Page 44 - papadopoulou-ithiki

140
βοήθειας και συμμάχων για να πετύχουν τις επιδιώξεις τους. Ο
Μακιαβέλι έγραψε το έργο του την περίοδο της κατάρρευσης των πρώιμων
αστικών σχέσεων, της ήττας των δημοκρατικών κινημάτων των ιταλικών
πόλεων, της επικράτησης σε αυτές των ηγεμονικών δικτατοριών πριν την
τελική τους κατάρρευσή, των νεόκοπων εξουσιών στις οποίες
κυριαρχούσαν μισθοφόροι, τυχοδιώκτες, τραπεζίτες ή έμποροι. Υπήρξε
εκφραστής εκείνης της μορφής εξουσίας που ασκούνταν από τους
πρίγκιπες και τους καγκελαρίους της εποχής του και της αδυναμίας
μετασχηματισμού τους σε ηγεμόνες ενός ενιαίου ιταλικού κράτους.
141
Υπήρξε εκφραστής μιας μεταβατικής περιόδου έντονης
ατομοκεντρικότητας και υποχώρησης των συλλογικών ιδεωδών, κατά τη

διάρκεια της οποίας κυριαρχούσαν οι ‘τιποτένιοι και τυχοδιώκτες’, όπου
το κάθε άτομο δεν είχε άλλα ενδιαφέροντα, παρά επικεντρωνόταν στον
εαυτό του. Οι άνθρωποι βρίσκονταν σε μια συνεχή κατάσταση πάλης και
ανταγωνισμού, που θα μπορούσε να καταλήξει σε αναρχία, αν δεν υπήρχε
μια ισχυρή εξουσία για να την εμποδίσει, καθώς και ένας αποτελεσματικός
ηγεμόνας. Στο κοινωνικό επίπεδο ο Μακιαβέλι δεν ήταν εκφραστής ούτε
των συμφερόντων του λαού, ούτε του παπισμού, αλλά ούτε και της
αριστοκρατίας. Αντίθετα, ήταν εκφραστής των μεσαίων και ανώτερων
στρωμάτων του εμπορικού και βιοτεχνικού κόσμου των ιταλικών πόλεων
και των τυχοδιωκτών ηγεμόνων τους.
142
Η σημασία του έργου ‘Ηγεμών’ φαίνεται από τις πολλές εκδόσεις που
έχουν πραγματοποιηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και είναι δύσκολο να
απαριθμηθούν εδώ. Οι ελληνικές εκδόσεις μόνο υπερβαίνουν τις δέκα. Πιο
συγκεκριμένα ο ‘Ηγεμών’ έχει εκδοθεί στις παρακάτω εκδόσεις: α)
Μακιαβέλι Ν., Ηγεμόνας, μτφρ Καραχάλιου- Ζωγραφίδου Ζ., Εκδόσεις
Βάνιας, Θεσ/νίκη, 1996, β) Machiavelli, Niccolo, Ο Ηγεμόνας, μετάφραση
Θεώνη Ταμπάκη, Αθήνα : Ατραπός, 2003, γ) Μακιαβέλι Νικκολό, Ο
Ηγεμόνας, εκδόσεις: Introbooks, 2003, δ) Machiavelli, Niccolo, Ο
Ηγεμόνας : Υποθήκες για μελλοντικούς ηγέτες, μετάφραση Διονύσης
Βίτσος, Αθήνα : Περίπλους, 2003, ε) Machiavelli, Niccolo, Ο Ηγεμόνας,
μετάφραση Λεωνίδας Παυλίδης, Θεσσαλονίκη : Μπίμπης Στερέωμα,
2004, στ) Machiavelli, Niccolo, Ο Ηγεμόνας, μετάφραση Μαρία

140 Βλ. Γιώργος Ρούσης, Το κράτος από τον Μακιαβέλι στον Βέμπερ, εκδόσεις Γκοβόστης, Αθήνα, 1994,
σελ. 31.

141 Βλ. Γιώργος Ρούσης, Το κράτος από τον Μακιαβέλι στον Βέμπερ, ό. π., σελ. 32-33.

142 Βλ. ό. π., σελ. 33.

44