Page 10 - mantzaridis_polemos

τὴν βία, ἐνῶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔδειξε ἐπιείκεια πρὸς ὅσους μετεῖχαν σὲ

πολέμους ἀγωνιζόμενοι γιὰ τὸ κοινὸ καλό. Αὐτονόητο βέβαια εἶναι

ὅτι οἱ ἀγῶνες αὐτοὶ ἐννοοῦνται πάντα στὸ πλαίσιο ἀμυντικῶν καὶ

ὄχι κατακτητικῶν πολέμων. Ἂν ὅμως στὸ παρελθὸν μποροῦσε νὰ

ὑποστηριχθεῖ ὅτι ὁ πόλεμος παρόλη τὴν ἀποκρουστικότητα καὶ

φρικαλεότητά του ἐξυπηρετοῦσε κάπως καὶ τὸ κοινὸ καλό, σήμερα

αὐτὸ φαίνεται μᾶλλον ἀδύνατο. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ, «μὴ

ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ» , ἀποτελεῖ τὴν τελειότερη διαχρονικὴ ἀρχή.
22
Ὁ Κάντιος στὴν περίφημη διατριβή του γιὰ τὴν αἰώνια εἰρήνη

(Zum ewigen Frieden) ὑποστήριξε ὅτι μιὰ τέτοια εἰρήνη μεταξὺ τῶν

κρατῶν δὲν εἶναι οὐτοπική, ἀλλὰ σὲ γενικὲς γραμμὲς δυνατή.

Πρότεινε μάλιστα συγκεκριμένους τρόπους γιὰ τὴν

πραγματοποίησή της καὶ ὑπογράμμισε τὴν ἠθικὴ ὑποχρέωση ποὺ

ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ ἐργαστοῦν γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτόν. Τέλος ἡ

γένεση τῆς Κοινωνιολογίας συνδέθηκε μὲ αἰσιόδοξες γιὰ τὴν

κατάργηση τοῦ πολέμου θεωρίες. Ἔτσι ὑποστηρίχθηκε ὅτι ἡ

23
βιομηχανικὴ ἀνάπτυξη θὰ ἐξαφανίσει τὸν πόλεμο . Στὴν ἱστορία
ὅμως τὰ πράγματα ἐξελίχθηκαν διαφορετικά. Ἡ πρόοδος τῆς

ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας ἐνίσχυσε τὸν πόλεμο καὶ τὸν ἔκανε

ἀκόμα πιὸ φοβερό, γιατὶ ἔθεσε στὴν ὑπηρεσία του τεράστια μέσα

καὶ ἀσύλληπτες δυνάμεις ἀφανισμοῦ. Ἀλλὰ καὶ μόνο οἱ οἰκολογικὲς

μολύνσεις καὶ καταστροφὲς μὲ τὶς ἀπεριόριστες ἐπιπτώσεις τους

22 . Ματθ. 5,39.
23 . Γιὰ περισσότερα βλ. G. Bouthoul, Ὁ πόλεμος, σ. 20 κ.ἑ.

9