Page 15 - tsiolakidis_klimaka

Στον Λόγο Περί υπακοής Δ΄,77. «Είδα έναν απρόκοφτο μαθητή που
εκαυχάτο εμπρός σε άλλους για τα κατορθώματα του διδασκάλου του.
Ενόμιζε ότι θα δοξαζόταν με το σιτάρι, (τον πνευματικό πλούτο δηλαδή),
του Γέροντός του» .Πρόκειται για το ψυχικό σύμπτωμα της ενδοβολής.
25
Το υποκείμενο υιοθετεί και οικειοποιείται δεξιότητες και
χαρακτηριστικά που ανήκουν σε κάποιον άλλον και πείθοντας τον
εαυτό του ότι είναι γνωρίσματα της δικής του ατομικότητας τα
εσωτερικεύει. Είναι, «κίνηση αντίθετη της προβολής που συνίσταται στο
να μεταφέρει το υποκείμενο εντός του στοιχεία αρχικώς εξωτερικά για να
τα μετατρέψει σε ψυχικά περιεχόμενα ή εσωτερικά αντικείμενα» .
26
Επιπρόσθετα αναγνωρίζουμε τόσο την εξιδανίκευση που σκοπεί στο
εγχείρημα να καλυφθεί το άγχος που προέρχεται από την επίγνωση
της προσωπικής ανεπάρκειας που το άτομο έχει για τον εαυτό του, όσο
και την ταυτοποίηση ως απόπειρα να διαμορφωθεί ο εαυτός σύμφωνα
με κάποιο άλλο άτομο.

Επίσης στον Λόγο Περί υπακοής Δ΄,117. «Ο ανόητος μοναχός
δαγκώνεται, όταν τον περιφρονούν ή τον επιπλήττουν· και προσπαθεί να
φέρη αντίρρησι και να δικαιολογηθή ή αντίθετα βάζει γρήγορα μετάνοια
σ αυτόν που τον επιπλήττει, όχι από ταπείνωσι, αλλά διότι θέλει να
σταματήσουν οι ονειδισμοί» .Η εν λόγω περιγραφή απαντά στο
27
σύμπτωμα της συναισθηματικής κατάστασης που αποκαλείται
ναρκισσιστικό πλήγμα. Στην πρώτη περίπτωση το υποκείμενο βιώνει
την οδύνη της απώλειας του εαυτού και στην αντίδρασή του
αναγνωρίζουμε την προσδοκία να διατηρήσει την ακεραιότητά του.
Ενώ στη δεύτερη ο απαξιωμένος πραγματικός εαυτός καταπνίγει τα
επιθυμητά χαρακτηριστικά του και επιχειρεί να προβληθεί ο ιδεατός
προς χάριν της αποδοχής των άλλων. Πρόκειται για τον ψευδή εαυτό
που ταυτίζεται με την εξιδανικευμένη εικόνα, ενώ παράλληλα μπορεί
να εκληφθεί και ως λειτουργία του μηχανισμού της υποκατάστασης
στην προσπάθεια του ατόμου να αντικαταστήσει ένα συναίσθημα ή
έναν σκοπό με κάτι άλλο πιο αποδεκτό.

Στον Λόγο Περί μετανοίας Ε΄,10. «Ο λόγος για τις ένοχες πράξεις και
για τις πτώσεις είναι σκοτεινός και ακατανόητος για κάθε ψυχή. Είναι
δύσκολο να γνωρίσω με ποιες πτώσεις μας προέρχονται από αμέλεια, ποιες
28
από σκόπιμη εγκατάλειψι του Θεού και ποιες από αποστροφή του Θεού» .
Διαπιστώνουμε έμμεση αναφορά στο ασυνείδητο ψυχισμό αλλά και
υπερφυσική προσέγγιση. Η αδυναμία να προσδιοριστεί η καθαρή
φύση και η προέλευση μιας πράξης εντοπίζεται στην ενδεχόμενη

25 Κλίμαξ,. ό.π.
26 Dominique Bourdin,ό.π., σ.421.
27 Κλίμαξ, ό.π.
28 Κλίμαξ, ό.π.

14