Page 3 - kounousiis_filokalia

νοερά προσευχή βοηθούν στην κάθαρση της καρδιάς από τα άλογα πάθη και

έλκουν τη Χάρη του Θεού» . Παρ’ όλα αυτά, οι νηπτικοί Πατέρες της Φιλοκαλίας
4
που ασχολούνταν με τα πνευματικά θέματα της Εκκλησίας και κυρίως με την

νηπτική προσευχή, δεν ήταν δυνατό να μην ασχοληθούν και με το βασικό θέμα

της παιδαγωγίας του ανθρώπου. Για το λόγο αυτό και στα κείμενά τους

βρίσκονται διάσπαρτες παιδαγωγικές αρχές, οι οποίες σκοπό έχουν, τόσο την

ηθική ανάπτυξη, όσο και την ανέλιξη του ανθρώπου στις πνευματικές αναβάσεις

της θέας του ακτίστου φωτός.

Στο όλο έργο της αγωγής, σύμφωνα με την ορθόδοξη χριστιανική

διδασκαλία, βασικό ρόλο διαδραματίζει η ανθρώπινη ελευθερία, η οποία είναι

συνυφασμένη με τη θέληση της ορέξεως. Αυτή η θέληση του ανθρώπου αποτελεί

ουσιαστικό στοιχείο της φύσεώς του, δηλαδή είναι στον πυρήνα της ύπαρξής του

μέσω ακριβώς της τρεπτότητας που τον διακρίνει λόγω της κτιστής δημιουργίας

5
του . Οι άνθρωποι επομένως έχουν και φυσικό θέλημα και προσωπικό, επειδή ο
άνθρωπος αποτελεί διπλή υπόσταση, έχει δηλαδή φύση και πρόσωπο. Όταν λέμε

φύση εννοούμε την ουσία του ανθρώπου, αυτό που έχουμε κοινό όλοι οι άνθρωποι

– το είδος ή το DNA – ενώ, όταν αναφερόμαστε στο πρόσωπο εννοούμε τα

ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που κάνουν ξεχωριστό και μοναδικό τον κάθε ένα σε

4 πρωτ. Βασίλειου Καλλιακμάνη, «Το Φως της Φιλοκαλίας», Σύνθεσις 4, τεύχος 2 (Δεκέμβριος 2015), σελ. 88,
http://ejournals.lib.auth.gr/synthesis/article/view/5176/5081
5 Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, Περί τελειότητος, PG 46, 285ΒC.

2