Page 10 - gaitanidis-hthos

κά: τραγούδια που αναφέρονται σε πολιορκίες και αλώσεις πόλεων, σε επαναστά-

σεις, σε αρπαγές ανθρώπων κ.ά.. Ακόμη, με ενιαίο περιεχόμενο θεωρούνται τα

τραγούδια που εξυμνούν ορισμένα γεγονότα και κοινωνικές αξίες: ηρωικές πρά-

ξεις, μοιρολόγια, ερωτικά κ.ά..

Αντιθέτως, το δίστιχο, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αφενός, παρουσιάζει νοημα-

τική αυτοτέλεια και αφετέρου, στη διαδικασία της μελοποιίας και ειδικότερα στο

κάθε παραγόμενο τραγούδι μπορεί να υπάρξουν δίστιχα χωρίς νοηματική συνοχή

μεταξύ τους. Άλλο ένα σημείο το οποίο υπονοεί τη λαϊκή έμπνευση και τον αυ-

θόρμητο χαρακτήρα του λαού στη μουσική παραγωγή.

Η μελοποιία

Η μελοποιία υπακούει σε ορισμένους συγκεκριμένους κανόνες δομής· κανόνες

που συμβάλλουν στη δημιουργία μουσικού ιδιώματος και ακολούθως μιας διαχρο-

νικής μουσικής ταυτότητας. Ειδικότερα, συνίσταται από ορισμένους πρωτογενείς:

τροπικό μουσικό σύστημα και μουσικά όργανα ως εργαλεία μουσικής εκφοράς και

δευτερογενείς παράγοντες: μετρικοί ρυθμοί, μελωδικοί τύποι, ρυθμικός παλμός,

όγκος ήχου κ.ά. - παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν αποφασιστικά στην παγίωσή

της ως ιδιωματική τέχνη του λαού.

Το αρχικό μουσικό υλικό αντανακλάται στο σύνολο των τρόπων/ήχος με όλα τους

τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Με την αναφορά και στον όρο, ήχος, επισημαίνεται η

άμεση σχέση της μουσικής των Ελλήνων του Πόντου με την εκκλησιαστική βυζα-

ντινή μουσική και ειδικότερα με το τροπικό της μουσικό σύστημα.
Το μικρότερο μουσικό σύστημα - όπως φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα - το

οποίο αποτελεί συστατικό άλλων παράγωγων μουσικών συστημάτων, είναι το τε-
5
τράχορδο . Στην ελληνική αρχαιότητα αναφέρονται τρία βασικά τετράχορδα: το

φρύγιο, το δώριο και το λύδιο.

5 Σ. Μιχαηλίδη, Εγκυκλοπαίδεια της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, σσ. 308-309, Μορφωτικό

Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 1982

9