Page 12 - milenkovits-palamas

Νικηφόρος και Παλαμάς δεν συναντήθηκαν ποτέ στη ζωή τους, όμως υφίσταται
πνευματική σχέση ματαξύ των δύο: διά μέσου του Θεολήπτου, διά του κινήματος

που ενέπνευσε ο πρώτος και του συγγραφικού του έργου, κυρίως του Λόγος περί
9
νήψεως και φυλακής καρδίας .

Ο Ησυχασμός είναι ο ασάλευτος βράχος πάνω στον οποίο στηρίζεται όχι μόνο
η μοναχική ζωή αλλά και η θεολογία και η ποιμαντική της Εκκλησίας μας. Όποιος

δεν καθάρισε τον νού του διά της ησυχίας δεν είναι δυνατόν να φθάσει στην θεωρία

του Θεού, άρα δεν μπορεί να μιλάει για τον Θεό (να θεολογεί), ούτε είναι σε θέση

να καθοδηγήσει άλλους. Ο ορθόδοξος ησυχασμός δίνει πρωταρχική σημασία στην

καθαρότητα του νού, που είναι ο οφθαλμός της ψυχής. Ο νούς του ανθρώπου είναι

υγιής όταν είναι τελείως καθαρός από τους λογισμούς και τις φαντασίες του

αισθητού κόσμου. Μόνον τότε είναι σε θέση να επιτελεί το έργο του, να είναι

δηλαδή ο θυρωρός που δεν επιτρέπει να περάσει στο εσωτερικό του ανθρώπου

οποιοσδήποτε εμπαθής λογισμός που τον μολύνει και δημιουργεί τις προϋποθέσεις

για να γίνει η αμαρτία. Κατά τους Αγίους Πατέρες η θέση του νού είναι στον χώρο

της φυσικής καρδιάς και ο νούς βρίσκεται στην θέση του μόνο όταν είναι καθαρός.

Ο κύριος σκοπός του ορθοδόξου ησυχασμού είναι η επίτευξη της καθαρότητας του

νού και της καρδιάς μέσα από την έντονη κατά Θεόν άσκηση, και τους αιματηρούς

αγώνες κατά των παθών. Ησυχασμός είναι ο τρόπος διά του οποίου καθαρίζεται η

καρδιά με την βοήθεια του ονόματος του Χριστού. Ο καθαρός νούς είναι η

προϋπόθεση για την καθαρή καρδιά. Τότε νούς και καρδιά ενώνονται και η νοερά

προσευχή ενεργεί αβίαστα και ασταμάτητα στην καρδιά του ανθρώπου, ακόμη και

κατά την διάρκεια του ύπνου. Ο νούς όταν είναι ενωμένος με την καρδιά βλέπει τον

9 Βασίλειος Τατάκης, «Νικηφόρος Μοναχός Ησυχαστής» Μελέτες ιστορίας της φιλοσοφίας,
Αθήνα 1980, σελ. 160-161.

11