Page 2 - karakostas-thriskeia

Η θρησκεία στον άνθρωπο

Η θρησκεία αποτελεί αναμφισβήτητα ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης
ιστορίας. Όμως, πως προέκυψε η θρησκεία; Ποιος ο ρόλος της; Όλες οι θρησκείες είναι
το ίδιο; Ο Χριστιανισμός αποτελεί ακόμα ένα από τα πολλά θρησκευτικά ρεύματα; Ο
αντίκτυπος που έχει αφήσει η θρησκεία στην πορεία του ανθρώπου είναι θετικός ή
αρνητικός; Είναι γνωστό πως από την εποχή του ευρωπαϊκού διαφωτισμού η θρησκεία
έγινε αντικείμενο επικριτικών σχολίων από τους στοχαστές της εποχής εκείνης. Πολλοί
από αυτούς υποστήριξαν μεταξύ άλλων, πως η θρησκεία είναι ένα μέσο χειραγώγησης
των μαζών ή ακόμα κι ένα κατασκεύασμα του ανθρώπου, με σκοπό να νικήσει τον
φόβο του θανάτου, δημιουργώντας με τον νου του θεούς, για να εξαλείψει τον φόβο
της ανυπαρξίας μετά τον θάνατο. Στην παρούσα μελέτη θα επιχειρήσουμε να
απαντήσουμε σε όλα αυτά τα ερωτήματα, αλλά και να εξετάσουμε την σχέση του
Χριστιανισμού και της Εκκλησίας με την θρησκεία.

Ας ξεκινήσουμε με το γιατί υπάρχει η θρησκεία στην ζωή των ανθρώπων. Στην
ελληνική γλώσσα ο λέξεις δεν είναι τυχαία σχηματισμένες, αλλά εκφράζουν
συγκεκριμένα νοήματα. Έτσι, ο ορισμός της λέξης «θρησκεία», προέρχεται από την
λέξη θρώσκω που σημαίνει ανεβαίνω, και επομένως με τον όρο αυτό νοείται η ανάβαση
του ανθρώπου προς τον Θεό. Αλλά και η λέξη «άνθρωπος» ετυμολογικά παράγεται
από το άνω θρώσκω και σημαίνει ανάβαση. Έτσι, γίνεται φανερό πως αυτές οι δύο
λέξεις είναι σημασιολογικά αλληλένδετες μεταξύ τους και αυτή η σύνδεση δείχνει την
τάση της ανθρώπινης φύσης προς τον Θεό. 1

Όσο παράδοξο κι αν μπορεί να ακουστεί σε κάποιους, την ετυμολογική συγγένεια των
λέξεων επιβεβαιώνουν επιστημονικά τα αποτελέσματα πολλών διεθνών ερευνών, που
έχουν δείξει πως η θρησκευτικότητα είναι έμφυτη στον άνθρωπο, σε τέτοιο σημείο
2
μάλιστα, ώστε να θεωρείτε τόσο φυσική όσο και η γλώσσα. Τα ευρήματα των ερευνών
αυτών όμως, δεν θα πρέπει να μας κάνουν εντύπωση, αφού κάτι ανάλογο τρόπον τινά
είχε υποστηρίξει και ο Πλούταρχος, όταν ανέφερε από τις εμπειρίες των ταξιδιών του
πως, «εύροις δ’ αν επί ων πόλεις ατειχίστους, αγραμμάτους, αβασιλεύτους, αοίκους,
αχρημάτους, νομίσματος με δεομένας, απείρους θεάτρων και γυμναστηρίων. Ανιέρου δε
πόλεως και αθέου, μη χρωμένης ευχαίς, μη δ’ όρκοις, μηδέ μαντείαις, μηδέ θυσίαις επ’
3
αγαθοίς, μη δ’ αποτροπαίς κακών ουδείς έστι, ουδ’ έσται γεγονώς θεατής…». Μάλιστα,
οι απόψεις αυτές ενισχύονται περαιτέρω, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως η
ανακάλυψη των χωρών του «Νέου Κόσμου», έδειξε πως οι άνθρωποι που κατοικούσαν
σε αυτές πίστευαν σε θεότητες, γεγονός που μας πείθει ακόμη περισσότερο ότι το
φαινόμενο της θρησκείας είναι καθολικό, ανεξάρτητα από γεωγραφικές τοποθεσίες και
πολιτισμούς, αλλά και διαχρονικό, αφού από τα πανάρχαια χρόνια έχουμε αναφορές
σε θρησκευτικές λατρείες. Γνωρίζοντας λοιπόν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος την
ανθρώπινη φύση και την σχέση της με τον Θεό, ονόμασε τον άνθρωπο «ζῶον
θεούμενον».

Όμως, αν θεωρήσουμε πως απαντήσαμε στο πρώτο ερώτημα, αυτομάτως
δημιουργείται ένα άλλο. Γιατί το θρησκευτικό αίσθημα να υπάρχει στον άνθρωπο; Η