Page 14 - mantzaridis-axies
P. 14
Απόλυτη αξία μέσα στον κόσμο είναι ο κάθε άνθρωπος ως πρόσωπο εν
κοινωνία.
Η πολιτική εξουσία είχε πάντοτε την τάση να απολυτοποιείται. Και όταν
ικανοποιεί την τάση της αυτή, προσλαμβάνει εμφανώς ή αφανώς θρησκευτικό
χαρακτήρα. Θέλοντας να ελέγχει πλήρως την ζωή των πολιτών προβάλλεται ως
μόνος ενοποιός παράγοντας, ως religio (θρησκεία), παραμερίζοντας ή και
πολεμώντας ως ανταγωνιστική κάθε θρησκεία. Στην περίπτωση αυτήν ο
Χριστιανός οφείλει να αντιτάσσει στην πολιτική εξουσία την ελευθερία της
συνειδήσεώς του και την προσωπική του σχέση με τον Θεό. Έτσι μπορεί να
φτάσει, αν χρειαστεί, ως το μαρτύριο, όπως έπραξαν οι μάρτυρες της Εκκλησίας.
Όταν εξασθενεί ή σβήνει η ελευθερία της συνειδήσεως και ατονεί ή
εξαφανίζεται από την κοινωνική ζωή η κατακόρυφη αναφορά προς την απόλυτη
αυτοαξία, τον Θεό, τότε η ηθική και η πολιτική συμπεριφορά παραμένουν
έκθετες στην διάλυση και την αποσύνθεση. Έκθετη παραμένει βέβαια και η
οικολογική συμπεριφορά του ανθρώπου, ο οποίος δεν βλέπει πλέον την κτίση ως
δημιούργημα του Θεού ούτε διακρίνει σε αυτήν κάποια βαθύτερη ή συμβολική
αξία, αλλά την χρησιμοποιεί σύμφωνα με την ατομική του κρίση και επιθυμία.
Το φαινόμενο αυτό γίνεται προκλητικότερο στον σύγχρονο κόσμο με τις
τεράστιες δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας και με τις
καταλυτικές επιπτώσεις του ευδαιμονισμού και της παγκοσμιοποιήσεως.
Στην μετανεωτερική κοινωνία τίποτε δεν θεωρείται σταθερό ή αυτονόητο.
Ούτε στον άνθρωπο ούτε στην φύση αναγνωρίζεται κάτι σταθερό και
απαραβίαστο. Οι «λόγοι» της κτίσεως, όπως και οι «λόγοι» της ανθρώπινης
φύσεως –για να χρησιμοποιήσουμε την θεολογική ορολογία του αγίου Μαξίμου
του Ομολογητού– παραβιάζονται ασύστολα. Ως μέτρο για όλα τα πράγματα
εκλαμβάνεται το αυτονομημένο και αυτοθεωμένο άτομο. Ως αξίες λειτουργούν
ατομικές ή ομαδικές προτιμήσεις, ενώ ως αξιακά συστήματα και θεσμοί
προβάλλονται αυθαίρετες επιλογές, που διεκδικούν μάλιστα να αναγνωρισθούν
και να καθιερωθούν δημοσίως ως ισότιμες με διαχρονικά αξιακά συστήματα και
θεσμούς. Με τον τρόπο αυτόν μπορεί να παρουσιάζεται και να κυκλοφορεί ως
αξία κάθε παράχρηση και διαστροφή.
Το φαινόμενο αυτό καλύπτει ήδη πιεστικά και τον ορθόδοξο κόσμο. Η
διάδοση του υλιστικού ευδαιμονισμού και της ψευδώνυμης ελευθερίας
συρρικνώνει μέχρις αφανισμού την κατακόρυφη σχέση και αναφορά των
13