Page 11 - mantzaridis-axies

σκόπιμη και χρήσιμη για την κοινωνική και την πολιτική αρμονία ή για την
ηθική τάξη και την ευπρέπεια, δεν μπορεί όμως να θεωρηθεί σωστή ή ακόμα και
απλώς αποδεκτή σε θεολογικό επίπεδο. Γι’ αυτό ο περιορισμός του Χριστιανού

σε αξίες και νόμους που σχετίζονται με το Ευαγγέλιο ή την Παράδοση της
Εκκλησίας, χωρίς άμεσο σύνδεσμο με το πρόσωπο του Χριστού, δεν είναι

θεολογικά αποδεκτός. Όταν οι αξίες και οι νόμοι αυτοί αποχωρίζονται από την
πηγή τους, επωάζουν την υποκρισία και τον φονταμενταλισμό.

Παρόλα αυτά οι ηθικές, κοινωνικές και πολιτικές αξίες της κοινωνίας δεν

παύουν να ενδιαφέρουν τον Χριστιανισμό καθεαυτές και στις σχέσεις του με τον
κόσμο. Ο Χριστιανισμός είναι από την φύση του κοινωνικός. Δεν υπάρχει
ατομικός Χριστιανισμός. «Όλη η δομή της Χριστιανικής ύπαρξης είναι κοινωνική

και ομαδική. Όλα τα Χριστιανικά μυστήρια είναι από την φύση τους “κοινωνικά
μυστήρια“, δηλαδή μυστήρια ενσωμάτωσης. Η χριστιανική λατρεία είναι επίσης
λατρεία ομαδική... Άρα, το να οικοδομηθεί η Εκκλησία του Χριστού, σημαίνει να

οικοδομηθεί μια νέα κοινωνία και κατά προέκταση, να οικοδομηθεί η
18
ανθρώπινη κοινωνία πάνω σε νέα βάση» . Το ιδεώδες όμως αυτό φαίνεται να
μένει στον κόσμο απραγματοποίητο. Και είναι φυσικό να φαίνεται

απραγματοποίητο, γιατί η ολοκλήρωσή του έχει εσχατολογική προοπτική, όπως
και τα μυστήρια της Εκκλησίας και ολόκληρο το μυστήριο της χριστιανικής
ζωής. Η εσχατολογική όμως προοπτική θεμελιώνεται μέσα στην ιστορία και οι

απαρχές της βιώνονται εμπειρικά μέσα στο εκάστοτε παρόν με άμεσες
πρακτικές επιπτώσεις. Αυτό μαρτυρούν και αρκετές συνήθειες ή παραδόσεις
που διατηρούνται ως σήμερα ζωντανές στις ιστορικά ορθόδοξες χώρες.

Κατά συνέπεια και οι Χριστιανοί δεν μπορούν να παραμένουν αδρανείς
μέσα στον κόσμο. Οφείλουν να ενδιαφέρονται, να εργάζονται και να
προσεύχονται για την βελτίωση της κοινωνικής ζωής και την σωστή άσκηση και

λειτουργία της κρατικής εξουσίας .Ταυτόχρονα καλούνται να αναγνωρίζουν
19
και να αξιοποιούν όλα τα θετικά στοιχεία που υπάρχουν στις ηθικές και λοιπές

παραδόσεις του κόσμου. Εξ άλλου η ηθική των Χριστιανών, μολονότι δεν
ανάγεται σε αξιακά συστήματα και σε κλίμακες αξιών, δεν είναι άσχετη με όλα
αυτά, αλλά αφήνει τα ίχνη της σε αυτά, όπως και στις συνειδήσεις των πιστών
με την μακροχρόνια βίωσή της. Ειδικότερα η επίδραση του Χριστιανισμού στην

18 Πρωτοπρ. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, «Το κοινωνικό πρόβλημα στην Ορθόδοξη Εκκλησία», Η Ορθοδοξία ως
πολιτική διακονία, Λευκωσία 1984, σ. 95.
19 Βλ. Ρωμ. 13,1 κ.ε. Α’Τιμ. 2, 1-4. Α’Πετρ. 2,13-7.

10