Page 10 - kampa-kontoglou
P. 10
Ωστόσο, μπορεί να κερδίζει διαρκώς την απλότητα μέσα από τις επιλογές και τον
τρόπο ζωής του.
Όσον αφορά τη λογοτεχνία, προωθεί το πρότυπο της απλότητας τόσο μέσα
από τις θεματικές επιλογές και τους χαρακτήρες των έργων του, όσο και μέσα από το
ύφος του. Ισχυρίζεται πως δεν μεταχειρίζεται περίπλοκες τεχνικές αφήγησης, ούτε
χρησιμοποιεί κάποια εξεζητημένη γλώσσα. Μάλιστα, δηλώνει ο ίδιος την πρόθεσή
του να γράψει κάτι απλό και ευκολονόητο. Λέει: «Κ’ η δική μου τέχνη είναι απλή και
21
την κάνω για τους απλούς». Η απλότητα της ψυχής προσδίδει στην τέχνη
πνευματικότητα. Αποτελεί, έτσι, αρετή για το ανθρώπινο πρόσωπο αλλά και
αισθητικό κριτήριο για το έργο τέχνης.
Στη ζωγραφική του επιλέγει και πάλι τη βυζαντινή τεχνοτροπία ως υπόδειγμα
απλότητας μορφής και πληρότητας περιεχομένου. Τα γήινα χρώματα, η δομή των
γραμμών και οι φόρμες απομακρύνονται από την περιπλοκότητα της ρεαλιστικής
φωτογραφικής απεικόνισης. Στόχος είναι και πάλι η απλή απόδοση των προσώπων,
ώστε μέσα από την ηρεμία των μορφών να αναδεικνύεται η πνευματικότητά τους.
Οποιοδήποτε στοιχείο δεν είναι ουσιαστικό για την απόδοση της υπερβατικής
πραγματικότητας παραλείπεται. Η λιτότητα επιδιώκει να αντικατοπτρίσει την ειρήνη
22
των προσώπων.
Σε άλλα σημεία του έργου του ο Φώτης Κόντογλου μιλάει για τη γενναιότητα.
Πιστεύει στη γενναιότητα του πνεύματος, που μπορεί να καλλιεργηθεί και να ανθίσει
μέσα σε έναν υπομονετικό και ταπεινό άνθρωπο. Μάλιστα, η γενναιότητα της ψυχής
αποτελεί αναγκαίο προσόν για να μπορέσει κανείς να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει
την τέχνη, την αληθινή τέχνη που στοχεύει στην «αληθινή αλήθεια». Μόνο μια
γενναία ψυχή μπορεί να νιώσει την ομορφιά της απλότητας. Για αυτό και ο ίδιος
γράφει πως «η γενναία και δυνατή καρδιά […] δεν μπορεί παρά ν’ αγγιχτεί απ’ αυτό
23
που ‘ναι παλιό και ξεχασμένο και ανάξιο τιμής».
21 Κόντογλου Φώτης, Φημισμένοι άντρες και λησμονημένοι, Αθήνα: Αετός, 1942, σ. 91.
22 Κόρδης Γιώργος, Εικόνα, εικόνισμα, εικονουργία, Αθήνα: Αρμός, 1998, σ. 62-63.
23 Έργα Ε΄, σ. 224.
[9]
