Page 24 - milenkovits-palamas

τεκμήρια της θείας ηδονής διαβαίνουν στο σώμα, και τον αρραβώνα των
μελλοντικών αγαθών λαμβάνει εκτός από την ψυχή και το σώμα. Η δύναμη αυτή

43
βρίσκεται πάνω από το νού . Η γνώμη περί της συμμετοχής του σώματος
κατοχυρώνεται με την χριστολογική διδασκαλία. Ο Χριστός είναι σύγχρονος Θεός

44
και άνθρωπος, και ενώνεται με εμάς και κατά το σώμα .
Συμπέρασμα του Παλαμά είναι η άνοδος του ανθρώπου στον γνόφο και η

εποπτεία, «αφού έτσι απομακρυνθεί από τον εαυτό του και παραδοθεί ολόκληρος

στον Θεό, βλέπει τη δόξα του Θεού και εποπτεύει το Θείο φώς, ελάχιστα

υποπίπτοντας στην αίσθηση ως αίσθηση, θέαμα χαριτωμένο και ιερό αμόλυντων

ψυχών και νοερών δυνάμεων, χωρίς το οποίο το φώς ούτε νούς θα μπορούσε να δεί

με τη νοερή αίσθηση που έχει, όταν ενωθεί με τα πάνω από τον εαυτό του, όπως

ούτε οφθαλμός σώματος χωρίς το αισθητό φώς» . Δεν είναι δυνατόν χωρίς
45
προσωπική επίδοση, χωρίς κοινωνία και εμπειρία προσωπική, να αντιληφθεί κανείς

αυτά, επειδή το πανίερο εκείνο θέαμα του θειοτάτου και υπερφυσικού φωτός

46
βρίσκεται πάνω από τους νοερούς οφθαλμούς . Δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς
θεολόγος και να μην είναι θεόπτης, γιατί υπάρχει εκτός από την αλήθεια των

δογμάτων και «αληθής χάρις». Η θεολογία δαφέρει από την θεοπτία όσο διαφέρει η

γνώση από την κατοχή του πράγματος. Το να αποκτήσει ο άνθρωπος τον Θεό μέσα

του και να συναστραφεί τον Θεό με καθαρότητα, και να αναμιχθεί με το

καθαρώτατο φώς, όσον είναι δυνατό στην ανθρώπινη φύση, είναι αδύνατον εάν

εκτός από την κάθαρση με την αρετή δεν βγεί έξω ή καλύτερα πάνω από τον εαυτό

του, εγκαταλείποντας μαζί με την αίσθηση κάθετι που προέρχεταια από τα αισθητά

43 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 1, 3, 33 και 41, σ. 185, 199.
44 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 1, 3, 38, σ. 195.
45 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 1, 3, 46, σ. 209.
46 Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων, 1, 3, 34, σ. 189.

23