Page 13 - milenkovits-palamas
P. 13
Θεό. Είναι «νους ορών τον Θεόν». Γνωρίζει το «γνωστόν» του Θεού, δηλαδή τις
άκτιστες ενέργειές Του, αφού η ουσία του Θεού είναι άγνωστη ακόμη και στους
Αγγέλους. Ο άνθρωπος που φθάνει στο σημείο αυτό είναι θεόπτης, έχει προσωπική
εμπειρία της θεώσεως. Είναι πραγματικός θεολόγος γιατί μπορεί να εκφράσει με την
γλώσσα του και να διατυπώσει εγγράφως αυτή την προσωπική εμπειρία. Δεν είναι
απαραίτητο να είναι κανείς εγγράμματος και επιστήμων για να το κάνει αυτό.
3. Τριάδες στην υπεράσπιση των ιερών ησυχαστών
ου
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς υπήρξε ο μεγαλύτερος θεολόγος του 14
αιώνα. Η διδασκαλία του αποτελεί φυσική συνέχεια της εκκλησιαστικής
παράδοσης, στο πλαίσιο της οποίας εντάσσεται. Σύμφωνα με τον άγιο Γρηγόριο η
έννοια της θεολογίας πρέπει να βασίζεται στην πνευματική εμπειρία, χωρίς ωστόσο
να ταυτίζεται με αυτήν. Η θεολογία είναι «η περί θεού, διά της οποίας επιτυγχάνεται»
10
το «θεολογείν ασφαλώς» . Το γεγονός οτι κατά τον Παλαμά θεολογία σημαίνει
μόνο τη γνώση και το ομιλείν περί Θεού, δεν πρέπει να το εκλάβουμε ότι εννοεί την
σχολαστική θεολογία ή την απορρίπτει ως σχολαστική, αλλά λέγοντας θεολογία δεν
εννοεί ακριβώς αυτό που εννοούσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά κάνει
διάκριση θεολογίας και θεοπτίας, χωρίς όμως να τις χωρίζει. Για αυτό το λόγο ομιλεί
για «αληθή θεολογία» και για το «θεολογείν ασφαλώς», προκειμένου να
διασαφηνίσει την διαφορετικότητα μεταξύ της αληθινής θεολογίας η οποία έχει
προέλευση θεϊκή και της σχολαστικής θεολογίας που έλκει την προέλευση της στην
ανθρώπινη. Αν και ονομάζει τον Βαρλαάμ θεολόγο, αυτο δεν τον εμποδίζει να
10 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 1,3,15, σ. 425.
12