Page 15 - xaxopoulou-ypati

Σημαντικότερο όμως όλων αποτελεί το γεγονός ότι μετά την επιχείρηση αυτή η
Φθιώτιδα εντάχθηκε στον κύκλο των επαναστατημένων περιοχών, κάτι που έμελλε να
συνυπολογισθεί κατά την οριοθέτηση του πρώτου Ελληνικού κράτους.
Ο Μήτσος Κοντογιάννης είχε αντιρρήσεις και δισταγμούς ως προς τη σκοπιμότητα και
την επιτυχία της επανάστασης στην περιοχή απέχοντας αρκετές φορές από πολεμικές
επιχειρήσεις για την κατάληψη της πόλης. Ο ιστορικός Φιλήμων όμως πιστεύει ότι η
αδράνειά του δεν οφειλόταν σε φιλοτουρκισμό, αλλά στο γεγονός ότι «…ηγάπα μάλλον το
ασφαλές κι άνετο αρματολίκι υπό τους Τούρκους παρά την πολυτάραχον και πολύμοχθον
στρατηγίαν υπό την σημαίαν της ελευθερίας».
Οι τρεις οπλαρχηγοί ξανασυναντήθηκαν στις Κομποτάδες στις 20 Απριλίου 1821 και
συσκέφθηκαν κάτω από τέσσερα θεόρατα πλατάνια, τα οποία οι ντόπιοι ονόμαζαν "τα
τέσσερα αδέλφια". Ο Δυοβουνιώτης πρότεινε να αντιμετωπίσουν τον εχθρό στο
Γοργοπόταμο με όλη τους τη δύναμη, αποτελούμενη από 1500 περίπου άντρες, αφού δεν
ακολούθησαν οι υπό τον Κοντογιάννη. Ο Διάκος όμως επέμενε να χωρίσουν τις δυνάμεις
τους και να κλείσουν όλα τα περάσματα, που οδηγούσαν στις επαναστατημένες περιοχές.
Έτσι, ο Πανουργιάς με 600 άντρες έπιασε το Μουσταφάμπεη (σημερινή Ηράκλεια) και τη
Χαλκωμάτα (στο δρόμο των Σαλώνων). Μαζί του ήταν ο Παπανδρέας Κοκκοβιστιανός, ο
Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας και ο Κομνάς Τράκας. Ο Δυοβουνιώτης με 400 άντρες
περίμενε στο Γοργοπόταμο, ενώ ο Διάκος με 500 οχυρώθηκε στη γέφυρα της Αλαμάνας.
Μετά τη λύση της πολιορκίας της Υπάτης, ο μεν Βρυώνης στρατοπέδευσε στο Λιανοκλάδι,
ο δε Κιοσέ-Μεχμέτ στη Λαμία. Από κει στις 23 Απριλίου, ο Ομέρ Βρυώνης επιτέθηκε και
στα τρία παραπάνω σημεία ταυτόχρονα, ενώ ο Κιοσέ-Μεχμέτ κατευθύνθηκε στην
Αλαμάνα. Ο Πανουργιάς και ο Δυοβουνιώτης αναγκάστηκαν σε υποχώρηση, όμως το
τμήμα του Διάκου, που αντιστάθηκε πεισματικά, σφαγιάστηκε και ο ίδιος συνελήφθη
επιτόπου και πέθανε αργότερα με φρικτά βασανιστήρια. Η απώλειά του, ένα μήνα μετά
την κήρυξη της επανάστασης, άφησε δυσαναπλήρωτο κενό και υπήρξε μεγάλο πλήγμα για
τον Αγώνα, ιδιαίτερα στη Στερεά Ελλάδα. Λίγες μέρες αργότερα, τα ελληνικά στρατιωτικά
σώματα ηττήθηκαν στο Ελευθεροχώρι.
Οι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο να επιστρέψει στην περιοχή
από την Ευρυτανία, όπου βρισκόταν, δίνοντας νέες προοπτικές στον αγώνα. Πράγματι στις
8 Μαΐου κατάφερε ένα δυνατό πλήγμα στον Ομέρ Βρυώνη στο χάνι της Γραβιάς. Αυτό σε
συνδυασμό με την αποτυχία ισχυρού οθωμανικού στρατιωτικού σώματος 3000 ανδρών
λίγες μέρες αργότερα να καταλάβει τα Βλαχοχώρια της Γκιώνας, που υπερασπίζονταν ο
Γιάννης Γκούρας, αναπτέρωσαν το ηθικό των επαναστατημένων και προβλημάτισαν τους
Τούρκους, που αποσύρθηκαν προσωρινά στην Μενδενίτσα. Εκεί, οι πασάδες αποφάσισαν
να αναβάλουν την κάθοδό τους στην Πελοπόννησο και να ασχοληθούν πιο συστηματικά
με την Ανατολική Στερεά. Οι προθέσεις τους έγιναν αντιληπτές από τους καπεταναίους,
Ανδρούτσο, Δυοβουνιώτη και Θ. Μανίκα (άνθρωπο του Πανουργιά), οι οποίοι
αποφάσισαν με 2000 άνδρες να πιάσουν το δρόμο προς τη Λειβαδιά, στο Καστράκι, και οι
Γκούρας, Σκαλτσάς και Σαφάκας με 1200 άντρες και τη βοήθεια του Κοντογιάννη να
χτυπήσουν και να καταλάβουν την Υπάτη. Το σχέδιο αυτό φαινόταν άριστο γιατί ο

14