Page 7 - kyriakidis-epidimies

θνησιμότητας στο σύνολο των 7.000 κατοίκων που παρέμειναν στην πόλη
21
το ποσοστό είναι 10 με 12 %, ενώ επί του συνόλου του πληθυσμού 3,3% .

Την επόμενη χρονιά, το 1848, στις 27 Ιουλίου η χολέρα έκανε πάλι
την εμφάνιση της στην Τραπεζούντα με ιδιαίτερη ορμή και η πόλη

εκκενώθηκε εκ νέου . Μια από τις αναφορές των Αμερικανών γράφει: «Η
22
χολέρα ξέσπασε στην πόλη προς το τέλος του Ιουλίου και επικράτησε με
περισσότερη ή λιγότερη σφοδρότητα για αρκετές εβδομάδες. Όταν ήταν
στην ακμή της, οι θάνατοι υπολογίζονταν σε περίπου πενήντα την

23
ημέρα» . Από την άλλη πλευρά, από τις αναφορές των ρωμαιοκαθολικών
ιεραποστόλων στην περιοχή, μαθαίνουμε ότι τα δυο αυτά χρόνια που
κράτησε η επιδημία της χολέρας στην Τραπεζούντα, τα θύματα ήταν

24
καθημερινά 70 μέχρι και 80 .
Οι επιδημίες δεν θα κάνουν την εμφάνιση τους κατά τη δεκαετία του

1850 στην Τραπεζούντα, ή τουλάχιστον αυτό μαρτυρούν οι γνωστές σε
μας πηγές. Το 1860, όμως, έχουμε αναφορές για την πανώλη στην
ευρύτερη περιοχή και συγκεκριμένα στη Λαραχανή, περιοχή κοντά στην
25
Τραπεζούντα και στη μονή της Παναγίας Σουμελά .

Τέσσερα χρόνια αργότερα ένα σημαντικό, γεωπολιτικής σημασίας,
γεγονός θ’ αλλάξει τα πληθυσμιακά δεδομένα της πόλης της
Τραπεζούντας αλλά και της Σαμψούντας. Σε αναφορές που έχουμε από το
ιταλικό προξενείο της Τραπεζούντας πληροφορούμαστε ότι την πόλη θα
κατακλύσουν χιλιάδες εκδιωγμένοι από τη Ρωσία Κιρκάσιοι, οι οποίοι και
θα γίνουν αιτία εξάπλωσης επιδημίας τύφου και ανεμοβλογιάς. Πιο
συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο του 1864, ο Ιταλός πρόξενος Bosio, μας

21 Βλ. Daniel Panzac, La Peste…, ό.π., σ. 442. Αξίζει να σημειωθεί πως
συνήθως αυτοί που εγκατέλειπαν την πόλη ήταν οι πιο ευκατάστατοι, ενώ οι

φτωχότεροι πληθυσμοί προσπαθούσαν να προφυλαχτούν από την επιδημία εντός των
τειχών της πόλης, αφού δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να την εγκαταλείψουν.
22 “Nestorians, obituary notice of Mrs. Stoddard”, The Missionary Herald, τ.
44, τεύχ. 11 (Nov 1848) APS Online, σ. 386.

23 “Trebizond, Annual Report, Past history of the Church”, The Missionary
Herald, τ. 44, τεύχ. 12 (Dec 1848) APS Online, σ. 412. Επίσης βλ. και “American
Board of Commissioners for Foreign Missions. Fortieth Annual Meeting”, The
Missionary Herald, τ. 45, τεύχ. 10 (Oct 1849) APS Online, σ. 337.
24
P. Clemente da Terzorio, Le Missioni dei Minori…, ό.π., σ. 365-6.
25 Ελευθεριάδη Ε. Ελευθέριου, Λαογραφικά Λαραχανής της Ματσούκας του
Πόντου, Αθήνα 1992, σ. 137.