Page 6 - kyriakidis-epidimies

ίδιου έτους μεταδόθηκε στην Τραπεζούντα. Η αναφορά του γαλλικού
προξενείου της Τραπεζούντας σημειώνει πως την ασθένεια μετέφεραν από

16
το Ερζερούμ έμποροι περσικής καταγωγής . Το επόμενο έτος το 1841
ξεσπά η επιδημία της χολέρας με αφετηρία την Βεγγάλη στην Ινδία και,
αφού κάνει μια δωδεκαετή διαδρομή με ενδιάμεσους σταθμούς την

Τραπεζούντα και διάφορες περιοχές στην Ευρώπη, φτάνει μέχρι την
17
Αμερική . Δυο χρόνια μετά, δηλαδή στα 1843, η πανώλη κάνει πάλι την
18
εμφάνιση της στην πόλη .

Οι επόμενες αναφορές για επιδημίες στην Τραπεζούντα μιλούν για
διάφορα κρούσματα χολέρας κατά τα έτη 1847-8. Οι πληροφορίες που
έχουμε είναι αρκετές, γεγονός που δηλώνει ότι οι επιπτώσεις της επιδημίας

αυτής ήταν πολύ σημαντικές για την πόλη. Αυτό άλλωστε εξάγεται και
από το περιεχόμενο των ίδιων των αναφορών. Για τη χολέρα του 1847
πληροφορούμαστε από τον Κώδικα της Μονής του Αγίου Γεωργίου

Περιστερεώτα ότι διήρκεσε περίπου ένα μήνα και έπληξε κυρίως
19
Οθωμανούς, ενώ από τους χριστιανούς πέθαναν γύρω στους εκατό .
Σε γράμμα του γάλλου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη (7

Ιανουαρίου 1848) μαθαίνουμε πως η χολέρα που έπληξε την πόλη το 1847,
προσέβαλε 1660 άτομα από τα οποία κατέληξαν τα 833, δηλαδή ένα
20
ποσοστό της τάξης του 50,2% . Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως την
πόλη εγκατέλειψαν 17.000 με 18.000 κάτοικοι σε σύνολο πληθυσμού
25.000 κατοίκων. Όμως το γεγονός, αυτό δεν εμπόδισε την επιδημία να
επιδεινωθεί. Τις ημέρες μεταξύ 18ης και 20ης Οκτωβρίου 1847 η

θνησιμότητα ήταν 140 άτομα, ενώ υπολογίζεται πως μέχρι την 24η του
ίδιου μήνα 60 άτομα πέθαιναν καθημερινά. Αν υπολογίσουμε το ύψος της

16 Daniel Panzac, La Peste…, ό.π., σ. 119-120.
17 “Travels of the Cholera”, Chicago Daily Tribune (1872-1963), (Oct 30,

1887), ProQuest Historical Newspapers Chicago Tribune (1849 - 1986), σ. 25.
18 Βλ. Daniel Panzac, La Peste…, ό.π., σ. 120. Η πανώλη ήταν ήδη παρούσα
στο Ερζερούμ το καλοκαίρι του 1841, προερχόμενη από την περιοχή του Κουρδιστάν.
Βλ. Daniel Panzac, La Peste…, ό.π., σ. 106.
19 Κώδικας Καλλίνικου, ό.π., σ. 70 και Στάθη Πελαγίδη, Κώδικας…, ό.π., σ. 80.
Για τη χολέρα του 1847 πρβ. και Σάββα Ιωαννίδη, Ιστορία και Στατιστική της
Τραπεζούντας και της γύρω περιοχής και στοιχεία για την εκεί ελληνική γλώσσα,
Κωνσταντινούπολη 1870, (Ανατύπωση Θεσσαλονίκη 1988), σ. 115 και
“Miscellaneous, The Asiatic cholera”, The District School Journal of the State of New
York (1840-1852) τ. 8, τεύχ. 9 (Dec 1847) APS Online, σ. 153.
20 Daniel Panzac, La Peste…, ό.π., σ. 436 και 442.