Page 45 - moulopoulou_xiliasmos

Γεωργία Μουλοπούλου:
Ο Χιλιασμός στην πρώτη Εκκλησία και στην σύγχρονη εποχή

μεριά στην τάση των Ορθοδόξων θεολόγων να υιοθετήσουν τις

χιλιαστικές ιδέες. Από την άλλη, όμως, επακόλουθό τους ήταν η πολεμική

εναντίον του Χιλιασμού, η οποία ήταν αλληλένδετη με αυτήν εναντίον του

134
κύρους της Αποκάλυψης . Αυτός ήταν ο λόγος που ο πρεσβύτερος Γάιος
και ο Διονύσιος Αλεξανδρείας απέρριψαν την ιωάννεια προέλευσή της. Οι

χιλιαστικές δοξασίες, αν και ατόνησαν μετά τα μέσα του Γ’ αιώνα,

διατήρησαν τον θεολογικό τους πυρήνα στη μικρασιατική παράδοση,

επηρεάζοντας τον εκκλησιαστικό βίο με την εσχατολογία τους . Τον 4ο
135
αιώνα οι χιλιαστικές δοξασίες ζωντάνεψαν μέσα από τις κακοδοξίες του

136
Απολιναρίου .
Γενικότερα, προκύπτει πως οι ενθουσιαστικές και αιρετικές τάσεις

είχαν ως στόχο την αμφισβήτηση της αποστολικής συνέχειας της Εκκλησίας

ως του μοναδικού και αυθεντικού σώματος του Χριστού . Ο υλικός ή
137

σαρκικός Χιλιασμός αρνείται την αλήθεια του Κυρίου και υποβιβάζει τη

134 Φειδάς, Όπ.π., σ. 150-151, 222.
135 Όπ.π., σ. 151.
136 Ο Απολινάριος, επίσκοπος Λαοδικείας της Συρίας, υπήρξε ένας από τους πιο
σημαντικούς χριστιανούς λόγιους του 4 αιώνα, ο οποίος επηρέασε με το θεολογικό του
ου
έργο σημαντικούς Πατέρες και εκκλησιαστικούς συγγραφείς όπως τον Μ. Αθανάσιο, Μ.
Βασίλειο, Γρηγόριο Ναζιανζηνό, Γρηγόριο Νύσσης κ.ά. Το έργο του, αν και ήταν πολύ
σημαντικό, δεν διασώθηκε, εξαιτίας της καταδίκης της διδασκαλίας του (από τις τοπικές
Συνόδους Αλεξανδρείας το 378 και Αντιοχείας το 379). Η ευρύτατη φιλοσοφική του παιδεία
τον έστρεψε προς τους νεοπλατωνικούς, όταν προέκυψε ζήτημα για τις δυο φύσεις του
Χριστού. Οι νεοπλατωνικοί είχαν αναπτύξει την πλατωνική αντίληψη περί ψυχής (λογική
και άλογη) και είχαν καταλήξει στη θεωρία, ότι ο άνθρωπος αποτελείται από τρία μέρη,
από τη λογική ψυχή ή νου, την άλογη ψυχή και το σώμα. Για την ολοκλήρωση της λύσης,
σημαντικές ήταν δυο φιλοσοφικές θεωρήσεις, όπως ότι «δύο τέλεια έν γενέσθαι ού
δύναται» και πως η αποδοχή της θείας και ανθρώπινης φύσης στον Χριστό είχε ως
συνακόλουθο την παραδοχή δυο Προσώπων, αφού φύση και Πρόσωπο ήταν σύμφωνα με
τις αντιλήψεις της εποχής, αχώριστα. Αυτή η άποψη ερχόταν σε αντίθεση με τη
χριστιανική πίστη, της πραγματικής ένωσης των δύο φύσεων του Χριστού. Βλ. Φειδάς,
Όπ.π., σ. 582-584.
137 Φειδάς, Όπ.π., σ. 294.

44