Page 6 - kampa-kontoglou

τοποθετείται «μέσα στον ανοιχτό κύκλο του», «δένει με τις πιο απόμακρες δυνάμεις
9
και έννοιες», «βρίσκει ανταποκρίσεις μυστικές και αιώνιες». Μέσα από την τέχνη
εμφανίζεται ένας κόσμος αιώνιος που εκτείνεται πέρα και πάνω από την

πραγματικότητα την οποία προσλαμβάνουμε με τις αισθήσεις μας. Τα πράγματα και

τα γεγονότα βαθαίνουν και αναδεικνύουν την ουσία τους.

Έτσι, κατανοούμε την αναφορά του Κόντογλου σε μια «συγκίνηση άλλου
π ο ι ο ύ ». Η συγκίνηση που προκαλείται από την τέχνη είναι πνευματική. Μιλάει στην

ψυχή του ανθρώπου και τον ωθεί εγγύτερα στο θεϊκό στοιχείο, συνδέει το ανθρώπινο

πνεύμα με την αιωνιότητα. Στον αντίποδα, η ποιότητα της συγκίνησης που

προσφέρει η ζωή είναι πολύ πιο υλική, γίνεται αντιληπτή με τις αισθήσεις και διαρκεί
λίγο. Δεν καταφέρνει, έτσι, ποτέ να προκαλέσει στον άνθρωπο τα ισχυρά βιώματα

που μπορεί να του μεταδώσει η τέχνη, η οποία κατά τον Κόντογλου ξεκλειδώνει και

αναδεικνύει μια νέα και αιώνια υπόσταση των πραγμάτων.

Η τέχνη ως φυγή

Στον απόηχο των παραπάνω, θα λέγαμε πως η τέχνη αποτελεί τελικά για τον

Κόντογλου μια φυγή από την απτή πραγματικότητα. Ο ίδιος απεχθάνεται τη

σύγχρονη κοινωνία, την οποία θεωρεί απατηλή και κενή περιεχομένου. Οι άνθρωποι
παρασυρόμενοι από τις συνήθειες του αιώνα χάνουν τις αξίες τους και υιοθετούν μια

ανώφελη στάση ζωής. Καταβάλλονται από άγχος και ανησυχία, δεν επενδύουν σε

πνευματικές δραστηριότητες, δεν προλαβαίνουν να αγαλλιάσουν και να

προσεγγίσουν τη ζωή με ψυχραιμία. Μέσα σε μια τέτοια κοινωνία, η τέχνη έρχεται

σαν καταλύτης, να τους παρασύρει για λίγο μακριά από τα βάρη της
πραγματικότητας. Δεν παραπέμπει στα πάθη και τους κόπους της θνητότητας αλλά

στην πνευματική ανάπαυλα που τα υπερνικάει.

Έτσι βλέπουμε τον καλλιτέχνη να γράφει:

9 Έργα, Ε΄, σ. 234-235.

[5]