Page 11 - xaxopoulou-ypati

Ο Μήτσος Κοντογιάννης είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία από τον επίσκοπο Σαλώνων
Ησαΐα, ο οποίος ήταν σημαντικό μέλος της, που έφτασε μάλιστα στο βαθμό του
«ποιμένα», και ανέλαβε την προετοιμασία της επανάστασης στην επαρχία των Σαλώνων.
Ο επίσκοπος ανταποκρινόμενος επάξια στο ρόλο του κατόρθωσε να συγκεντρώσει πολλά
χρήματα με διάφορους τρόπους. Με αυτά αγόρασε πυρομαχικά και όπλα από το
εξωτερικό, που μετέφερε με Γαλαξειδιώτικα και Υδραίικα καράβια στη Σκάλα των
Σαλώνων, τη σημερινή Ιτέα, δημιουργώντας μια τεράστια αποθήκη με καριοφίλια,
φυσέκια, πιστόλες, γιαταγάνια, πάλες, παλάσκες και βόλια. Όλα αυτά, μαζί με το βαρύ
οπλισμό, που νόμιμα κατείχαν οι Γαλαξειδιώτες για την ασφάλεια των πλοίων τους από
τον κίνδυνο των πειρατών, αποτέλεσαν τις κύριες πηγές τροφοδοσίας των οπλαρχηγών
ολόκληρης της Ανατολικής Στερεάς για τις ανάγκες του αγώνα. Ενδεικτική είναι η
αναφορά σε επιστολή του Οδυσσέα Ανδρούτσου προς τους Γαλαξειδιώτες: «... Τή
μπαρούτη καί τά βόλια τά έλαβα καί τά εμοίρασα. Να μέ οικονομήσετε καί στουρνάρια καί
αν σας περισσεύη καί άλλη μπαρούτη νά μου στείλετε, γιατί θά τήν δώσω στούς
Πατρατσικιώτας..»
Ανάλογες προετοιμασίες πραγματοποιούνταν και στην Πελοπόννησο και όπως ήταν
φυσικό αυτές κίνησαν τις υποψίες των Τούρκων. Για να εξακριβωθεί λοιπόν αν ευσταθούν
οι φήμες για σχεδιαζόμενη επανάσταση των Ρωμιών, ο σουλτάνος τοποθέτησε, το
Νοέμβριο του 1820, πασά στην Τριπολιτσά το Μεχμέτ Χουρσήτ, έναν επικίνδυνο αρχηγό,
ο οποίος είχε ξαναχρησιμοποιηθεί για την καταστολή και άλλων κινημάτων σε ολόκληρη
την αυτοκρατορία. Εκείνος, αφού πείστηκε για τις προθέσεις των ραγιάδων, διαβίβασε τις
καθησυχαστικές του πληροφορίες στην Πύλη και αναχώρησε τον Ιανουάριο του 1821 για
τα Γιάννενα, προκειμένου να καταστείλει την ανταρσία του Αλή πασά. Το γεγονός αυτό
δημιούργησε ένα ευνοϊκό κλίμα για την έναρξη της επανάστασης στην Πελοπόννησο, ενώ
δυσχέρανε τις ήδη δύσκολες συνθήκες στη Στερεά, που δημιουργούσαν τα ισχυρά
στρατιωτικά κέντρα των Τούρκων στο Ζητούνι, τα Τρίκαλα και τη Λάρισα.
Επιπλέον στη Στερεά δεν είχε αναπτυχθεί ισχυρό κοινοτικό σύστημα, και επομένως οι
πρόκριτοι δεν είχαν διοικητικά προνόμια που θα τους καθιστούσαν ισχυρούς, σε αντίθεση
με τους Πελοποννήσιους. Οι δυσμενείς αυτές συνθήκες όμως αντισταθμίζονταν από τα
πολλά λημέρια (στρατόπεδα) των αρματολών στις ορεινές περιοχές και τα στενά
περάσματα που κυριαρχούν στο γεωγραφικό ανάγλυφο της Ρούμελης. Ειδικά στην
Ανατολική Στερεά εκτός από τα παραδοσιακά αρματολίκια, όπως αυτό του Πατρατζικίου,
ο Αλή πασάς είχε δημιουργήσει και άλλα, σε σημείο πολλοί ιστορικοί να χαρακτηρίζουν
την Ανατολική Στερεά ένα μεγάλο στρατόπεδο. Ενδεικτικό είναι ότι μόνο στην Οίτη
υπήρχαν δύο τέτοια λημέρια, ένα στην μονή Αγάθωνος με επικεφαλής τον Κοντογιάννη
και ένα στο Μακρυκάμπι υπό το Σκαλτσά Δήμο (Σκαλτσοδήμο),ο οποίος καταγόταν από
την Αρτοτίνα και κατείχε το αρματολίκι του Λιδωρικίου με εντολή του Αλή πασά, στη
«σχολή» του οποίου είχε μαθητεύσει. Στο στρατόπεδο του Σκαλτσά κατέφυγε και ο Διάκος
όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου και έγινε ένα
από τα πρωτοπαλίκαρά του. Την ίδια εποχή, σύμφωνα με αναφορά του Ανδρέα
Καρκαβίτσα, στο έργο του «Περί Αθανασίου Διάκου», οι Τούρκοι συνέλαβαν τον πατέρα

10