Page 26 - papadopoulou-ithiki

να απέχουν από τα φαύλα. Θα φοβηθούν χωρίς μίσος αν τιμωρεί χωρίς
οργή, αλλά σαν πατέρας που παιδαγωγεί. 78

Σχετικά με τον όρκο, σημειώνει ότι δεν πρέπει κάποιος να ορκίζεται,
καθώς αυτό δεν είναι γνώρισμα καλού χαρακτήρα. Ο αυθάδης όρκος φέρει
πρόχειρη την επιορκία. Άλλωστε γενικά η ορκωμοσία δεν δείχνει ήθος
κόσμιο ούτε φρόνημα ευγενές. Ο αξιοπρεπής και μεγαλόψυχος άνδρας θα
79
ντραπεί να επιβεβαιώσει με όρκο την πιστότητα των λόγων του.

Σύμφωνα με το μέγα Φώτιο ένας συνετός ηγεμόνας θα καταφέρει οι
υπήκοοι του να τον φοβούνται, αλλά να μη τον μισούν. Αυτό θα το επιτύχει
αν δεν τους τιμωρεί με οργή και δεν ευχαριστιέται με την τιμωρία τους.
Επίσης, οφείλει κανείς να θυμάται τις ευεργεσίες που του έχουν κάνει,
αλλά αυτές που έκανε αυτός να τις ξεχνάει, γιατί έτσι θα είναι
μεγαλόψυχος. Δεν πρέπει να εξαπατά όσους τον έχουν εμπιστευτεί, ακόμα
80
κι αν είναι εχθροί του.
Σύμφωνα με το Μέγα Φώτιο, το άριστο για τον άνθρωπο είναι να μην
αστοχήσει και να μη ξεπέσει από την ορθή κρίση. Γνώρισμα του συνετού
ανθρώπου είναι όταν πέσει, να σηκωθεί γρήγορα και να χρησιμοποιήσει
το πταίσμα για να μη πέσει πάλι σε παράπτωμα. Γνώρισμα της τέλειας
αρετής του άρχοντα είναι να μη ντρέπεται μόνο για το αν θα αμαρτάνει το
πλήθος, αλλά και για τον εαυτό του πριν από το πλήθος.

Επιπλέον ο ηγεμόνας, σύμφωνα με το Φώτιο, πρέπει να είναι εγκρατής.
Η αγαμία θεωρείται κατόρθωμα θεϊκό. Η μονογαμία είναι έργο της
ανθρώπινης φύσης για τη διαδοχή του γένους, συμβάλλει σε μια ζωή ήρεμη
και γεμάτη από αγάπη και σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Είναι ντροπή για
όποιον είναι αρχηγός και δεσπότης ανδρών να φανεί ηττημένος από
γυναίκες και δούλος ηδονών. Αν όμως συζεί με τη γυναίκα που νομίμως
απέκτησε, τότε δεν αμαρτάνει. Το κάλλος των σωμάτων ελκύει τον
οφθαλμό και υποδουλώνει το λογισμό. Όταν το κακό ενσκήψει στους
λογισμούς, κυριαρχεί το πάθος και είναι δύσκολο να απαλλαγεί κανείς από

78 Βλ. Ιω. Α΄, 4, 18.

79 Βλ. Ματθ., 5, 34.

80 Βλ. Φώτιος, Ο Ηγεμών, ό. π., σελ. 69-71.

26