Page 4 - kounousiis_filokalia

6
ολόκληρη την ανθρωπότητα . Το προσωπικό θέλημα, κατά τον άγιο Μάξιμο τον

Ομολογητή, ονομάζεται γνωμικό και σχετίζεται με την προαίρεση ή την

7
ελευθερία της επιλογής . Αυτή η όρεξη του ανθρώπου να θέλει και επομένως να
προοδεύει στο ιστορικό γίγνεσθαι δεν θα μπορούσε να μην ταυτιστεί με την

αγωγή. Η μη ταύτιση και ένταξη στα πλαίσια της αγωγής της θελήσεως και της

επιθυμίας του ανθρώπου, δυστυχώς, οδηγεί σε αρνητικά αποτελέσματα την

ανθρώπινη κοινωνία. Πλείστα είναι τα ιστορικά γεγονότα που μαρτυρούν του

λόγου το αληθές. Επομένως, η θέληση του ανθρώπου πορεύεται παράλληλα με το

φαινόμενο της αγωγής για την επίτευξη της προόδου.

Αυτό που έχει σημασία για τους νηπτικούς Πατέρες της Φιλοκαλίας είναι η

απόκτηση των αρετών μέσω της ασκήσεως και της προσευχής. Η επίτευξη, όμως,

του έργου αυτού, ταυτίζεται με την κατάκτηση της πνευματικής σοφίας, η οποία

αποτελεί και το τέλος της κορυφής των αρετών. Για το λόγο αυτό και δίνουν

ιδιαίτερη σημασία στα αρχικά στάδια της πνευματικής πορείας, διότι γνωρίζουν

ότι η αρχή αποτελεί το πιο μεγάλο και αποφασιστικό βήμα για ό,τι ξεκινά ο

άνθρωπος στη ζωή ετούτη. Έτσι, παρουσιάζουν το ξεκίνημα της πορείας της

κατάκτησης των αρετών με την αλφαβήτα που μαθαίνουν τα νήπια στα Σχολεία:

«όπως το αλφάβητο είναι μάθημα για τα νήπια, και χωρίς αυτό δεν μπορεί κανείς

ν’ αποκτήσει τη σοφία των φυσικών μαθημάτων, έτσι και η αρχή της γνώσεως, αν

6 Αναλυτικά τις θέσεις αυτές στην Καππαδοκική θεολογία βλ. στο Γεωργίου Κουννούσιη, Άνθρωπος και
Κοινωνία στο έργο του Γρηγορίου Νύσσης, (Διδακτορική Διατριβή), Κυπροπαίδεια, Λευκωσία 2015, σελ. 78-87.
7 Ἅγιος Μάξιμος Ὁμολογητῆς, «Β΄ ἐκατοντάδα περί ἀγάπης», Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, Βενετία,
1782, σελ. 297˙ Γ. Γαλίτη (έκδ..), Φιλοκαλία τῶν ἱερών Νηπτικῶν, τόμος Β΄, 1998 , ό.π., σελ. 63.
4

3