Page 8 - liamis-pnevmatikizoi

αυτονόητο συλλογισμό ότι η ηδονή που συνδέεται με το

περιορισμένο μέσα στα όρια του κτιστού κόσμου σώμα να είναι

σαφώς κατώτερη της ηδονής που συνδέεται με το ερχόμενο σέ

18
επαφή με τον Άκτιστο νοερό και αόρατο μέρος του ανθρώπου . Τι

ήταν όμως εκείνο, το οποίο βρισκόταν ως πηγή ηδονής στον

Παράδεισο; Ολίγον ασχολείται ο άγιος Θεόληπτος με τον

Παράδεισο ως χώρο. Κατ’ αυτόν, η έννοια του Παραδείσου δεν

έρχεται να απαντήσει το ερώτημα για το «που» αλλά για το «πως»

της αρχέγονης καταστάσεως του ανθρώπου. Γι’ αυτό και ο

19
χαρακτηρισμός του Παραδείσου ως αγγελικής πολιτείας , μάς
επιτρέπει να τον θεωρήσουμε ως απεικόνιση ενός πλέγματος

συνθηκών με κύρια χαρακτηριστικά την ελευθερία και μία

συγκεκριμένη ποιότητα σχέσεως του ανθρώπου με τον εαυτό του,

20
τον συνάνθρωπο και τον Θεό . Την μεγαλειώδη προπτωτική
κατάσταση του ανθρώπου να εξέρχεται του εαυτού του και να

18 Tις περισσότερες φορές στα κείμενα των νηπτικών Πατέρων η ηδονή έχει
αρνητικό χαρακτήρα, καθώς συνοδεύει συνήθως τις αισχρές επιθυμίες και τις
παγίδες του Διαβόλου, η αναφορά του συγγραφέα στην διπλή ηδονή διευκρινίζει το
θέμα σέ όλες του τις διαστάσεις. Την διπλή διάσταση της ηδονής επισημαίνουν και οι
περισσότεροι των νηπτικών Πατέρων. Βλ. ενδεικτικά την περιεκτική αναφορά του
Μαξίμου του Ομολογητού: «Διά τήν ἐπελθοῦσαν τῆ φύσει παράλογον ἡδονήν, ἡ
κατά λόγον ἐπεισῆλθεν ὀδύνη διά πολλῶν παθημάτων, ἐν οἷς καί ἐξ ὧν ὁ θάνατος,
ποιουμένην τῆς παρά φύσιν ἡδονῆς τήν ἀφαίρεσιν. Οὐ μην δέ καί τελείαν ἀναίρεσιν,
καθ’ ἧν ἡ κατά νοῦ τῆς θείας ἡδονῆς ἀναδείκνυσθαι πέφυκε χάρις». Κεφάλαια
διάφορα, Φιλ. Β, λε’, 154. Πρβλ. Αρχιμ. Ευσεβίου, Ηδονή-οδύνη. Ο διπλός καρπός της
αισθήσεως, Αθήνα 1991(2), 61.
19 Βλ. «Ἀγγελικῆς πολιτείας ἐκπεσών ὁ προπάτωρ…». ΠΟ2, 406, 249.

7