Page 2 - lidras-kyprianos_dogmatiki

στὴν Λεμεσὸ τὸ 1819, ὡς ἐπίσης καὶ σὲ ἄλλες περιοχὲς τῆς Κύπρου· τὸ
1820 ἀπέστειλε ἑκατοντάδες εἰκόνες τοῦ ἁγίου Τρύφωνα σὲ ὅλη τὴν
Κύπρο γιὰ τὴν καταπολέμηση τῆς ἀκρίδας· ὁδηγήθηκε στὸ μαρτύριο τὴν
9ην Ἰουλίου 1821 μαζὶ μὲ ἄλλους διακοσίους καὶ πλέον ἐπισήμους ἕλληνες
τῆς Κύπρου. Εἶναι γνωστὸς ὡς ἐθνομάρτυρας.
Τὰ παραπάνω διαγράφουν ἐν συντομίᾳ τὴν ζωὴ τοῦ ἀρχιεπισκόπου
Κύπρου Κυπριανοῦ, πλὴν ὅμως δὲν περιγράφουν οὔτε καταγράφουν τὴν
σπουδαία αὐτὴ προσωπικότητα εἰς βάθος, οὔτε καταθέτουν τὸ στίγμα
τοῦ κάλλους τῆς ἀρετῆς τοῦ ψυχικοῦ του ἀνδριάντα. Ἡ ταπεινή μας
προσπάθεια, ἡ ὁποία προέρχεται ἐκ τοῦ υἱικοῦ ὀφειλήματος πρὸς τὸν
ἅγιον αὐτὸν πατέρα μας, καθότι καὶ αὐτὸς εἶναι μαχαιριώτης καὶ τὸ
μαρτυρεῖ στὰ γραπτά του , ἀποσκοπεῖ στὴν παρουσίαση τῆς κεντρικῆς
1
πτυχῆς τῆς προσωπικότητας τοῦ Κυπριανοῦ ποὺ εἶναι ἡ ἀρετή. Ἡ ἔρευνα,
ἡ ἀνακάλυψη καὶ ἡ συρραφὴ ὅσων πρωτογενῶν πηγῶν ἐντοπίστηκαν καὶ
ἀπετέλεσαν τὸν τόμο «Ἀρχεῖον Κειμένων», ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ,
εἰς τιμὴν καὶ μνήμην τοῦ Κυπριανοῦ, μᾶς δίνει τὰ πολύτιμα στοιχεῖα, τὴν
δύναμη, τὴν ἔμπνευση καὶ τὸ θάρρος, προτρέποντάς μας ἀφόβως καὶ
πεπαρρησιασμένως νὰ εἰσέλθουμε στὸ ἐνδότερον τοῦ καταπετάσματος
τῆς σαρκός, καὶ νὰ ἀτενίσουμε ἰδίοις ὄμμασιν καὶ νὰ ψηλαφήσουμε ἰδίαις
χερσὶ τὸ ἅγιον καὶ ἐνάρετον τῆς δογματικῆς συνειδήσεως τοῦ
ἀρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανοῦ. Ἀκολούθως, διαμεμενηκότες μετ᾽
αὐτοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς τῆς ζωῆς του καὶ συμπαραμένοντες μετ᾽ αὐτοῦ
ἐν τῷ μαρτυρίῳ, ἀνιχνεύσωμεν τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἦθος τῆς καρδίας του.
Τότε, περιχαρεῖς γενόμενοι, τιμήσωμεν ἀξίως καὶ πρεπόντως τὸν
ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ.
Ἐν πρώτοις, ὀφείλουμε νὰ ἐξηγήσουμε τοὺς δύο ὅρους , δογματικὴ
2
συνείδηση καὶ ἐκκλησιαστικὸ ἦθος, ποὺ θὰ ἐξιχνιάσουμε στὸν βίο καὶ
στοὺς λόγους τοῦ Κυπριανοῦ.
Ὁ πρῶτος ὅρος, ἡ δογματικὴ συνείδηση, ὑπάρχει σὲ ὅλους
ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους. Ἀντικατοπτρίζει τὸ ἐσωτερικόν τους
«πιστεύω» καὶ ἀποτελεῖ τὴν ἀπόλυτην ἐκείνη ἐσωτερικὴν θέση ποὺ
παγιώνεται μέσα στὴν καρδίαν τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐκφράζεται ὡς ἡ
ἄποψή του. Αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ τὴν γνώση ποὺ τοῦ ἔχει δοθεῖ μέσῳ τῆς
παιδείας, εἴτε αὐτὴ ἡ παιδεία εἶναι ἡ ἐκκλησιαστική, εἴτε εἶναι ἡ θύραθεν,

1 «Ἡμεῖς δὲ ἐξ αὐτῆς τῆς βαλβῖδος τοῦ βίου, ἀνθ’ ὧν τὴν μετάνοιαν ἡμῶν, καὶ εἴχομεν, καὶ
ἔχομεν, καὶ φυλάξομεν ἄχρι βίου τερμάτων εἰς τὸ ἱερὸν καὶ σεβάσμιον μοναστήριον
τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, τὸ ἐπικεκλημένον τοῦ Μαχαιρᾶ», Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κυπριανός, Ἀρχεῖον Κειμένων, ἔκδ. ἱερᾶς μονῆς Μαχαιρᾶ, Κύπρος 2009, σ. 208.
2 Ἐνδεικτικὴ βιβλιογραφία βλ.: Ἀλεξάνδρου Στογιάννοβιτς, Δόγμα καὶ πνευματικότητα
στὴ Θεολογία τοῦ Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, ἐκδ. Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2011.
Ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Τὸ γνῶθι σαὐτόν, Κείμενα αὐτογνωσίας, ἐκδ. Ἄθως,
Ἀθήνα 2011. Μέγα Λ. Φαράντου, Δογματικὴ καὶ Ἠθική - Εἰσαγωγικά, Ἀθῆναι 1973.
Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Χριστιανικὴ Ἠθική, τόμ. 1ος καὶ 2ος, ἔκδ. Ἱερᾶς Μεγίστης
Μονῆς Βατοπαιδίου 20153.

2