Page 2 - zaimis-areios
P. 2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το κεφάλαιο Άρειος είναι τεράστιο. Αποτελεί θλιβερό αλλά και καίριο σταθμό στα
εκκλησιαστικά πράγματα. Κατόρθωσε, όσο και αν ο όρος αυτός μπορεί να ξενίζει, να
συγκεφαλαιώσει και να εκφράσει όλες σχεδόν τις αντιτριαδικές τάσεις και αιρέσεις των τριών
πρώτων αιώνων ζωής της Εκκλησίας, είτε αυτές δρούσαν παρασιτικά εντός των κόλπων του
Χριστιανισμού είτε προέβαλλαν ως απειλητικά αναβλαστήματα εκτός αυτού. Ταυτόχρονα, ως
μέγεθος, ο Αρειανισμός αποτέλεσε ισχυρή πρόκληση για την Εκκλησία, με θετική συνέπεια τις
έντονες θεολογικές ζυμώσεις για το ορθόδοξο δόγμα, αλλά και αρνητικές επιπτώσεις, αφού ήταν
τεράστιο το κόστος του για τα μέλη της Εκκλησίας. Ένας από τους μεγάλους Πατέρες της
Εκκλησίας ο οποίος πολέμησε την διδασκαλία του Αρείου ήταν ο Άγιος Επιφάνιος επίσκοπος
Σαλαμίνος της Κύπρου. Ο Επιφάνιος χαρακτηρίζει την κακοδοξία του Αρείου ως «κονιορτόν»
κατά της Εκκλησίας και ως φωτιά που απείλησε και κατέκαυσε σχεδόν ολόκληρη την ανατολή.
Ο Άρειος απέβαινε ο εκφραστής και διερμηνέας πολλών, αφού ικανοποιούσε, με όσα δίδασκε,
τόσο την εμμονή εκείνων, που ήταν στερεωμένοι στον αυστηρό μονοθεϊσμό, όσο και τις
πολυποίκιλες αντιλήψεις όσων εξακολουθούσαν να είναι δέσμιοι του πολύμορφου πολυθεϊσμού.
Έτσι, όσο και αν αυτό μπορεί να ομοιάζει αντιφατικό, εντούτοις αποτελεί πραγματικότητα το
γεγονός, ότι ο Άρειος, με όσα δίδασκε, «πέτυχε» να συζεύξει δύο ακραία θρησκευτικά
φαινόμενα και κινήματα: τον άτεγκτο μονοθεϊσμό από την μία πλευρά και τον άκρατο
πολυθεϊσμό από την άλλη. Το πολυποίκιλο αυτό γεγονός της διδασκαλίας του Αρείου καθώς
επίσης και της μελέτης της πολυσχιδούς αυτής προσωπικότητας καλούμαστε και εμείς να
μελετήσουμε στη παρούσα εργασία. Η επιλογή του θέματος έχει να κάνει με το γεγονός του ότι
ο Άρειος αποτέλεσε την αφετηρία τόσο των υπολοίπων αιρέσεων που θα ταλανίσουν τους
κόλπους της Εκκλησίας τους επόμενους αιώνες, όσο και για το γεγονός της άμεσης
ενεργοποίησης του συνοδικού θεσμού με την σύγκλιση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου για την
αντιμετώπιση του τεράστιου αυτού θεολογικού προβλήματος που άκουγε στο όνομα Άρειος.
Σημείωση: Πρόκειται για τη δημοσίευση εργασίας, η οποία κατατέθηκε στο πλαίσιο του Εξ’
αποστάσεως μεταπτυχιακού προγράμματος του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου
Λευκωσίας
1
