έχει ενέργεια είναι ανύπαρκτο και στην ουσία .
Ο Βαρλαάμ δίνει την προσοχή σε ορισμένες συνέπειες, όπως τον κίνδυνο

πολυθεϊας, στην περίπτωση που υπάρξουν τόσες πολλές άναρχες δυνάμεις, η της

δυθεϊας, στην περίπτωσει που θεωρήσουμε τις δυνάμεις ενωμένες και διακρίνουμε

100
άναρχη ουσία και άναρχη ενέργεια . Άναρχες αναφέρει ο Παλαμάς είναι οι
δυνάμεις του Θεού, οι οποίες συνυπάρχουν αιώνια, όπως η προνοητική δύναμη, η

προγνωστική δύναμη, όχι όμως και οι επιμέρους πρόνοιες, προγνώσις και

101
θέλησης .

94 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3, 2, 9, σ. 559-561.
95 Ιερομονάχου Αμφιλοχίου Ράντοβιτς, «Το μυστήριον της Αγίας Τριάδος κατά τον Γ. Παλαμά»
Θεσσαλονίκη 1973, σ. 195.
96 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3, 2, 13, σ. 565.
97 Π. Ν. Λουδοβίκος «Ο Μόχθος της Μετοχής» Θεσσαλονίκη 2010, σ. 26.
98 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3, 2, 19, σ. 573.
99 Αθανάσιος Γιέφτιτς «Από την ελευθερία στην αγάπη» Αθήνα 2014, σ. 208.
100 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3, 2, 21, σ. 575.
101 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 3, 2, 6, σ. 555.

35