Page 6 - gaitanidis-hthos

μοτυπικών μουσικών δρωμένων (ως σημεία κοινωνικών επαφών, επικοινωνίας και

συγχρωτισμού) αφενός, ανακοινώνονται τα ποικίλα μηνύματα του λαού και αφε-

τέρου αναδεικνύεται και παγιώνεται ένας παραδοσιακός μουσικός πολιτισμός με

συγκεκριμένη ταυτότητα και καλλιτεχνική αισθητική.

Το δίστιχο, όπως προαναφέρθηκε, φέρει ένα αυτοτελές νόημα: μία ιδέα, μία ι-

στορία, ένα βιωματικό προσωπικό ή συλλογικό δρώμενο ή κατάσταση κ.ά. και

χρησιμοποιείται ευρέως στην παραδοσιακή μουσική· αυτό καταδεικνύεται και εί-

ναι εμφανές από το γεγονός ότι, σε κάθε μουσική παράδοση γενικά, το μεγαλύτερο

μέρος της μελοποιίας της διέπεται από αυτοτελή δίστιχα. Ορισμένα αντιπροσω-

1
πευτικά παραδείγματα «Αρχείον Πόντου» από τη μουσική των Ελλήνων του Πό-
ντου δίνονται παρακάτω:

Αέρι μ’ Αε-Θόδωρε μ’, με τ’ άσπρον τ’ αλογόπον
επάρ και δέβα κρέμσο με, σ’ εγάπ’ς-ιμ τ’ εγκαλόπον.

Ακείνα τα πετούμενα, τ’ ουρανού τα πουλλόπα
εκάτσαν κι εζωγράφ’σασε, τ’ ομματί σ’ τα πλουμόπα.

Ακούω το λαλόπον σου, και χαίρετ’ η καρδία μ’
αν σκούμαι και αν κάθουμαι, πάντα βοούν τα’ ωτία μ’.

Το περιεχόμενο και τα μηνύματα της στιχουργίας (έργο της ομαδικής προφορικής

δημιουργίας) αντανακλούν, όπως προαναφέρθηκε, κοινωνικά και ιστορικά αφηγή-

ματα τα οποία απηχούνται δια της μουσικής.

Στον παραδοσιακό μουσικό πολιτισμό, ωστόσο, εκτός από την προφορική στι-

χουργία αναπτύσσεται κατά καιρούς και η προσωπική/λόγια ποίηση· η προσωπι-

κή/λόγια ποίηση στη δομική της ύφανση χρησιμοποιεί τα ίδια τεχνικά μέσα: τον
δεκαπεντασύλλαβο στίχο, το δίστιχο, το τρίστιχο κ.ά.. Τα τραγούδια αυτά είναι,

συνήθως, ενιαίας μορφής· με άλλα λόγια, επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα ιστο-

1 Επιτροπή Ποντιακών μελετών, Αρχείον Πόντου, τόμος όγδοος, Αθήνα, 1938

5