Page 5 - liamis-pnevmatikizoi

επισημάνει ήδη από τα πρώτα χρόνια των Ησυχαστικών ερίδων
9
αλλά και νεώτεροι μελετητές δεν παρέλειψαν να τον αναφέρουν

ως εκείνον που σφράγισε με τη ζωη και το έργο του τις πολιτικές

και εκκλησιαστικές εξελίξεις και συνέβαλε γενικότερα στην

10
διαμόρφωση της πνευματικότητας του Ησυχασμού , σχετικά
πρόσφατα η επιστημονική έρευνα έφερε στο φως την κριτική

11
έκδοση του πλήρους έργου του , γεγονός που αιτιολογεί την

12
σχετική έλλειψη συστηματικής μελέτης του . Αναμφίβολα, το

9 Γρηγορίου Παλαμά, Τριάδες 1, 2, 12. Την εκτενέστερη αναφορά στη ζωή κια το
έργο του παραθέτει ο Νικηφόρος Χούμνος, επιφανής πολιτικός άνδρας της εποχής,
στο έργο του «Ἐπιτάφιος εἰς τον μακάριον καί ἁγιώτατον μητροπολίτην
Φιλαδελφείας Θεόληπτον», εκδ. J. F. Boissonade, Anecdota Graeca, (Paris 1833) V.
Πρβλ. Ἰωάννου Καντακουζηνοῦ, Ἱστοριῶν βιβλία, εκδ. L. Schopen (Βόννη 1828), Ι,
67.
10 Συγκεκριμένα αναφέρει ο J. Meyendorff: «Με πολλούς τρόπους προβάλλει ο
Θεόληπτος ως ο πρόδρομος του μυστηριακού ρεαλισμού και μυστικισμού του Γρ.
Παλαμά και του Ν. Καβάσιλα, οι οποίοι βασίζονται πάνω στην πίστη ότι ο Θεός είναι
παρών στην εκκλησία ούτε συμβολικά ούτε υποκειμενικά, αλλά σέ κάθε
πραγματικότητα και ότι αυτή η Χριστιανική πνευματικότητα, όπως κάθε άλλη
χριστιανική θρησκευτική πράξη, πρέπει να αντανακλά αυτή την αντικειμενική
παρουσία». Spiritual Trends in Byzantium in the late thrirteenth and early fourteenth
Centuries, σέ Τέχνη και Κοινωνία ἐν Βυζαντίω ἐπί των Παλαιολόγων, Πρακτικά του
ἐν Βενετία Συμποσίου του οργανωθέντος υπό της Διεθνούς Ενώσεως Βυζαντινών
Σπουδών τον Σεπτέμβριο 1968, (βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών
και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Αρ. 4), Βενετία 1971, σ.59. Πρβλ. Ι. Γρηγ. Α’,
15. Πρβλ. J. Bois, Les Hèsychastes avant le XIVe siècle, E.O. 5 (1901-2), 1-11. Πρβλ. Lev
Gillet, The Jesus Prayer, N.Y. 1987, 56-57.
11
Ι. Γρηγοροπούλου, μνημ. έργ.

12 Ι. Γρηγοροπούλου, Η νήψη κατά τον Θεόληπτο Φιναδελφείας, περ. Γρηγόριος ο
Παλαμάς, τ. 741 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1992). Ηλία Λιαμή, Ανθρωπολογία, ήτοι τα
περί φύσεως, συστατικών και προορισμού του ανθρώπου κατά τον Θεόληπτο
Φιλαδελφείας τον Ομολογητή, Αθήνα 2001.

4