Page 3 - liamis-pnevmatikizoi
P. 3
εκφραστές και διδασκάλους υπήρξαν ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης
3
και ο άγιος Θεόληπτος, επίσκοπος Φιλαδελφείας . Τις ρίζες του
Ησυχασμού, αλλά και ειδικότερα τις καταβολές της διδασκαλίας
των δύο Πατέρων πρέπει να αναζητήσει κανείς στον Συμεών τον
Νέο Θεολόγο, τον Διάδοχο Φωτικής και τις ομιλίες του Μακαρίου
4
του Αιγυπτίου . Όσον αφορά την συμμετοχή του σώματος στην
διαδικασία της προσευχής, είναι σαφές ότι ο άγιος Γρηγόριος
5
ακολουθεί την διδασκαλία του μοναχού Νικηφόρου , της οποίας
την εφαρμογή ελάχιστοι εξασκούσαν στο Άγιον Όρος, όταν
Meyendorff, Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και η Ορθόδοξη Μυστική Παράδοση
(μτφρ. Ελ. Μάινα), (Αθήνα 1983), 80. Η περιεκτική μορφή της προσευχής («Κύριε
Ιησού») συνδέεται με την αντιστοιχη του Διαδόχου (ένθ. ανωτ.), αν και δεν
αποκλείεται να αναφέρεται σε πιο εκτεταμένη μορφή, δινοντας μόνον την αρχή της.
Σέ κάθε περίπτωση πάντως η προσευχή του Ιησού αποτελεί συμπύκνωση της
βαθύτατης και απέραντης πνευματικής εμπειρίας του Ορθόδοξου Μοναχισμού
(Πρβλ. I. Hausherr, The name of Jesus, CS 44, (1978), 327: “The lord’s prayer is normative
in the sense that all liturgies and all personal prayers should in the last analysis be
nothing more than an elaboration of the thoughts contained in the Lord’s Prayer”).
3 Ο μεν άγιος Γρηγόριος κάνει σαφή και εκτενή αναφορά στη μέθοδο αυτή. Βλ. PG
150, 1332B. (Παραπέμπομεν εις τον τόμο 150 της Πατρολογίας του Migne, όπου και τα
έργα του αγίου Γρηγορίου του Σιναϊτου, χωρισμένα εις πέντε ενότητας. Τα έργα του
ευρίσκονται επίσης δημοσιευμένα εις τον Δ’ τόμον της Φιλoκαλίας.. Ομιλία υπό τον
τίτλον: «Του οσίου πατρός ημών Γρηγορίου του Σιναϊτου λόγος εις την αγίαν
μεταμόρφωσιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» έχει δημοσιευτεί στο έργο του David
Balfour «Saint Gregory the Sinaite, Discourse on the transfiguration» off print from the
Athens guarterly «Theologia» 52, 4 to 54, 1 (1981/83)).Αντιθέτως, στα έργα του αγίου
Θεολήπτου δεν υπάρχει αντίστοιχη αναφορά. Η αναφορά όμως του ονόματός του εκ
μέρους του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ακριβώς στα περί της ψυχοσωματικής
μεθόδου (Τριάδες 1, 2, 12) υπαινίσσεται την εξοικείωσή του με αυτήν.
Βλ. Kallistos Ware, The Hesychasts: Gregory of Sinai, Gregory Palamas, Nicolas
4
Cabasilas, in The study of spirituality, London 1986, p. 242
5 Βλ. Φιλοκαλία, Δ’, σ. 17-28
2